Ynlânske Salisjaanske talen

Ynlânske Salisjaanske talen
algemien
lokaasje súdeastlik Britsk-Kolumbia,
eastlik Washington,
de Idaho Panhandle,
westlik Montana
tal talen 7
tal sprekkers 1.600 (2014)
taalbesibskip
taalfamylje Salisjaanske talen
subgroepen Noardlik Ynlânsk Salisjaansk
Súdlik Ynlânsk Salisjaansk

De Ynlânske Salisjaanske talen (ek wol stavere as Ynlânke Salishaanske talen) foarmje in taalkloft fan 'e Salisjaanske taalfamylje. Dizze Yndiaanske talen waarden fan oarsprong sprutsen yn it súdeasten fan 'e Kanadeeske provinsje Britsk-Kolumbia, it easten fan 'e Amerikaanske steat Washington, de Idaho Panhandle en westlik Montana. De Ynlânske Salisjaanske talen kinne fierder opdield wurde yn twa tûken: de Noardlike Ynlânske Salisjaanske talen en de Súdlike Ynlânske Salisjaanske talen. Yn totaal binne der 7 ûnderskate talen, dy't anno 2018 allegear noch as memmetaal sprutsen wurde, hoewol't ien, it Keur d'Alêne, op útstjerren stiet.

De Ynlânske Salisjaanske talen foarmje ien fan 'e beide wichtichste tûken fan 'e Salisjaanske taalfamylje. De oare wurdt foarme troch de Kust-Salisjaanske talen, dy't fierder westlik, oan 'e kust fan 'e Stille Oseaan, sprutsen wurde. De earste Yndianen dy't in Salisjaanske taal sprieken en yn kontakt kamen mei blanke ûntdekkingsreizgers en kolonisten, wiene de Plathollen (Flathead) fan westlik Montana. De term 'Salisjaansk', of yn it Ingelsk Salishan of koartwei Salish, is in ferbastering fan it autonym fan 'e Plathollen: Séliš. De oantsjutting 'Ynlânsk' tsjinnet ta ûnderskie fan 'e Kust-Salisjaanske talen.

Fan 'e 7 Ynlânske Salisjaanske talen dy't as sadanich troch taalkundigen erkend wurde (de sprekkers beskôgje oer it algemien alle dialekten as aparte talen), is anno 2018 noch net ien útstoarn, hoewol't it Keur d'Alêne (Coeur d'Alene) mei noch mar 4 sprekkers noch amper as in libbene taal beskôge wurde kin. Fan 'e oare talen fan 'e groep hawwe it Kolumbia-Moses en it Montana-Salisjaansk minder as 100 sprekkers, wylst de rest sprekkerstallen fan inkele hûnderten hat. De grutste taal yn 'e groep is it Okanagan, mei noch 590 sprekkers.Yn totaal wiene der yn 2014 noch 1.600 sprekkers fan alle Ynlânske Salisjaanske talen mei-inoar. Op in etnyske befolking fan likernôch 35.000 minsken komt dat del op in sprekkerspersintaazje fan 4,6%.

Underferdieling

[bewurkje seksje | boarne bewurkje]
  • Ynlânske Salisjaanske talen
    • Noardlike Ynlânske Salisjaanske talen
      • Sjuswap (Shuswap, autonym: Səxwəpməxcín)
        • Eastlik Sjuswap (Eastern Shuswap
          • Kinbasket
          • Shuswap Lake
        • Westlik Sjuswap (Western Shuswap)
          • Canim Lake
          • Chu Chua
          • Deadman's Creek-Kamloops
          • Fraser River
          • Pavilion-Bonaparte
      • Lillûet (Lillooet, autonym: St’át’imcets)
        • Lillûet-Fountain (Lillooet-Fountain)
        • Mount Currie-Douglas
      • Thompson of Thompsonrivier-Salisjaansk (Thompson of Thompson River Salish, autonym: Nɬeʔkepmxcín)
        • Lytton
        • Nikola (Nicola)
        • Spuzzum-Boston Bar
        • Thompson Canyon
    • Súdlike Ynlânske Salisjaanske talen
      • Keur d'Alêne (Coeur d'Alene, autonym: Snčícuʔumšcn) (4 sprekkers, 2016)
      • Kolumbia-Moses (Columbia-Moses, autonym: Nxaʔamxcín)
        • Tsjelan (Chelan)
        • Entiat
        • Sinkiûs-Kolumbia (Sinkiuse-Columbia)
        • Wenatsjy (Wenatchee of Wenatchi)
      • Montana-Salisjaansk of Kalispel-Pend d'Oreille (Montana Salish, Kalispel-Pend d'Oreille)
        • Kalispel (Kalispel, autonym: Qalispé)
        • Platholsk, Salisj of Bitterroot-Salisjaansk (Flathead, Salish of Bitterroot Salish, autonym: Séliš)
          • Kalispel of Neder-Pend d'Oreille (Kalispel of Lower Pend d'Oreille, autonym: Qlispé)
          • Opper-Kalispel of Opper-Pend d'Oreille (Upper Kalispel of Upper Pend d'Oreille, autonym: Sɫq̓etkʷmsčin̓t of Čłqetkʷmcin)
          • Tsjewela (Chewelah)
        • Spokên (Spokane, autonym: Npoqínišcn)
      • Okanagan (Okanagan of Colville-Okanagan, autonym: Nsíylxcən)
        • Noardlik Okanagan (Northern Okanagan)
          • Arrow Lakes of Sinicht (Sinixt)
          • Penticton
          • Quilchena-Spaxomin
          • Similkameen
          • Vernon
        • Súdlik Okanagan (Southern Okanagan)
          • Kolville-Inchelium (Colville-Inchelium)
          • Metou (Methow)
          • San Poil-Nespelem
          • Súdlik Okanagan (Southern Okanagan)

Boarnen, noaten en referinsjes

[boarne bewurkje]
Boarnen, noaten en/as referinsjes:

Foar boarnen en oare literatuer, sjoch ûnder: References, op dizze side.