Rann na Feirste

Rann na Feirste
	;
Suíomh
	55° 03′ 03″ N, 8° 14′ 08″ O / 55.050941°N,8.235626°W
Stát ceannasach	Éire
Cúige Éireannach	Cúige Uladh
Contae in Éirinn	Contae Dhún na nGall
Daonra
Iomlán	319 (2006)
Aitheantóir tuairisciúil
Lonnaithe i gcrios ama	UTC±00:00 ; UTC+01:00
Logainm.ie	14525

Is ceantar i bparóiste Anagaire in iarthar Dhún na nGall i bPoblacht na hÉireann í Rann na Feirste^[1] (seanainm: "Ceann Dubhrann"; Béarla: "Ranafast" nó "Rinnafarset"). Tá sí suite sna Rosa. Bhí cónaí ar 309 nduine i Rann na Feirste sa bhliain 2016.^[2]

Maireann an Ghaeilge go fóill mar phríomhtheanga an cheantair Gaeltachta seo. I ndaonáireamh 2016 dúirt 90.4% de mhuintir Rann na Feirste go bhfuil Gaeilge acu agus dúirt 83.1% den daonra go labhraídís Gaeilge achan lá. Ar theacht an tsamhraidh 'chuile bhliain téann a lán scoláirí go Coláiste Bhríde (a bogadh chun an cheantair sa bhliain 1926 ó Ó Méith) leis an Ghaeilge a fhoghlaim agus aithne a chur ar an chultúr Gaelach. Nuair a bhíonn siad ann, fanann siad le teaghlaigh áitiúla. Bhí ceangal láidir ag an choláiste le oirthear Chúige Uladh mar gheall ar an bhaint a bhí ag an Athair Lorcán Ó Muirí le bunú an choláiste. Scaip an tAthair Ó Muirí, agus sagairt agus tuataigh eile ar nós Tomás Ó Fiaich cáil Rann na Feirste ar fud na hÉireann agus bhí iomrá ar scríbhneoirí agus seanchaithe an cheantair.

I measc mhuintir na háite a bhfuil clú agus cáil orthu, tá na scríbhneoirí Séamus Ó Grianna agus Seosamh Mac Grianna, na seanchaithe Micí Sheán Néill agus Neidí Frainc agus ceoltóirí go leor, go háirithe clann Uí Dhomhnaill (Mícheál, Tríona, Mairéad a bhí sa ghrúpa Skara Brae agus a n-uncail Condaí Mhicí Hiúdaí.

Tá tógáil ar siúl ar ionad pobail i Rann na Feirste faoi láthair.