Feargna mac Aonghasa Iobhdaigh

Infotaula de personaFeargna mac Aonghasa Iobhdaigh
Beathaisnéis
Básc. 557

Rí na nUladh den Dál Fiatach ba ea Feargna mac Aonghasa Iobhdaigh (Sean-Ghaeilge Fergnae mac Óengusso Ibdaig[1]) (bás 557). Nia Mhuireadaigh Mhuindheirg mhic Fhorga (bás 489) ba ea é, agus garmhac Fhorga mhic Dhalláin, iar-ríthe uile.[2][3][4]

Tháinig sé i gcoróin mar rí Dhál Fiatach sa bhliain 532. Tháinig sé i gcomharbacht ar Eochaidh mac Connla den Dál nAraidi mar rí Ulad sa bhliain 552, agus bhí sé i réim go dtí 556.[5]

Maraíodh é i gCath Druim Cleithe (Cill Chléithe, Contae an Dúin) ag a Cill ceathrar, Deamán mac Cairill (bás 572), tacaithe ag Uí Echach nÁrda, géag eile den Dál Fiatach.[6][7][8] Mar thoradh an chatha seo, caitheadh a mhuintir Uí Ibdaig amach as an ríogacht.

Tugtar cialla éagsúla ar an ainm, Iobhdach, Uí Ibdaig. Molann roinnt gur ainm mháthair athair Feargna é,[9] ach de réir eile, is leasainm a athair é, as Inse Ghaill, sinsear eapainmneach Chineál Aonghasa as Ìle.[10]

Foinsí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  • Corpus of Electronic Texts
  • Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath : Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
  • Charles-Edwards, T. M. (2000), Early Christian Ireland, Cambridge: Cambridge University Press, ISBN 0-521-36395-0
  • Fraser, James E. (2009). "From Caledonia to Pictland: Scotland to 795" 1. Dún Éadain: Edinburgh University Press. 
  • Gearoid Mac Niocaill (1972), Ireland before the Vikings, Baile Átha Cliath: Gill and Macmillan
  • Dáibhí Ó Cróinín (2005), A New History of Ireland, Imleabhar 1, Oxford: Oxford University Press

Tagairtí

[cuir in eagar | athraigh foinse]
  1. ↑ ibdaig, eorna Inse Ghaill, ar eDIL
  2. ↑ Byrne, Tábla 6
  3. ↑ Charles-Edwards, aguisín XXI
  4. ↑ Mac Niocaill, lch. 74
  5. ↑ Sa Leabhar Laighneach, tá réimse 5 bliana aige; sa Sioncronachtaí Laud, 3 bliana.
  6. ↑ Annála Uladh, AU 557.1
  7. ↑ Annála Tiarnaigh, AT 556.2
  8. ↑ De réir Uí Chróinín, ll. 216-217 tharla an cath sa bhliain 533.
  9. ↑ Charles-Edwards, lch. 624
  10. ↑ Fraser, ll. 159–160.