Cineál | gabháil agus bailiú |
---|
Is éard atá i gceist le mealladh péisteanna ná modhanna éagsúla a úsáidtear chun péisteanna talún a mhealladh as an talamh. De ghnáth, déantar é chun baoite a bhailiú le haghaidh iascaireachta, ach glacann daoine páirt ann mar spórt freisin, go háirithe i Sasana, i gCorn na Breataine, i gCeanada, agus sna Stáit Aontaithe. Is fíorannamh a mhealltar péisteanna mar ghairm sa lá atá inniu ann, agus bíonn an scil á tabhairt ar aghaidh ó ghlúin go glúin lena chinntiú go mairfidh sí.[1]
De ghnáth, cuirtear an ithir ar crith ar bhealach amháin nó ar bhealach eile chun péisteanna a mhealladh aníos go dtí an dromchla. Sa bhliain 2008, dúirt taighdeoirí ó Ollscoil Vanderbilt go dtagann na péisteanna go dtí an dromchla toisc go bhfuil na creathaí cosúil leis na cinn a tharlaíonn nuair a bhíonn caochán ag tochailt, ainmhí a itheann péisteanna talún.[2] Úsáideann go leor speiceas éan an teicníocht chéanna, agus itheann siad na péisteanna nuair a thagann siad aníos as an talamh.[1]
Tá teicnící eile ann freisin. Uaireanta, spréitear an ithir le huisce, le tae, nó le beoir. Baineann mealltóirí eile pleanc as píce rómhair.[3] I gcomórtais áirithe, cuirtear cosc ar ghlantaigh agus ar thochaltóirí meicniúla.[3]
Faightear péisteanna is minice in ithir thais nó fhliuch, agus fanann siad amach ó ithir thirim. Dá bharr sin, is minic a roghnaíonn mealltóirí áiteanna fliucha, nó úsáideann siad uisce chun péisteanna a mhealladh.[1][4]
Díoltar péisteanna le hiascairí mar bhaoite beo, agus úsáideann go leor díoltóirí teicnící meallta péisteanna chun a stoc a bhailiú. In áiteanna áirithe, ní mór do mhealltóirí gairmiúla ceadúnas a fháil le dul i mbun an ghnó seo.[4]
I bhformhór na gcomórtas, is é an buaiteoir an duine a bhailíonn an líon is mó péisteanna faoi cheann aimsire socraithe. De ghnáth, oibríonn gach iomaitheoir laistigh dá chrios féin, trí shlat nó trí mhéadar cearnach.
Tharla ceann de na chéad chomórtais meallta péisteanna ag féile scoile in Willaston, Cheshire, Sasana. Cuireadh tús le Craobhchomórtas an Domhain sa Mealladh Péisteanna sa bhliain 1980, agus is ócáid bhliantúil é anois.[5] Ba é an leas-phríomhoide ag an am, John Bailey, a d'eagraigh é agus a scríobh rialacha an chomórtais.
Is le Sophie Smith an churiarracht domhanda faoi láthair; ar 29 Meitheamh 2009, nuair a bhí sí 10 mbliana d'aois, mheall sí 567 péist aníos as an talamh le linn Chraobhchomórtas an Domhain in Willaston.[6]