گونگیلوس | |
---|---|
نام بومی | Γογγύλος |
وفاداری | شاهنشاهی هخامنشی |
درجه | فرماندار |
جنگها و عملیاتها | دومین تهاجم ایرانیان به یونان در ۴۷۹ پ.م. |
گونگیلوس (Γογγύλος)، از ارتریا در اوبویا، یک دولتمرد یونانی قرن پنجم بود که به عنوان واسطه بین اسپارتا و خشایارشا بود، و از طرفداران او بود.[۲][۳]
پس از دومین تهاجم ایرانیان به یونان در سال ۴۷۹ پ. م، گونگیلوس مجبور به فرار و پناه بردن به شاهنشاهی هخامنشی شد.[۴] در آنجا خشایارشا قلمرو پرگامون در آسیای صغیر را از حدود ۴۷۰ تا ۴۶۰ پیش از میلاد به عنوان پاداش به او اعطا کرد.[۲] نوادگان او حداقل تا سال ۴۰۰ پیش از میلاد بر شهر حکومت کردند و سلسله گونگیلیان را تشکیل دادند.[۴] گونگیلوس یکی از چندین اشراف یونانی بود که به شاهنشاهی هخامنشی پناه برد، از جمله افراد دیگر هیپیاس، دماراتوس و تمیستوکلس.[۳] او مورد استقبال شاهنشاهان هخامنشی قرار گرفت و برای حمایت او کمکهای سرزمینی کردند و اور را بر شهرهای مختلف آسیای صغیر مسلط کردند.[۳]
به گفته گزنوفون (آناباسیس)، هنگامی که در سال ۳۹۹ پیش از میلاد به میزیا رسید، با هلاس، بیوه گونگیلوس و دختر احتمالی تمیستوکلس ملاقات کرد. ,[۵] که در پرگامون زندگی میکرد. دو پسر او، گورگیون و گونگیلوس کوچکتر، به ترتیب بر شهرهای گامبریوم و پالائگامبریوم برای گورگیون، و میرینا و گرینیوم برای گونگیلوس حکومت کردند. گزنفون از نوادگان گونگیلوس برای لشکرکشی به آسیای صغیر و همچنین از نوادگان دماراتوس، تبعیدی اسپارتی که او نیز در از نوادگان ساتراپ هخامنشیان بود، حمایتهایی دریافت کرد.[۴][۶]
گمان میرود که سلسلههای یونانی پرگامون پس از صلح آنتالکیداس در سال ۳۸۶ پیش از میلاد به دلیل حمایت از یونانیان علیه هخامنشیان مجازات شدند.[۴] با این حال، در اواسط قرن چهارم پیش از میلاد، ساتراپ هخامنشی یرواند یکم دوباره به مردم پرگامون اجازه داد در آکروپلیس شهر خود ساکن شوند.[۴] این تا زمان فتوحات اسکندر ادامه داشت، تا زمانی که پرگامون بخشی از امپراتوری اسکندر شد.[۴]