Bidens aurea

Bidens aurea
Clasificación científica
Reino: Plantae
(sen clasif.) Angiosperms
(sen clasif.): Eudicots
(sen clasif.): Asterids
Orde: Asterales
Familia: Asteraceae
Subfamilia: Asteroideae
Tribo: Coreopsideae
Xénero: 'Bidens'
Especie: ''B. aurea''
Nome binomial
''Bidens aurea''
(Aiton) Sherff

A Bidens aurea é unha especie de planta pertencente á familia Asteraceae. En Galicia está catalogada como especie invasora.[1]

Detalle de follas e flor.
Vista das flores.

Descrición

[editar | editar a fonte]

É unha herba perenne, rizomatosa, que alcanza un tamaño de 50 cm a 1 m de altura, cos talos verdosos ou café avermellados. Posúe follas opostas, de bordo aserrado. As flores, solitarias (capítulos), de 20 a 35 mm de diámetro, con flores liguladas brancas, coa rexión interna de tonalidade amarelada. Os seus froitos son aquenios, angulosos, con 2 a 4 ganchiños retortos no extremo.

Distribución e hábitat

[editar | editar a fonte]

Especie orixinaria de América Central, presente en climas tépedos e cálidos. Planta silvestre, formando matas densas en xardíns. Foi descrita como maleza en viñedos en Chile e a Arxentina.

Propiedades

[editar | editar a fonte]

Esta planta ten utilidade medicinal en Michoacán e Sonora para as enfermidades do peito, en xeral empréganse as ramas e follas, pero se hai dor, tómase a infusión de toda a planta. En padecimentos gastrointestinas, como inflamación do estómago, inxírese a infusión das follas, ou bébese a infusión da rama como auga de uso para que actúe como purgante. Repórtase útil nos tratamentos do mal de ouriños, hidropesía, diabetes, dor intestinal e en casos de mala dixestión.

Química

Na raíz de B. aurea identificáronse o alquenino trideca-1-trans-11-diene-3-5-9-tetrayne e 3 derivados deste composto e o liganano 1 -(2-acetoxi-2-metil-propionil-oxi)-isobutirato de eugenol. Na parte aérea indícase a presenza de alquinos, un derivado do tetradecadieno, e seis derivados do tridecadieno.[2]

Taxonomía

[editar | editar a fonte]

Bidens aurea foi descrita por (Aiton) Sherff e publicada en Botanical Gazette 59(4): 313. 1915.[3][4]

Citoloxía

Número de cromosomas de Bidens aureus (Fam. Compositae) e taxóns infraespecíficos: 2n=6X=72[5]

Etimoloxía

Bidens: nome xenérico derivado de dúas palabras latinas "bis" (= dúas veces) e " dens " (= dente)[6] e refírese ás cerdas dos aquenios dalgunhas especies deste xénero que están formados só por dous dentes afiados. Os primeiros estudosos da natureza do Renacemento, incluído Pietro Andrea Mattioli (1501 - 1578), humanista e médico, así como botánico, incluíran as especies deste xénero no grupo de Eupatorium, pero foi o botánico francés Joseph Pitton de Tournefort (1656 - 1708 ) quen concedeu importancia ao carácter do aquenio e utilizou este nome por primeira vez (e polo tanto fundou a etimoloxía), que máis tarde Carl von Linné mantivo nos seus escritos a partir de 1737.[7]

aurea: epíteto latino que significa "dourado".[8]

Sinónimos
  • Bidens arguta Kunth
  • Bidens arguta var. luxurians (Willd.) DC.
  • Bidens aurea var. wrightii (A.Gray) Sherff
  • Bidens decolorata Kunth
  • Bidens heterophylla Ortega
  • Bidens longifolia DC.
  • Bidens luxurians Willd.
  • Bidens tetragona (Cerv.) DC.
  • Bidens warszewicziana Regel
  • Bidens warszewicziana var. bipinnata Regel
  • Coreopsis aurea Dryand. ex Aiton basónimo
  • Coreopsis aurea var. incisa Torr. & A.Gray
  • Coreopsis aurea var. leptophylla (Nutt.) Torr. & A.Gray
  • Coreopsis aurea var. subintegra Torr. & A.Gray
  • Coreopsis coronata Walter
  • Coreopsis ferulifolia Jacq.
  • Coreopsis lucida Cav.
  • Coreopsis luxurians (Willd.) P. Pell.
  • Coreopsis nitida Cav.
  • Coreopsis nitida Hort.
  • Coreopsis tetragona Cerv. ex La Llave & Lex.
  • Coreopsis tetragona Cerv.
  • Coreopsis trichosperma var. aurea (Dryand. ex Aiton) Nutt.
  • Diodonta aurea (Dryand. ex Aiton) Nutt.
  • Diodonta leptophylla Nutt.

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ Flora: Especies invasoras (Consellería de Medio Ambiente, Territorio e Infraestruturas) [consultada o 28.07.2023]
  2. ↑ "En Medicina tradicional mexicana". Arquivado dende o orixinal o 7 de marzo de 2016. Consultado o 6 de febreiro de 2013. 
  3. ↑ "Bidens aurea". Tropicos.org. Missouri Botanical Garden. Consultado o 2 de febreiro de 2013. 
  4. ↑ Bidens aurea en PlantList
  5. ↑ Contribution à la connaissance cytotaxinomique des spermatophyta du Portugal. II. Compositae Fernandes, A. & M. Queirós (1971) Bol. Soc. Brot. ser. 2 45: 5-121
  6. ↑ "Botanical names". Consultado o 19 de febreiro de 2011. 
  7. ↑ Motta, op. cit., vol. 1 p. 299
  8. ↑ En Epítetos Botánicos