Áilgenán mac Donngaile
| Beathaisnéis | |
|---|---|
| Bás | 853 |
| Rí na Mumhan | |
| 851 – 853 ← Ólchobar mac Cináeda – Máel Gualae mac Donngaile →  | |
| Gníomhaíocht | |
| Gairm | rí |
| Teaghlach | |
| Teaghlach | Eoghanacht Chaisil |
| Siblín | Máel Gualae mac Donngaile |
| Duine muinteartha | Tnúthgal mac Donngaile (seanathair) |
Rí na Mumhan d'Eoghanacht Chaisil ba ea Áilgeanán mac Donnghaile (Sean-Ghaeilge Áilgenán mac Donngaile) (bás 853). Ba bhall de Chlann Failbhe é, agus ba é Tnúthgal mac Donngaile (bás 820) a sheanathair, duine a bhí ina rí na Mumhan dar le roinnt foinsí.[1] Bhí Áilgeanán i réim ón mbliain 852 go 853.[2]
Tháinig na Dúghaill go hÉirinn sa bhliain 849 agus d'éirigh i gceannas Átha Cliath sa bhliain 851. Chuaigh na Lochlannaigh díláithrithe leo ag déanamh creiche ar fud na tíre. Bhain ríthe Éireannacha leas as an gcoimhlint idir an dá ghrúpa Gall lena gcinn riain féin. Déantar trácht sna hAnnála Easpacha na hÉireann ar dhá cliseadh na Lochlannach ag dreamanna na Mumhain sa bhliain c. 852. Chloígh Ara Cliach as Cliú na Lochlannaigh, agus bhuaigh na Ciarraí ag 'Bealach Conglais', gar do Chorcaigh.[3]
Tar éis bhás Áilgenáin sa bhliain 853, bhí idir-ríocht ann go dtí teacht i réim a dhearthár, Maol Guala mac Donnghaile (bás 859) sa bhliain 856. Rinneadh rí Mumhan fosta d'fhionnó Áilgeanáin, Fear Grá mac Cléirigh (bás 961).
Foinsí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- Corpus of Electronic Texts
- Byrne, Francis John (2001), Irish Kings and High-Kings, Baile Átha Cliath: Four Courts Press, ISBN 978-1-85182-196-9
Naisc sheachtracha
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ Byrne, Tábla 12
- ↑ Annála Inis Faithlinn, AI 852.1, 853.1
- ↑ Annála Easpacha na hÉireann, FA 252, 253