Sláine mac Deala
| Cineál | duine carachtar i miotaseolaíocht na nGael  |
|---|---|
| Dáta | |
| Inscne | fireann |
| Slí bheatha | rí |
| Teideal | Ardrí na hÉireann |
I Miotaseolaíocht na nGael, ba chéad Ard-Rí na hÉireann é Sláine (Sean-Ghaeilge Sláne,[1] Meán-Ghaeilge Sláinghe) mac Deala, sliocht de na Fir Bholg, agus ar deireadh de shliocht Neimhidh. Ba í Fuad a bhean chéile.
Tháinig na Fir Bholg go hÉirinn le cúig mhíle fear. Deirtear gur tháinig Sláine i dtír ag Cuan Loch Garman ag béal Na Sláine. Roinn Sláine agus a cheathrar deartháireacha an tír eatarthu. Thóg Sláine, an té is óige, cúige Laighin; thóg Gann tuaisceart na Mumhan; thóg Seangann deisceart na Mumhan; thóg Geanann cúige Chonnacht; agus thóg Ruadhraí cúige Uladh. Thogh siad Sláine mar ard-rí. Ghlan sé an fhoraois as ceantar Bhrú na Bóinne.[2]
Thugtaí na Fir Gailióin (leagan eile: Gaileanga) ar a chuid de mhuintir na bhFear Bolg, ainmnithe as a sleánna (Sean-Ghaeilge gáe, ga).
Bhí Sláine i gceannas ar feadh ach aon bhliain amháin, sula bhfuair sé bás ag Dionn Rí i gContae Cheatharlach. Cuireadh faoi é ag Baile Shláine, Contae na Mí. Tháinig a dheartháir Ruadhraí i gcomharbacht air.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Sláine (comics) ar en.wikipedia.org
Príomhfhoinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Leabhar Gabhála na hÉireann, CELT G800011A, Leabhar Laighneach, ff. 7b-8a[nasc briste go buan]
- Annála na gCeithre Máistrí, CELT G100005A, M3266 - M3267, Annals of the Four Masters, Annal M2820
- Foras Feasa ar Éirinn, CELT G100054, M3266 - M3267, An ceud leabhar
- An dara halt. Ag so síos gach roinn d'á ndéarnadh ar Éirinn, lch. 104
- An t-ochtmhadh alt. Do ghabháil Fhear m-Bolg ann so, lch. 188
- An naomhadh alt. Do na céid ríoghaibh ro ghabh flaitheas Éireann... lch. 196
- Dinnseanchas Aoi, CELT G106500D, Dinnseanchas Aoi, Sláine, dán/scéal 77.
- Céad Chath Maighe Tuireadh, [CnT, LS 1319, H 2.17]
Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Slánga, Sláinge freisin
- ↑ Sláine Curtha i gcartlann 2019-11-19 ar an Wayback Machine ar mythicalireland.com
| Réamhtheachtaí duine ar bith |
Ard-Rí na hÉireann ACM 1934–1933 RC FFE 1514–1513 RC |
Comharba Ruadhraí |