Skipskronometur
Eitt skipskronometur er ein serliga neyv klokka, ið kann nýtast til at rokna navigatión eftir.
Í 1714 lovaði enska parlamentið 3 virðislønir, ávikavist 10 túsund, 15 túsund og 20 túsund £ til tann, ið kundi konstruera eitt ur, sum var so beint, at geografiska longdin á eini 3 vikur langari sjóferð kundi ásetast við ávikasvist 60, 40 og 30 sjómíl neyvleika.
John Harrison (1693 - 1776) brúkti meginpartin av lívinum at konstruera skipskronometur. Í 1762 varð eitt av hansara skipskronometrum roynt á eini ferð úr Onglandi til Jamaika, og tá skipið var aftur í havn í Portsmouth, varð staðfest, at tað var minni enn 2 minuttir skeivt. Tað gav ein geografiskan neyvleika uppá 18 sjómíl, og við hesum prógvi kravdi John Harrison ta gomlu virðislønina útgoldna. Eftir drúgva togtogan fekk hann í 1773 útgoldið tey 20.000 pundini. Hann var tá 80 ára gamal.
Kelda
[rætta | rætta wikitekst]- Føge, Hegner og Øhrstrøm: Tid - et filosofisk begreb og en målelig størrelse. Systime 2006
