Is polaiteoir Briotánach í Olufunto "Kemi" Badenoch (née Adegoke, 2 Eanáir 1980) atá ag obair mar Rúnaí Stáit do Ghnó agus Trádáil ó 2023 agus mar Uachtarán ar an mBord Trádála agus Aire na mBan agus na gCothromaíochtaí ó 2022. [1][2] Roimhe seo bhí sraith post sóisearach aireachta aici faoi Bhoris Johnson ó 2019 go 2022. Mar bhall den Pháirtí Coimeádach, in 2017 toghadh í mar Fheisire Parlaiminte (FP) do Saffron Walden in Essex, tar éis di a bheith ina Comhalta Coimeádach de Thionól Londain roimhe seo.
Sa bhliain 2012, níor éirigh le Badenoch suíochán a bhaint amach ar Thionól Londain, ach ceapadh í ar an gcomhlacht tar éis do Victoria Borwick éirí as in 2015. Ag tacú leis an mBreatimeacht i reifreann 2016, toghadh Badenoch chuig Teach na dTeachtaí in 2017. Tar éis do Bhoris Johnson a bheith ina Phríomh-Aire i mí Iúil 2019, ceapadh Badenoch mar Fho - Rúnaí Stáit Parlaiminte do Leanaí agus Teaghlaigh. In athstruchtúrú mhí Feabhra 2020, ceapadh í mar Rúnaí Státchiste don Státchiste agus mar Fho-Rúnaí Stáit Parlaiminte um Chothromaíochtaí. I mí Mheán Fómhair 2021, tugadh ardú céime di mar Aire Stáit Comhionannais agus ceapadh í mar Aire Stáit Rialtais Áitiúil, Creidimh agus Pobail. I mí Iúil 2022, d'éirigh Badenoch as an rialtas agus níor éirigh léi teacht in áit Johnson i dtoghchán ceannaireachta an Pháirtí Choimeádaigh i mí Iúil - Meán Fómhair 2022.[3][4] Tar éis do Liz Truss a bheith ceaptha ina Príomh-Aire i Meán Fómhair 2022, cheap sí Bàideanach mar Rúnaí Stáit um Thrádáil Idirnáisiúnta agus ina hUachtarán ar an mBord Trádála; athcheapadh comharba Truss í, Rishi Sunak, an mhí dár gcionn.
San athstruchtúrú comh-aireachta i mí Feabhra 2023, aistríodh Badenoch isteach i ról an Rúnaí Stáit do Ghnó agus Trádáil, tar éis an Roinn Trádála Idirnáisiúnta a chumasc le heilimintí de Straitéis na Roinne Gnó, Fuinnimh agus Tionscail. Choinnigh Badenoch freagrachtaí an aire comhionannais.[2]
Rugadh Olukemi Olufunto Adegoke ar 2 Eanáir 1980 i Wimbledon, Londain.[5] Tá sí ar dhuine de thriúr leanaí a rugadh do thuismitheoirí meánaicmeacha Iarúbacha. Is dochtúir ginearálta é a hathair, Femi Adegoke, agus is ollamh le fiseolaíocht í a máthair, Feyi Adegoke. Chaith Badenoch codanna dá hóige ina cónaí i Lagos, an Nigéir agus sna Stáit Aontaithe, áit a raibh a máthair ag léachtóireacht.[6][7][8] Tá deartháir aici darb ainm Fola agus deirfiúr darbh ainm Lola.[9] D'fhill sí ar an Ríocht Aontaithe nuair a bhí sí 16 bliana d'aois chun cónaí le cara dá máthar mar gheal ar an staid pholaitiúil agus eacnamaíoch a bhí ag dul in olcas sa Nigéir, a raibh tionchar aici ar a teaghlach.[10] Cé gur saoránach Briotanach í agus gur rugadh sa Ríocht Aontaithe í, dúirt Badenoch go raibh sí "to all intents and purposes a first-generation immigrant" , le linn a hóráid tosaigh sa pharlaimint.[11]
Bhain sí A-leibhéil amach ó Phoenix College, iar- choláiste breisoideachais i Morden, agus í ag obair i mbrainse de McDonald's i measc postanna eile.[5][8] Rinne Badenoch staidéar ar Innealtóireacht Chórais Ríomhaireachta ag Ollscoil Sussex, agus chríochnaigh sí Máistreacht san Innealtóireacht (MInn) i 2003.[12][13] D’oibrigh sí ar dtús san earnáil na teicneolaíochta faisnéise (TF) , ar dtús mar innealtóir bogearraí le Logica ( 'CGI Group' níos déanaí) ó 2003 go 2006.
Agus í ag obair ansin, rinne sí staidéar ar an dlí go páirtaimseartha ag Birkbeck, Ollscoil Londain, agus chríochnaigh sí céim Baitsiléir Dlí (LLB) in 2009.[8] D’oibrigh Badenoch ansin mar anailísí córais ag an 'Royal Bank of Scotland Group',[14] sular lean sí slí bheatha i seirbhísí comhairleoireachta agus airgeadais, ag obair mar comhstiúrthóir do 'Coutts', banc píomháideach agus bainisteoir saibhreas, ó 2006 go 2013, agus ina dhiaidh sin ina stiúrthóir digiteach ag "The Spectator" ó 2015 go 2016.[13][15][16]
Chuaigh Badenoch isteach sa Pháirtí Coimeádach i 2005 ag aois 25.[17][18] Ag olltoghchán 2010, bhí sí san iomaíocht i dtoghacheantar Dulwich agus West Norwood i gcoinne Tessa Jowell de chuid an Lucht Oibre agus tháinig sí sa tríú háit.[19]
Sa bhliain 2012, sheas Badenoch do na Coimeádaigh i dtoghchán Thionól Londain, áit ar cuireadh sa chúigiú háit ar an liosta Londain í.[20] Níor bhuaigh na Coimeádaigh ach trí shuíochán ón liosta ar fud Londain sa toghchán, mar sin níor toghadh Badenoch.[21]
Trí bliana ina dhiaidh sin, in olltoghchán 2015, toghadh Victoria Borwick go Teach na dTeachtaí [22] agus ina dhiaidh sin d’éirigh sí as a suíochán ar Thionól Londain. Toghadh an ceathrú iarrthóir ar an liosta, Suella Fernandes, chuig Teach na dTeachtaí freisin,[23] agus dhiúltaigh sí an post a líonadh. Fógraíodh mar sin gurbh í Badenoch (mar a bhí sí, tar éis a pósadh i 2012) an Comhalta Tionóil nua.[24] Lean sí ar aghaidh chun a suíochán a choinneáil sa Tionól i dtoghchán 2016.[25] Thacaigh Badenoch leis an mBreatimeacht i reifreann bhallraíocht an AE sa RA 2016.[6]
<ref>
tag; name "Feb 23 Appointment" defined multiple times with different content
<ref>
tag; name "BBC News" defined multiple times with different content
<ref>
tag; name "Eve" defined multiple times with different content
<ref>
tag; name "View" defined multiple times with different content
<ref>
tag; name "Saff" defined multiple times with different content