کلر نیترات

کلر نیترات
نام آیوپاک ارجح Chlorine nitrate
نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی Chloro nitrate
دیگر نام‌ها Nitryl hypochlorite
شناساگرها
شماره ثبت سی‌ای‌اس	14545-72-3
پاب‌کم	114934 ^Y
کم‌اسپایدر	102875 ^Y
جی‌مول-تصاویر سه بعدی	Image 1
SMILES ClON(=O)=O
InChI InChI=1S/ClNO3/c1-5-2(3)4 Key: XYLGPCWDPLOBGP-UHFFFAOYSA-N
خصوصیات
فرمول مولکولی	ClNO3
جرم مولی	97.46
چگالی	1.65 g/cm^3
خطرات
طبقه‌بندی ئی‌یو
لوزی آتش	0 3 2 OX
به استثنای جایی که اشاره شده‌است در غیر این صورت، داده‌ها برای مواد به وضعیت استانداردشان داده شده‌اند (در 25 °C (۷۷ °F)، ۱۰۰ kPa)
Infobox references

کلر نیترات (به انگلیسی: Chlorine nitrate) با فرمول شیمیایی ClNO_۳ یک ترکیب شیمیایی با شناسه پاب‌کم ۱۱۴۹۳۴ است. که جرم مولی آن ۹۷٫۴۶ g/mol می‌باشد. کلر نیترات یکی از گازهای مهم اتمسفری حاضر در لایه استراتوسفر است. همچنین یکی از عوامل نشت کلر مؤثر در از بین رفتن لایه اوزون می‌باشد.

خصوصیات شیمیایی

کلرنیترات به‌طور انفجاری با فلزات، کلرید فلزات، الکل‌ها، اترها و بیشتر مواد آلی واکنش می‌دهد زمانیکه تا حد تجزیه شدن حرارت داده شود، گازهای سمی کلر و اکسیدهای نیتروژن (NO_x) را آزاد می‌کند.

تولید

• کلر نیترات را می‌توان از واکنش دی‌کلرید مونواکسید و دی‌نیتروژن پنتااکسید در دمای صفر درجه سلسیوس به صورت زیر تولید کرد^[۱]

$${\displaystyle {\ce {Cl2O + N2O5 -> 2ClONO2}}}$$همچنین از واکنش کلرفلوئورید و نیتریک اسید که منجر به تولید هیدروفلوئوریک اسید به عنوان محصول جانبی تولید می‌شود می‌توان این ماده را تولید کرد.^[۲]

$${\displaystyle {\ce {ClF + HNO3 -> HF + ClONO2}}}$$

واکنش ها

این ماده با آلکن ها واکنش میدهد:

$${\displaystyle {\ce {(CH3)2C=CH2 + ClONO2 -> O2NC(CH3)2CH2CL}}}$$

همچنین کلر نیترات با کلرید فلزات نیز واکنش می‌دهد. برای مثال در واکنش با تیتانیم (IV) کلرید تولید تیتانیم (IV) نیترات می‌کند^[۳].

$${\displaystyle {\ce {4 ClONO2 + TiCl4 -> Ti(NO)3 + 4 Cl2}}}$$

جستارهای وابسته

• ترکیب شیمیایی
• نام‌گذاری اتحادیه بین‌المللی شیمی محض و کاربردی
• این صفحه در ویکی پدیا انگلیسی

منابع

1. Schmeisser, M. ; Ruff, J. K. & Lustig, M. Chlorine(1) Nitrate Inorganic Syntheses, Wiley-Blackwell, https://doi.org/10.1002/9780470132401.ch34, 1967, 127-130. پیوند خارجی در |title= وجود دارد (کمک)
2. Schack، Carl J. (۱۹۶۷-۱۰-۰۱). New synthesis of chlorine nitrate. ج. ۹. صص. ۱۲۷–۱۳۰.
3. 张青莲 (۱۹۹۱). 《无机化学丛书》第六卷：卤素、铜分族、锌分族. 北京: 科学出版社. شابک ۷-۰۳-۰۰۲۲۳۸-۶.