Arquéstrato de Xela

Arquéstrato de Xela
Nome orixinal	(grc) Ἀρχέστρατος ὁ Συρακούσιος ἢ Γελῷος
Biografía
Nacemento	século IV a. C. ; Gela, Italia
Morte	330 a. C.
Actividade
Ocupación	poeta, escritor
Descrito pola fonte	Paulys Realenzyklopädie der klassischen Altertumswissenschaft; Real'nyj slovar' klassicheskih drevnostej po Ljubkeru; Meyers Konversations-Lexikon, 4th edition (1885–1890) (en)

Arquéstrato (en grego, Ἀρχέστρατος, Arkhéstratos) foi un antigo poeta grego de Xela e Siracusa, en Sicilia, que escribiu a mediados do século -IV.

Traxectoria

O seu poema humorístico didáctico Hedypatheia ("o bo comer"), escrito en versos hexámetros, aconsella ao lector gastronómico sobre onde atopar a mellor comida no mundo mediterráneo. O escritor, que deseñou o texto sobre a base dos antigos textos de Hesíodo ou Teognis sobre comellóns, parodia o estilo de antigos poetas gnómicos. O escrito centra a maior parte da súa atención nos peixes, a pesar de que algúns dos fragmentos iniciais se refiren aos aperitivos, e tamén hai unha sección sobre o viño. O poema gozaba de certa notoriedade entre os lectores dos séculos -IV e -III: foi mencionado polo poeta cómico Antífanes, por Linceo de Samos e polos filósofos Aristóteles, Crisipo de Soli e Clearco de Soli. En case todos os casos, estas referencias eran despectivas, o que implica que o poema de Arquéstrato, do mesmo xeito que o manual de sexo de Filénide, era posíbel que corrompesen aos seus lectores. Esta actitude exemplifícase nos Deipnosofistas de Ateneo con citas de Crisipo:

Este, profundamente admirábel, Crisipo, n'"A bondade e o pracer" libro V, di: «así mesmo os libros de Filénide, a Gastronomía de Arquéstrato, e os estimulantes para amar e as relacións sexuais, pero tamén as cortesás que practican estes movementos e posturas e se especializan no tema.», e máis adiante di: «aprenden estes de memoria ese tipo de cousas e posúen os libros sobre o tema de Filénide, Arquéstrato e de outros escritores de temas similares.» No libro VII, di: «polo tanto non se trata de estudar a Filénide, ou a Gastronomía de Arquestrato, coa expectativa de mellorar a vida de un!». Claramente, ao citar a este Arquéstrato tan a miúdo, vós enchestes o noso banquete de indecencia. Hai algo calculado para corromper que este fino poeta non dixo?
Ateneo, Deipnosofistas VIII (335d-f).

Existen 62 fragmentos do poema de Arquéstrato que chegaron até os nosos días, todos eles por ser citados por Ateneo na súa obra Deipnosofistas. O poema foi traducido ou imitado en latín por Ennio.

Véxase tamén

Bibliografía

Andrew Dalby, "Archestratos: where and when?" in Food in antiquity ed. John Wilkins and others (Exeter: Exeter University Press, 1995) pp. 400–412.
Kathryn Koromilas, "Feasting with Archestratus Arquivado 08 de outubro de 2016 en Wayback Machine." in Odyssey (November/December 2007)
S. Douglas Olson and Alexander Sens, Archestratos of Gela: Greek Culture and Cuisine in the Fourth Century BCE. Oxford: Oxford University Press, 2000. [Text, translation, commentary.]
Carmen Soares, Arquéstrato: Iguarias do mundo greco. Guia gastronómico do Mediterrâneo antigo. Coimbra: Imprensa dá Universidade de Coimbra, 2016. ISBN 978-989-26-1244-7 [Estudo, tradución portuguesa.]
John Wilkins, Shaun Hill, Archestratus: The life of luxury. Totnes: Prospect Books, 1994. [Introduction, translation, commentary.] Texto online con introdución

Ligazóns externas

Arquéstrato de Xela.