| Hannelingen fan Paulus en Tekla | ||
| algemiene gegevens | ||
| auteur | anonimus | |
| taal | Aldgryksk | |
| foarm | non-fiksje | |
| sjenre | religiosa | |
| skreaun | ±160 n.Kr. | |
De Hannelingen fan Paulus en Tekla is in algemien as apokryf beskôge kristlike religieuze tekst, besibbe oan it Nije Testamint fan 'e Bibel. It is in yn it Gryksk steld pseudepigrafysk geskrift ûnder de namme fan 'e apostel Paulus, dat yn 'e regel datearre wurdt om it jier 160 hinne. De ûntdekking fan in Koptyske ferzje fan 'e Hannelingen fan Paulus hat befêstige wat wittenskippers al fermoeden, nammentlik dat de Hannelingen fan Paulus en Tekla oarspronklik ûnderdiel útmakke hat fan dy tekst, wat ek it abrupte begjin fan de Hannelingen fan Paulus en Tekla ferklearret. Hoewol't de tekst troch de anonime skriuwer yn it ramt fan 'e kanonike Hannelingen fan de Apostels pleatst wurdt, wykt it op ideologysk mêd ôf fan it nijtestamintysk boadskip, benammen oangeande de rol fan froulju yn 'e tsjerke.
De Hannelingen fan Paulus en Tekla waard it earst oanhelle troch de tsjerkfaar Tertullianus, dy't it in kettersk geskrift fûn om't it froulju oanmoedige om te preekjen en te dopen. Tertullianus beweart fierders dat de skriuwer in kristlik preester út Lyts-Aazje wie, dy't út syn amt set waard fanwegen syn auteurskip fan dizze tekst (sij it net om 'e al of net ketterske ynhâld, mar om't er it foarkomme litten hie as soe Paulus de skriuwer west hawwe). Yn 'e Easterske Tsjerke wiene ûnderskate ferzjes fan 'e Hannelingen fan Paulus en Tekla rûnom yn sirkulaasje, yn it Gryksk, Syrysk, Armeensk, Koptysk en Ge'ez (de deade tsjerketaal fan Etioopje). Ek besteane der Latynske oersettings. Guon fan 'e oarstalige ferzjes wike aldertigenst ôf fan it Grykske orizjineel; sa mist yn 'e Ge'ez-oersetting Tekla har oanspraak op it preekjen en de doop, wêrmei't it ferhaal foar de helte syn sin kwytrekke is.
As Paulus op ien fan syn Lytsaziatyske sindingsreizen de stêd Ikoanium (it hjoeddeisk Konya, yn Turkije) oandocht, rekket dêr in jongfaam út in foaroansteande húshâlding, Tekla, sa yn 'e besnijing fan syn preekjen, dat har mem en har ferloofde om har yn noed komme te sitten en de apostel oppakke litte. Mar Tekla keapet de sipier om en besiket Paulus yn syn sel, dêr't se oan syn fuotten sitten giet om op 'e nij nei syn wurden te harkjen. As har famylje dat ûntdekt, wurde sy en de apostel foar de gûverneur brocht. Om 'e goenamme fan 'e famylje fersiket Tekla har mem om 'e deastraf, dat Paulus wurdt feroardiele om gisele te wurden, wylst Tekla op 'e brânsteapel komt. Op it stuit dat dy oanstutsen wurdt, stekt der lykwols ynienen in slimme stoarm op dy't de flammen dwêstget, en Paulus en Tekla ûntkomme nei Antiochië yn Pisydje.
Dêr biedt in ealman dy't fan Aleksander hjit Paulus jild oan foar Tekla, mar Paulus hâldt út dat er neat mei har te krijen hat. Dêrop besiket Aleksander Tekla mei geweld te ûntfieren. Sy ferset har en ferkeapet him dêrby in pear terwinkels, ta fermaak fan it omsteand laach. Aleksander sleept har dêrop foar it gerjocht om't se in ealman oanfallen hat. Tekla wurdt feroardiele om troch wylde bisten opfretten te wurden. Se wurdt mei keatlings oan in woeste liuwinne fêstset en troch de stêd paradearre. Dêrnei wurde har de klean fan it liif skuord en wurdt se yn 'e arena foar de bisten smiten, nettsjinsteande de protesten fan 'e froulju fan 'e stêd. Mar Tekla wurdt fannijs op mirakuleuze wize rêden, earst troch de liuwinne, dy't har beskermet tsjin 'e oare bisten, en dêrnei troch in rige oare wûnders. Tige opmerklik is dêrby dat se harsels doopt troch yn in wetterbak mei "libbensgefaarlike" seehûnen te springen (de seehûnen wurde troch in wûnder fan God deade foar't se har "opfrette" kinne). Uteinlik gripe de froulju fan 'e stêd yn en befrije Tekla, dy't dêrop mei Paulus weromkeard nei Ikoanium om har mem te bekearen. De ûnderskate ferzjes fan 'e tekst einigje op ferskillende manearen; by ien dêrfan libbet Tekla de folgjende 72 jier as klúznerinne yn in grot, wêrnei't se nei Rome reizget om by Paulus begroeven te wurden.
| Boarnen, noaten en/as referinsjes: |
|