Domenico Cotugno

Domenico Cotugno

Nome orixinal	(it) Domenico Felice Antonio Cotugno
Biografía
Nacemento	29 de xaneiro de 1736 Ruvo di Puglia, Italia ^(pt)
Morte	6 de outubro de 1822 (86 anos) Nápoles, Italia
Educación	Escola Médica Salernitana Universidade de Nápoles Frederico II
Actividade
Campo de traballo	Medicina
Ocupación	médico, cirurxián, anatomista
Empregador	Universidade de Nápoles Frederico II
Membro de	Accademia Nazionale delle Scienze detta dei XL
Descrito pola fonte	Nordisk familjebok Biblioteca dixital BEIC Obálky knih,

Domenico Cotugno, nado en Ruvo di Puglia o 29 de xaneiro de 1736 e finado en Nápoles o 6 de outubro de 1822, foi un médico e anatomista italiano.

Traxectoria

Fillo de Michele e Chiara Assalemi, labregos de Puglia, acolleuno unha irmá da nai en Molfetta e entrou en contacto cun frade capuchino que o axudou nos seus primeiros anos de formación no seminario. Logo de volver á casa dedicouse de xeito autodidacta a estudar matemática e filosofía pero tamén se interesou polas ciencias naturais e a medicina, realizando observacións directas en cadáveres e estudaba a anatomía en animais que el mesmo disecaba^[1]. Con dezaseis anos marchou a Nápoles para estudar física e medicina, entre as principais influencias que recibiu está a do filósofo Antonio Genovesi, que o instou a recuperar o valor práctico da ciencia. Dende 1754 foi, primeiro axudante, e despois, médico do Ospedale degli Incurabili, que foi a súa verdadeira palestra de experimentación médico-científica e onde substituíu o cirurxián ao caer enfermo.

En 1756 rematou os seus estudos na Escola Médica Salernitana e principiou a impartir leccións privadas de medicina, e logo pasou a dar clase no ateneo de Nápoles para a pasar como profesor asociado en 1758 á cátedra de anatomía descritiva e patolóxica, logrando a súa titularidade en 1766. Un ano antes relizou unha viaxe de tres meses percorrendo Italia na que deixou testemuño en Iter Italicum Patavinum, un diario con descricións paisaxistícas e costumistas.

Foi un dos homes de ciencia que en 1782 integraron a formar a Accademia dei XL, fundada a iniciativa de Anton Mario Lorgna. En 1789 viaxou por Austria e Alemaña como médico de Fernando IV de Nápoles. Foi decano da facultade de medicina e reitor da universidade partenopea, introducindo o exame de física e establecendo a incompatibilidade entre as profesións de médico e a de farmacéutico. Foi tamén protomédico xeral do Reino das Dúas Sicilias.

Actividade científica

Edición de 1775 de De aquaeductibus auris humanae internae

En De aquaeductibus auris humanae internae (1761) describiu por primeira volta o aparello vestibular e a cóclea do oído interno, demostrando tamén que o labirinto estaba cheo de líquido^[2] e privado de aire, ao contrario do que establecía unha teoría secular que se remontaba a Aristóteles. Cotugno amosou que se podía propagar o son nos líquidos, no humor do vestíbulo, coñecido como líquido endolaberíntico, formulando así os fundamentos da teoría da resonancia^[3].

En De ischiade nervosa commentarius (1764) describiu as causas e a localización da ciática, ocasionada por unha inflamación do nervio ciático por unha substancia ácida^[4] procedente da cavidade cranial ou espiñal, e máis do líquido cefalorraquídeo; recoñeceu tamén a presenza de albumina nos ouriños dos nefríticos. A segunda parte da obra dedicouna principalmente ás solucións terapéuticas, como incisións e sangrías.

Rm 1769 publicou a súa terceira obra fundamental, De sedibus variolarum syntagma, unha investigación sobre a varíola, na que sostiña que se localizaba na pel exposta ao aire e que era necesario atopar solucións específicas, rexeitando a curación tradicional por medio de baños quentes. A parte máis importante da obra dedícaa á inoculación, e que o levaría máis tarde a apoiar a vacina contra da variola de Edward Jenner.

En 1778 publicou De animorum ad optimum disciplinam praeparatione no que bosquexaba as relacións entre a moral e o coñecemento nun momento no que o Estado estaba a revolucionar as institucións culturais.

Notas

1. A. Borrelli, Istituzioni scientifiche Medicina e società. Biografia di Domenico Cotugno, Leo S. Olschki, Firenze 2000, p. 13.
2. "Domenico Cotugno" Dizionario Biografico degli Italiani - Volume 30 (1984)
3. Ermanno Manni e Laura Petrosini "Domenico Cotugno (1736–1822)". Journal of Neurolology (2010) 257: 152.
4. Manni E., Petrosini L. "Domenico Cotugno, a pioneer in neurosciences", Journal of History of the Neurosciences (1997) Aug;6(2):124-32