Frank McGuinness

Frank McGuinness

Beathaisnéis
Breith	29 Iúil 1953 71 bliana d'aois Bun Cranncha, Éire
Faisnéis phearsanta
Scoil a d'fhreastail sé/sí	An Coláiste Ollscoile, Baile Átha Cliath Pobalscoil Charn Domhnaigh
Gníomhaíocht
Suíomh oibre	Baile Átha Cliath
Gairm	scríbhneoir scripte, múinteoir ollscoile, aistritheoir, file, scríbhneoir
Fostóir	Ollscoil Uladh
Ball de	Aosdána
Faoi thionchar	Henrik Ibsen
Teangacha	Béarla
Gradam a fuarthas (1985)  Duais Rooney do Litríocht na hÉireann  Gradam PEN na hÉireann

Is drámadóir, file agus ollamh iomráiteach é Frank McGuinness nó Proinsias MacAonghusa (a rugadh 29 Iúil 1953, i gContae Dhún na nGall). Tá gairm acadúil measctha le gairm scríbhneora ag McGuinness.^[1]

Saol

Tógadh i mBun Cranncha i gContae Dhún na nGall é sular bhain sé céim amach i gColáiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath.

Bhí sé ina léachtóir in Ollscoil Uladh agus Maigh Nuad sular thosaigh sé mar scríbhneoir cónaitheach i gColáiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath sna 1980idí. D'éirigh sé ansin ina Ollamh le scríbhneoireacht cruthaitheach i rannóg na Bhéarla, Drámaíocht agus Scannán i gColáiste na hOllscoile, Baile Átha Cliath.

Saothar

Phléigh McGuinness le hábhair chomh héagsúil le beatha Caravaggio, géarchéim giall na Liobáine, Shakespeare in Éirinn, Comhcheilg an Phúdair agus beatha Lizzie agus Mary Burns, céilí Éireannacha Engels i Manchain. Is mó a aithnítear é mar dhrámadóir agus file ach tá scripteanna scannáin, scripteanna teilifíse agus leabhróga scríofa aige chomh maith le ceoldráma stáitse, Donegal. Is iad an amhránaíocht agus an cóiriú na gnéithe is buana a fheictear ina shaothar.^[1]

Thuil McGuinness clú lena chéad Dráma The Factory Girls (1982) agus neartaigh a chlú nuair a chuireadh a dráma Observe the Sons of Ulster Marching towards the Somme (1986) ar an stáitse, ar dtús, in Amharclann na Mainistreach agus ansin go forleathan. Bronnadh neart duaiseanna air de bharr sin.

Tá roinnt mhaith aistriúcháin de dhrámaí clasaiceacha le drámadóirí cos súil le Anton Chekhov, Henrik Ibsen agus Bertolt Brecht déanta aige. Foilsíodh bailiúchán filíochta leis den ainm Booterstown sa bhliain 1994.

Drámaí

• The Factory Girls (Amharclann na Mainistreach, Baile Átha Cliath, 1982)
• Baglady (Amharclann na Mainistreach, 1985)
• Observe the Sons of Ulster Marching Towards the Somme (Amharclann na Mainistreach, 1985; Hampstead Theatre, Londain, 1986)
• Innocence (Gate Theatre, Baile Átha Cliath, 1986)
• Cathaginians (Amharclann na Mainistreach, 1988; Hampstead, 1989)
• Mary and Lizzie (RSC, 1989)
• The Bread Man (Gate, 1991)
• Someone Who'll Watch Over Me (Hampstead, West End agus Broadway, 1992)
• The Bird Sanctuary (Amharclann na Mainistreach, 1993)
• Mutabilitie (RNT, 1997)
• Dolly West's Kitchen (Amharclann na Mainistreach, 1999)
• Gates of Gold (Gate Theatre, Baile Átha Cliath, 2002. Finborough Theatre, 2004)
• There Came a Gypsy Riding (Almeida Theatre, Londain, 2007)
• The Holy Moley Jesus Story (Greash Theatre, Dublin, 2008)
• Greta Garbo Came to Donegal (Tricycle Theatre, London, 2010)
• The Match Box (Everyman Playhouse, Liverpool, 2012
• The Hanging Gardens (Abbey Theatre, Dublin, 2013)
• Éamonn Ceannt, in 'Signatories' (Kilmainham Gaol, Dublin, 2016)

Aistriúcháin

• Rosmersholm le Henrik Ibsen (RNT, 1987)
• Peer Gynt le Henrik Ibsen (Gate, 1988; RSC agus Camchuairt, 1994)
• Hedda Gabler le Henrik Ibsen (Roundabout Theatre, Broadway, 1994)
• A Doll's House le Henrik Ibsen (Playhouse Theatre, Broadway, 1997)
• Three Sisters le Anton Chekhov (Gate agus Royal Court, 1990)
• Uncle Vanya le Anton Chekhov (Field Day Production, 1995)
• Yerma le Federico García Lorca (Amharclann na Mainistreach, 1987)
• The Threepenny Opera le Bertolt Brecht (Gate, 1987)
• The Caucasian Chalk Circle le Bertolt Brecht (RNT, 1997)
• Electra le Sophocles (Donmar agus Broadway)
• The Storm le Alexander Ostrovsky (Almeida).
• Hecuba le EuripidesPhaedra by Seneca
• Oedipus le Sophocles (Royal National Theatre)
• Helen le Euripides (Shakespeare's Globe, 2008)
• John Gabriel Borkman le Henrik Ibsen (Abbey Theatre, 2010)
• Ghosts le Henrik Ibsen (London Classic Theatre, 2011)[3][32]

Dráma curtha in eagar do scannáin

• Dancing at Lughnasa (le Brian Friel)

Úrscéalta agus gearrscéalta

Tá dhá húrscéal scríofa ag McGuinness chomh maith le cnuasach gearrscéalta amháin.^[1]

Tagairtí

1. COBÁC (2018). "TUARASCÁIL AN UACHTARÁIN, MEÁN FÓMHAIR 2018 – LÚNASA 2019". Dáta rochtana: 2023.