Iomarbhá na bhFilí

Conspóid liteartha in Éirinn Ghaelach de chuid na 17ú haoise ba ea Iomarbhá na bhFilí (níos sine Iomarbhágh na bhFileadh), a mhair ón mbliain 1616 go dtí 1624, agus buacphointe aici is dócha sa bhliain 1617. Scríobh príomh-fhilí na tíre rannta conspóideacha in éadan a chéile agus i dtacaíocht a bpatrúin faoi seach.

Díospóireacht chrua a bhí ann ag an Iomarbhá maidir le buanna dhá leath na hÉireann: an Leath Choinn sa tuaisceart faoi cheannas mhuintir Éirimóin; agus an Leath Mhogha sa deisceart, faoi cheannas mhuintir Éibhir Fhionn.

Scríobhadh 30 rann ag an Iomarbhá, a foilsíodh don chéad uair ag Cumann na Scríbheann nGaedhilge sa bhliain 1918, eagraithe ag Láimhbheartach Mac Cionnaith, a luaigh an obair a rinne Eleanor Knott ar na haistriúcháin Bhéarla.