Balantidium coli | |||||||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Trofozoíto de Balantidium coli | |||||||||||||||||||
Clasificación científica | |||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||
Nome binomial | |||||||||||||||||||
'Balantidium coli' (Malmsten, 1857) |
Balantidium coli é unha especie de protozoo ciliado parasito que causa en humanos a enfermidade chamada balantidíase.[1][2] É o único protozoo ciliado coñecido patóxeno para os humanos.[1][2]
Balantidium coli ten dous estadios no seu desenvolvemento, un estadio de trofozoíto e outro de quiste. Os trofozoítos teñen un grande tamaño de ata 170 microns de longo (xeralmente de 30 a 150) e teñen dous núcleos, mscronñúcleo e micronúcleo. O macronúcleo é longo e con forma de salchicha, e o micronúcleo esférico e está situado moi preto e a miúdo queda tapado polo macronúcleo. A abertura da célula chamada peristoma, situada no extremo anterior puntiagudo dá paso ao citostoma ou "boca". Os quistes son menores que os trofozoítos, arredondados e cunha rexa e pesada parede constituída por unha ou dúas capas. Xeralmente só son visibles no quiste o macronúcleo e ás veces os cilios e vacúolos contráctiles. Os trofozoítos e quistes vivos son amarelados ou verdosos.[3]
Balantidium é o único protozoo ciliado que infecta aos humanos, causando balantidíase. A balantidíase é unha enfermidade zoonótica e os humanos adquírena pola ruta fecal-oral a partir do seu hóspede normal, que é o porco, no cal é asintomática. A inxestión de auga contaminada é o mecanismo de transmisión máis común.[4]
Balantidium coli vive no cego e colon de humanos, porcos, ratas e outros mamíferos. Non se transmite facilmente dunha especie hóspede a outra, porque necesita un período de tempo para adaptarse á flora simbiótica do novo hóspede. Unha vez que se adaptou a un hóspede novo, pode converterse nun serio patóxeno, especialmente en humanos. Os trofozoítos multiplícanse e enquístanse debido á deshidratación das feces.[5]
A infección ten lugar cando se tragan os quistes, xeralmente ao tomar auga ou alimentos contaminados. A infección por Balantidium en individuos inmuncompetentes non é imposible, pero raramente causa unha enfermidade grave no tracto gastrointestinal. Pode vivir no tracto gastrointestinal sen causar síntomas de disenteríacon con tal de que exista un balance entre o protozoo e o hóspede. A infección prodúcese con maior probabilidade en persoas malnutridas debido á baixa acidez do seu estómago ou en persoas con sistemas inmunitarios comprometidos.[4]
Na enfermidade aguda, pode producirse unha diarrea explosiva cada vinte minutos, e tamén poden darse casos de perforación do colon, que poden poñer en perigo a vida.[4]
O protozoo é sensible á tetraciclina e o metronidazol, e non se observou a aparición de resistencias.[4]
Cando se inxire un quiste do protozoo ao consumir auga ou alimentos contaminados,[1][6] este chega ao sistema dixestivo do hóspede.[7] O quiste está en parte protexido pola súa parede do pH ácido estomacal, pero xeralmente non resiste pH menores de 5, o que explica que sobreviva máis facilmente nos estómagos de persoas malnutridas que teñen menor acidez estomacal.[6][7] unha vez que o quiste chega ao intestino delgado, produce os trofozoítos.[1][7] Os trofozoítos colonizan o intestino groso, onde viven no lume e aliméntanse da flora intestinal.[1][7] Algúns trofozoítos invaden a parede do colon utilizando encimas proteolíticos e multiplicándose, e algúns volven ao lume.[1][6][7] No lume os trofozoítos poden desintegrarse ou enquistarse.[1][7] O enquistamento é causado pola deshidratación dos contidos intestinais e xeralmente ten lugar na porción distal do intestino groso, pero pode tamén ocorrer fóra do hóspede nas feces.[1][7] Os quistes maduros libéranse ao ambiente exterior, onde poden infectar a un novo hóspede.[1][7]
A balantidíase en humanos é máis común en Filipinas, pero pode darse en todo o mundo, especialmente onde as persoas están en contacto estreito cos porcos. A doenza considérase rara e só se dá no 1% da poboación humana.[5] Causa máis problemas nos países subdesenvolvidos, onde as augas poden estar contaminadas con feces porcinas e humanas.[4]