سالهای بدون تحصیل، دور از تحصیل، فاصله تحصیلی یا گپ تحصیلی (به انگلیسی: Gap year) به مدت زمانی گفته میشود که فرد به هر دلیل مشغول به تحصیل نیست.
یک نمونه از آن در ایران سالهای پشت کنکور است که شامل مدت زمان بین خاتمه دوره آموزش متوسطه و رفتن به دانشگاه میشود. یا بین خاتمه دوره کارشناسی (فارغالتحصیلی لیسانس) و رفتن به دوره تحصیلات تکمیلی).
فرصت مطالعاتی (sabbatical) نوع دیگری از وقفه زمانی در کار یا تحصیل است.
در طول گپ تحصیلی ممکن است فرد در دورههای آمادگی برای ورود به دانشگاه شرکت کند یا به مسافرت، ورزش و هنر بپردازد.
گپ تحصیلی گاهی به عنوان یک راه برای تبدیل شدن دانشآموزان به افرادی مستقل و یادگیری مسئولیتپذیری پیش از درگیر شدن در زندگی دانشگاهی محسوب میشوند.[۱]
در سال ۱۹۶۷ نیکلاس مک لین-بریستول در یک پروژه خیریه، سه داوطلب را به آدیس آبابا در اتیوپی فرستاد.
در سال ۱۹۷۲ پروژه فعالیتهای دوره فاصله در انگلستان آغاز شد که بعدها در سال ۲۰۰۸ به "Lattitude Global Volunteering" تغییر نام داد.
در ایالات متحده ایده سالهای معوق توسط کورنلیوس بال در سال ۱۹۸۰ ارائه شد.[۲]
جوانان در استرالیا و زلاند نو سنت سفر تنها و مستقل به خارج از کشور در دوره جوانی را که به ان تجربه خارج از کشور (Overseas experience یا به اختصار OE) میگویند. در استرالیا برنامه تبادل برای ایجاد تجربه از طریق سفر وجود دارد.[۳]
در ژاپن زمان فاصله معمولاً با برنامههای استخدام اولیه (آموزشی) تازه فارغالتحصیلان برای جذب آنان به بازار کار همراه است.
در بریتانیا یک سال دور بودن از آموزش، انتخاب مشترک پیش از دانشگاه برای جوانان است که معمولاً با سفر و کارهای داوطلبانه همراه است.
در ایالات متحده عمل یک «سال دوری» استثنا است اما در حال گسترش است.[۴] بسیاری از کالجها دانش آموزان را به حضور در برنامههای آموزشی کوتاه و بلند دعوت میکنند که سال فاصله را پر میکند.[۵]
در یمن یک سال تأخیر بین دبیرستان و دانشگاه اجباری است. فرد باید پیش از اقدام برای دانشگاه یک سال صبر کند؛ مگر این که یک دانشگاه خصوصی را برگزیند. [نیازمند منبع]