گیرنده آدرنرژیک

اپی‌نفرین

نوراپی‌نفرین

گیرنده آدرنرژیک (به انگلیسی: Adrenergic receptor) به گروهی از گیرنده‌های جفت‌شده با پروتئین جی گفته می‌شود که هدف انواع کاتکول‌آمین به ویژه نوراپی‌نفرین (نورآدرنالین) و اپی‌نفرین (آدرنالین) قرار می‌گیرند. بسیاری از یاخته‌ها دارای این گونه گیرنده بوده و در برخورد با کاتکول‌آمین باعث تحریک دستگاه عصبی سمپاتیک می‌شوند. با افزایش سطح کاتکول‌آمین در خون، بدن با گشاد شدن مردمک، تمرکز انرژی و هدایت گردش خون از اندام‌های بدون اهمیت حیاتی به‌سوی ماهیچه‌ها به پاسخ جنگ و گریز می‌پردازد. این سامانه در سال ۱۹۴۸ توسط استاد دانشگاه جورجیا مطرح شد.^[۱]

گروه‌بندی

دو نوع گیرنده آدرنرژیک وجود دارند. آلفا و بتا.

• گیرنده آلفا خود به دو زیرگروه آلفا۱ و آلفا۲ گروه‌بندی می‌شود.^[۲]فنیل آفرین یک آگونیست برای گیرنده آلفا محسوب می‌گردد.
• گیرنده بتا به سه زیرگروه بتا۱ و بتا۲ و بتا۳ بخش می‌شود و هرسه نوع جزو جفت‌شده به جی‌پروتئین هستند.
• از میان ۵ گیرنده سیستم آدرنرژیک فقط گیرنده آلفا ۲ مهاری می‌باشد و بقیه تحریکی‌اند.
• گیرنده‌های آلفا در قاعده مثانه، دیواره عروق، اسفنگتر پیشابراه و پروستات یافت می‌شوند.^[۳] در برخورد با آگونیست‌های گروه بتا، غلظت درون‌سلولی پیام‌رسان آدنوزین مونوفسفات حلقه‌ای افزایش می‌یابد.

مکانیسم اثر گیرنده‌های آدرنرژیک

اپی نفرین (آدرنالین) با هر دو نوع گیرنده آدرنرژیک -آلفا و -بتا واکنش داده و باعث به ترتیب انقباض (تنگی) رگ و اتساع (گشادی) رگ‌ها می‌شود.

جستارهای وابسته

• گیرنده سطح سلول

منابع

1. Ahlquist R.P. A Study of the Adenotrophic Receptors, Am. J. Physiol. 1948 153:586-600
2. Kou Qin, Pooja R. Sethi and Nevin A. Lambert (August 2008). "Abundance and stability of complexes containing inactive G protein-coupled receptors and G proteins". The FASEB Journal. 22 (8): 2920–2927. doi:10.1096/fj.08-105775. PMC 2493464. PMID 18434433.
3. Chen-Izu Y, Xiao RP, Izu LT, Cheng H, Kuschel M, Spurgeon H, Lakatta EG (November 2000). "G(i)-dependent localization of beta(2)-adrenergic receptor signaling to L-type Ca(2+) channels". Biophys. J. 79 (5): 2547–56. Bibcode:2000BpJ....79.2547C. doi:10.1016/S0006-3495(00)76495-2. PMC 1301137. PMID 11053129.