Na Iberia medieval, un alférez foi un alto cargo na casa dun rei ou magnate orixinado ao redor do século X.[1] O termo deriva do árabe الفارس (al-fāris), que significa "cabaleiro", e foi comunmente latinizado como alferiz ou alferis, aínda que tamén se traduciu ao latín como armiger ou armementarius, que significa "armador". A conexión co porte de armas é visible en varios sinónimos latinos: fertorarius, inferartis e offertor. O cargo ás veces era o mesmo que o de abandeirado ou porta-estandarte.[1] O alférez foi xeralmente o seguinte oficial de maior rango despois do mordomo.[1] Xeralmente estaba ao cargo da mesnada (exército privado) do rei ou magnate, do seu séquito persoal de cabaleiros e quizais tamén da súa armería e da súa garda. Xeralmente seguiría ao seu señor na campaña e na batalla.
Nos reinos de Castela e León nos séculos XI e XII o cargo foi outorgado en xeral a mozos membros nobres da corte, moitas veces como preludio do ascenso ao rango de conde.[1] Sábese que Afonso VIII de Castela premiou ao seu alférez Álvaro Núñez de Lara coa concesión da vila de Castroverde por levar o seu estandarte na batalla das Navas de Tolosa.[2]
No Reino de Navarra nos séculos X e XI, o cargo de alférez cambiou de mans con maior frecuencia que outros, e tamén hai constancia de rotación. É o único oficio cortesán para o que se citan dous oficiais ao mesmo tempo: Fortún Jiménez e Ortí Ortiz foron ambos inferartes nunha carta de 1043.
Nome | Primeiro rexistro no cargo | Último rexistro no cargo |
---|---|---|
Lope López | 29 de outubro de 1123 | 29 de xullo de 1126 |
Tello Afonso | 9 de marzo de 1126 | |
García Garcés de Aza | 12 de decembro de 1126 | 13 de novembro de 1127 |
Álvaro Gutiérrez | 13 de maio de 1128 | |
Pedro Alfonso | 8 de xullo de 1129 | 10 de xuño de 1130 |
Rodrigo Fernández | 26 de agosto de 1130 | 15 de maio de 1131 |
Pedro Garcés | 29 de maio de 1131 | 28 de setembro de 1131 |
Gonzalo Páez | 22 de novembro de 1131 | 8 de marzo de 1132 |
Ramiro Froilaz | 29 de maio de 1132 | 18 de setembro de 1133 |
Manrique Pérez de Lara | 26 de decembro de 1134 | 2 de xuño de 1137 |
Diego Froilaz | 3 de outubro de 1137 | 26 de xuño de 1140 |
Ponce de Minerva | 9 de setembro de 1140 | 19 de decembro de 1144 |
Nuño Pérez de Lara | marzo, 1145 | 4 de febreiro de 1155 |
Gonzalo de Marañón | 7 de febreiro de 1155 | 30 de xullo de 1157 |
Nome | Rexistro no cargo | Título | Nome do señor |
---|---|---|---|
Afonso Núñez | 1 de abril de 1101 e 24 de outubro de 1102 | Raimundo de Borgoña | |
Íñigo Pérez | 1103 | armiger | Pedro Ansúrez |
Gonzalo Páez | 1153 | Manrique Pérez de Lara | |
García Díaz | 1156 | Manrique Pérez de Lara |