یانوش هارماتا

یانوش هارماتا
زادهٔ۲ اکتبر ۱۹۱۷
هودمزوواشارهی، مجارستان
درگذشت۲۴ ژوئیهٔ ۲۰۰۴ (۸۶ سال)
بوداپست، مجارستان
ملیتمجار
محل تحصیلدانشگاه اوتووش لوراند
پیشهزبان‌شناس
سازمانفرهنگستان علوم مجارستان (۱۹۷۰)
جوایزAkadémiai Díj (۱۹۶۵)
جایزه سچنیی (۱۹۹۰)
Akadémiai Aranyérem (۲۰۰۳)

یانوش هارماتا (به مجاری: Harmatta János) زبان‌شناس اهل مجارستان بود که سفال‌نبشته‌ها و پاپیروس‌های اشکانی دورا اروپوس را توصیف کرد و نخستین کسی بود که سنگ‌نوشتهٔ باختری را رمزگشایی کرد.[۱]

زندگی علمی

[ویرایش]

وی مدرک کارشناسی ارشد خود را در رشتهٔ زبان‌های مجاری، لاتین و یونانی و دکتری را در رشتهٔ زبان‌شناسی هندواروپایی دریافت کرد و از سال ۱۹۴۷ میلادی شروع به تدریس در دانشگاه اوتوش لوراند در بوداپست کرد. هارماتا از سال ۱۹۷۰ عضو و معلم فرهنگستان علوم مجارستان بود؛ همچنین بین سال‌های ۱۹۷۳ تا ۱۹۸۶ نیز در آن سمت معاونت داشت.[۲] وی در عین حال عضو فرهنگستان علوم اتریش و فرانسه نیز بود.[۳]

در فیلولوژی، باستان‌شناسی و سکه‌شناسی تبحر داشت ولی زمینه اصلی مورد علاقه او، زبان‌های ایرانی و هندوایرانی بود. هارماتا دارای تک‌نگاشتی دربارهٔ اطلاعات هرودوت در مورد سکاها است و در آثار هرودوت تخصص داشت. علاوه بر این، او سهم بسزایی در تشکیل گروه ایران‌شناسی در دانشگاه اِلته داشت.[۴]

آثار

[ویرایش]
  • Harmatta János (1917–2004): Forrástanulmányok Herodotos Skythika-jához = Quellenstudien zu den Skythika des Herodot / írta Harmatta János
  • Ferenczy Endre (1912–1990): Az ókori Róma története : [egyetemi tankönyv] / Ferenczy Endre, Maróti Egon, Hahn István ; szerk. Harmatta János
  • Szabó Miklós (1940–): Hellasz fénykora: Görögország az i. e. V. században / Szabó Miklós ; [a szövegben szereplő prózai idézetek Devecseri Gábor et al. fordításai]
  • Studies in the sources on the history of Pre-Islamic Central Asia / [by R. Ghirshman … et al.] ; ed. by J. Harmatta
  • Prolegomena to the sources on the history of Pre-Islamic Central Asia / [by P. Aalto … et al.] ; ed. by J. Harmatta
  • Harmatta J. Studies on the history of the Sarmatians (англ.). — Budapest: Pázmány Péter Tudományegyetemi Görög Filológiai Intézet, 1950. — 131 p.
  • Harmatta János (szerk.): Ókori Keleti Történeti Chrestomathia (ÓKTCh)Bp. 2003.(Osiris Kiadó)

منابع

[ویرایش]
  1. ↑ Rttook, Zsigmund. (1997) "The contribution of Hungary to international classical scholarship", Hungarian Studies, 12. Retrieved 12 March 2014.
  2. ↑ فاطمه جدلی. «یانوش هارماتا، ایران‌شناس مجاری». ماهنامهٔ پژوهشگران. آبان و آذر ۱۳۸۸ (۱۸–۱۹): ۵۷. دریافت‌شده در ۱۱ سپتامبر ۲۰۱۴.
  3. ↑ Vince Sulyok. János Harmatta (норв.) // Store norske leksikon. — 2022-03-10. Архивная копия от 14 января 2022 на Wayback Machine
  4. ↑ Magyar Tudomány. Harmatta János (венг.). www.matud.iif.hu. Дата обращения: 29 декабря 2021. Архивная копия от 29 декабря 2021 на Wayback Machine