Töregene Khatun
| Ainm sa teanga dhúchais | (mn) ᠲᠥᠷᠭᠡᠨᠡ  |
|---|---|
| Ainm iarbháis | 昭慈皇后 |
| Beathaisnéis | |
| Breith | 1185 (Féilire Ghréagóra) |
| Bás | 1246 (Féilire Ghréagóra) 60/61 bliana d'aois |
 Khatun Impireacht na Mongólach | |
| 1241 – 1246 ← Ögedei Khan – Güyük Khan → | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | leasrí |
| Eile | |
| Teideal uasal | Khatun (1241–1246) Banphrionsa |
| Céile | Ögedei Khan |
| Páiste | Güyük Khan |
| Athair | Khutu |
 | Ní mór an t-alt seo a ghlanadh, ionas go mbeidh caighdeán níos fearr ann.
Tar éis duit an t-alt a ghlanadh, is féidir leat an teachtaireacht seo a bhaint de. Féach ar Conas Leathanach a Chur in Eagar agus an Lámhleabhar Stíle le fáil amach faoin dóigh cheart le feabhas a chur ar alt ciclipéide. |
Bhí Töregene Khatun ina Khatun nó rialtóir an Impireacht Mhongóil ó bhás a fear céile Ögedei Khan i 1241, go dtí go dtoghfar a mac is sine Güyük Khan i 1246.
Cúlra
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh uirthi i dtreibhe na Naiman, thugadh uirthi do Qudo, fear uasal na gclann Merkit ar dtús. Nuair a chuir Genghis Khan na Merkit faoi smacht na Mongolach, thug sé Töregene mar dara bean chéile dona mhac Ögedei. Ní raibh aon mac le Ögedei agus a chéad bhean, bhí cúigear le Töregene.
Sár-bhean a bhí sí, agus mhéadaigh sí a tionchar i measc oifigigh na cúirte. Ach d'éiligh sí fós oifigigh Ögedei agus an beartas chun an riarachán a laghdú agus cáin a ísliú. d'Íoc Töregene chun athchló an Taoist canon i dtuaisceart an tSín
Khatun Mhór na hImpire Mongóil
[cuir in eagar | athraigh foinse]Díreach tar éis bás Ögedei, d'aistrigh chumhacht chuig lámha Moqe, ceann de na mná chéile Genghis, ar fuair sé mar oidhreacht. Le cabhair Chagatai agus a mic, thóg Töregene an chumhacht iomlán mar rialróir san earrach 1242 mar Khatun Mhór. Scaoil sí lena hAire a fear céile, agus chuir sí ionadaí in a háit, an ceann is tábhachtach ná bean, Fatima, giall on Tadjik no an Pheirs. Muslim Shiite aba í, agus d'iompair sí an scrín Meshed go dtí and Mhongóil.
Rinne Töregene iarracht oiffigigh Ögedei a gafa, agus theith siad.