Ball de Pharlaimint na hAlban (Gaeilge na hAlban:Ball Pàrlamaid na h-Alban) , «giorraithe go BPA», an teideal a thugtar ar aon cheann de na 129 neach a toghadh chun seirbhís a dhéanamh i bParlaimint na hAlban .
Cruthaíonn córas na gcomhaltaí breise cineál ionadaíochta cionmhaire, i gcás ina bhfuil a ionadaí féin ag gach toghlach, agus ina bhfuil suíocháin tugtha do pháirtithe polaitiúla ag gach réigiún chun a leibhéal tacaíochta i measc vótálaithe a léiriú chomh dlúth agus is féidir.[1] Iarrtar ar gach vótálaí cláraithe 2 vóta a chaitheamh, rud a fhágann go dtoghfar BPA ar cheann amháin de dhá bhealach:
I gcóras na gcomhaltaí breise, tá 3 bhealach ann inar féidir le duine seasamh mar BPA.[3]
Féadfaidh iarrthóir seasamh i dtoghcheantar agus ar liosta réigiúnach araon. Socraítear suíocháin na dtoghcheantar ar dtús. Bainfear ainm na n-iarrthóirí a n-éiríonn leo a bheith tofa chuig suíochán toghcheantair den phróiseas liosta réigiúnach ansin.[4]
Éiríonn gach post BPA folamh ag an am céanna le haghaidh toghchán a reáchtáiltear ar thimthriall cúig bliana. Leagann an <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Scotland_Act_1998" rel="mw:ExtLink" title="Scotland Act 1998" class="cx-link" data-linkid="740">Scotland Act 1998</a> 1998 arna leasú leis an <a href="https://en.wikipedia.org/wiki/Fixed-term_Parliaments_Act_2011" rel="mw:ExtLink" title="Fixed-term Parliaments Act 2011" class="cx-link" data-linkid="741">Fixed-term Parliaments Act 2011</a> amach go reáchtáiltear gnáth-thoghcháin do Pharlaimint na hAlban ar an gcéad Déardaoin i mBealtaine, gach cúig bliana.[5]
Má thagann folúntas aníos ag am eile, mar gheall ar bhás nó éirí as, féadfar é a líonadh ar cheann amháin de dhá bhealach, ag brath ar cibé an bhfuil an folúntas le haghaidh an chéad BPA abhaile nó BPA ón liosta réigiúnach.
Féadfar folúntas toghcheantair a líonadh trí fhothoghchán. Féadfaidh an chéad iarrthóir eile atá ar fáil ar liosta an pháirtí ábhartha folúntas do chomhalta breise a líonadh. Sa chás nach bhfuil aon duine eile ar fáil, fanfaidh an folúntas. Tharla an scéal seo i mí Aibreáin 2014 tar éis bhás Margo MacDonald, BPA neamhspleách don Roinn Lodainn.
Tugtar Ainm Sloinne BPA i nGaeilge nó Name Sirname MSP ar Bhall Pàrlamaid na h-Alban. Mar shampla, is féidir an teideal Iain Finnie BPA nó John Finnie MSP a chur ar Iain Finnie .