Magaria
| Lesdi | Niiser  |
|---|---|
| Lamorde | Magaria Department |
| Nder laamoore | Magaria Department |
| Hiiri-weeti pelle | UTC+01:00 |
| Jonde kwa'odineto | 12°59′53″N 8°54′35″E |
Magaria ko wuro e wuro e nder diiwaan Zinder to leydi Niiseer.[1][2]
Geografi
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Laawol wuro Magaria (2023)
.jpg)
Magaria woni ko e diiwaan Sudaan mawɗo oo, ina jeyaa e koɗdiiɗo leydi Niiseer to fuɗnaange, kominaaji Kwaya e Yékoua to bannge hirnaange, kominaaji Bandé to worgo e kominaaji Dantchiao to fuɗnaange. Munisipaal Magaria ina waɗi nokku municipaal wuro e nokku ladde. Nokku wuro ngoo feccii ko e gure sappo e goo. Ɓe mbiyetee ko chawa, dan chiffine, gaon kolli, ghaga, kitari, maï damoussa haoussa, maï damoussa peulh, ménages collectifs, nassarawa, n’wala e toudoun wada. Ko 109 wuro, 58 ladde e cafrirɗe tati ngoni e nder laddeeji kominaaji ɗii.[3]
Tariya
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Magaria sosi ɗum ko Massabaki, laamɗo diiwaan Hausa en biyeteeɗo Daura, caggal ɗuum o yani e laamu Zinder.[4] E ɗemngal Hawsa, innde nokku oo ina firta juɓɓule ɓutte (Ziziphus mauritiana). E nder diiwaan hee, ɓiɓɓe mum ina kuutoree ngam ñamminde yimɓe e be’i, leɗɗe mum ina kuutoree e pucci e baali, leɗɗe mum ina kuutoree ngam waɗde leɗɗe.[5]
E cakkital teeminannde 19ɓiire, Magaria ƴellitaa, wonti saare. Wuro ngoo e gure taariiɗe ɗum ɗee, puɗɗiima wonde e les njiimaandi Biritaan en e fuɗɗoode teeminannde 20ɓiire, ɓe keɓtinaama tan e Farayse e hitaande 1906.[6] Faraysenaaɓe mbaɗi duɗal gadanal e wuro hee ko e hitaande 1918.
E kitaale 1950 e 1960, Magaria e koɗki mum ko nokkuuji teeŋtuɗi ngam ndema njuumri. Ko adii nde Niiseer heɓata jeytaare mum e Farayse e hitaande 1960, wuro ngoo wonnoo ko nokku cemmbinɗo lannda Sawaba nano mo Djibo Bakary.[7]
Magaria rokkaama darnde municipaalitee keeriiɗo e hitaande 1988 wondude e gure Niiseer jeenay goɗɗe. Haa ndeen, ko municipaalitee sappo e ɗiɗi ngonnoo e nder leydi ndii.
Sigga
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]
Nokku gonɗo sara wuro ngoo ina huutoree no feewi ngam ndema sabu ngonka weeyo moƴƴa wonande Niiseer.
Tuugnorgal
[taƴto | taƴto ɗaɗi wiki]Loi n° 2002-014 haa 11 JUIN 2002 sosde kominaaji e fiɓnde inɗe maɓɓe chefs-liux [jokkondiral maayngal duumingal]. Ina heen doggol 213 komin ladde e jooɗorɗe, 52 komin wuro e jooɗorɗe
"Magaria (Komun, Niiseer) - Limlebbi yimɓe, karte, kartal e nokku". www.yimɓe wuro.de. Ƴeewtaa ko 19-02-2024.
"Repertoire ngenndiijo nokkuuji (ReNaLoc)" (e ɗemngal Farayse). Duɗal ngenndiwal limtooji, leydi Niiseer. Siilo 2014. 624-627. Arsiif ko e asli (RAR) ñalnde 24-09-2015. Heɓtinaama ñalnde 27-03-2022.
Rahmane Idrissa (2020), Saggitorde daartol Niiseer (5. binndol), Lanham/Boulder/New York/London: Rowman & Littlefield, p. 330, ISBN 978-1-5381-2014-9
Ciimtol cakkitiingol eɓɓaande peewnugol jawdi tawaandi e nder diiwaan Zinder, Niiseer (PDF), vol. II: Ƴeewndo ngonka jawdi e faggudu e nder diiwaan Zinder, Niiseer, Tucson: Goomu jawdi leydi joorndi, Duɗal jaaɓi-haaɗtirde Arizona, 1979, p. 63, mooftaa ko e asli (PDF) ñalnde 3-04-2016, ƴettaa ko ñalnde 24-04-2022
Edmond Sere de Rivières (1965), Daartol Niiseer, Pari: Berger-Levrault, p. 250
Rahmane Idrissa (2020), Saggitorde daartol Niiseer (5. binndol), Lanham/Boulder/New York/London: Rowman & Littlefield, p. 330, ISBN 978-1-5381-2014