Mente ausente

No campo da psicoloxía, a mente ausente é un estado mental no que unha persoa que o padece mostra falta de atención ou unha leve perda de memoria.[1] É o estado mental oposto ao de atención plena.

A mente ausente adoita ter como causas o aburrimento, o sono, os pensamentos obsesivos, a distracción ou a preocupación polo propio monólogo interno. Ao experimentar a mente ausente, a xente mostra lapsos de memoria e recordo débil dos acontecementos recentes.

A mente ausente xeralmente pode ser o resultado dunha variedade doutras afeccións que a miúdo diagnostican os médicos, como o trastorno por déficit de atención e hiperactividade e a depresión. Ademais de que a mente ausente pode carrexar unha serie de consecuencias que afectan a vida diaria, pode tamén ocasionar problemas máis graves e a longo prazo.[2]

Conceptualización

[editar | editar a fonte]

A mente ausente consiste aparentemente en lapsos de concentración ou "anular a mente". Isto pode producir lapsos de memoria a curto ou longo prazo, dependendo de cando a persoa en cuestión estaba nun estado de mente ausente.[3] A mente ausente tamén se relaciona directamente cos lapsos de atención. Schachter e Dodson, do departamento de Psicoloxía de Harvard, din que, no contexto da memoria, "a mente ausente implica un procesamento desatento ou superficial que contribúe a debilitar as lembranzas de acontecementos en curso ou esquecer facer cousas no futuro".[3]

Causas

[editar | editar a fonte]

Aínda que a mente ausente é unha ocorrencia frecuente, pouco se avanzou sobre cales son as causas directas da mesma. Non obstante, adoita coincidir coa enfermidade, a preocupación e a distracción.[4]

A condición ten tres posibles causas:

  1. Un baixo nivel de atención, ou poñer a mente en branco ou ensimesmarse.
  2. Atención intensa a un único obxecto (hiperfoco) que fai que unha persoa non se preocupe dos acontecementos que a rodean.
  3. Distracción inxustificada da atención ocasionada por pensamentos irrelevantes ou eventos ambientais.

A mente ausente tamén se manifesta como unha característica común das personalidades con trastorno esquizoide da personalidade.

Consecuencias

[editar | editar a fonte]

As perdas de atención forman parte da vida. Algunhas son simplemente desafortunadas, como perder un desvío familiar na autoestrada, mentres que outras son extremadamente graves, como perdas de atención que provocan accidentes, lesións ou perda de vidas.[5] Ás veces, os lapsos de atención poden levar a un impacto significativo no comportamento persoal, o que pode influír na consecución de obxectivos por parte dun individuo.[2] Máis aló dos evidentes custos dos accidentes derivados de lapsos de atención, hai tempo perdido, eficiencia, produtividade persoal e calidade de vida. Estes tamén poden ocorrer no lapso e recuperación da conciencia e atención ás tarefas cotiás. Os individuos para os que os intervalos entre lapsos son moi curtos adoitan ser vistos como impedidos.[6] Dada a prevalencia de perdas de atención na vida cotiá e as consecuencias omnipresentes e ás veces desastrosas destes fallos, é bastante sorprendente que se teña feito relativamente pouco traballo para medir directamente as diferenzas individuais nos erros cotiáns derivados da propensión ás perdas de atención.[7] A mente ausente tamén pode levar a malas notas na escola, aburrimento e depresión.[5]

Medición e tratamento

[editar | editar a fonte]

A mente ausente pode evitarse ou corrixirse de varias maneiras. Aínda que non se pode realizar mediante procedementos médicos, pódese conseguir mediante tratamentos psicolóxicos. Algúns exemplos inclúen: alterar os horarios de traballo para facelos máis curtos, ter períodos de descanso frecuentes e empregar un dispositivo de alerta para o operador somnolento.[8]

A mente ausente xuntos coas súas características relacionadas adoitan medirse en escalas desenvolvidas por estudos que analizan o aburrimento e os niveis de atención. Por exemplo, a Escala de Erros Cognitivos Relacionados coa Atención (ARCES) reflicte os erros no rendemento que resultan dos lapsos de atención. Outra escala, chamada Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) mide a capacidade de manter un nivel razoable de atención na vida cotiá. A Boredom Proneness Scale (BPS) mide o nivel de aburrimento en relación co nivel de atención do suxeito.[9]

Erros e fenómenos relacionados

[editar | editar a fonte]

A mente ausente pode levar a comportamentos automáticos. Ademais, as accións coa mente ausente poden implicar erros de comportamento. Un fenómeno chamado alienación inducida por falta de atención ocorre cando unha persoa comete un erro mentres está coa mente ausente. A persoa entón atribúe o erro á súa man e non a si mesma, porque non lle prestaba atención.[10]

Outro tema relacionado coa mente ausente é soñar esperto. Pode ser beneficioso diferenciar estes dous temas. Soñar esperto pódese ver como un mecanismo de defensa, como un medio para facerlle fronte ás cousas. Ao contrario da falta de atención, soñar esperto é un xeito de explorar as emocións e mesmo de expresalas a través da fantasía. Incluso pode chamar a atención sobre problemas ou circunstancias experimentados anteriormente. Tamén é unha forma de fomentar a creatividade.[11]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "absent-minded (inglés-español)". Cambridge dictionary. Consultado o 04/08/2024. 
  2. ↑ 2,0 2,1 Wissman, D. H.; Roberts, K. C.; Visscher, K. M.; Woldorff, M. G. (Xullo 2006). "The neural bases of momentary lapses in attention" [As bases neurais dos lapsos momentáneos de atención]. Nature Neuroscience (en inglés) 9 (7): 971–978. ISSN 1546-1726. PMID 16767087. doi:10.1038/nn1727. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Schacter, D.; Dodson, C. (2001). "Misattribution false recognition and the sins of memory" [A falsa atribución, o falso recoñecemento e os pecados da memoria]. Philosophical Transactions of the Royal Society B. (en inglés) 356: 1385–1393. PMC 1088522. PMID 11571030. doi:10.1098/rstb.2001.0938. 
  4. ↑ Reason, James; Deborah, Lucas (Maio, 1984). "Absent-mindedness in shops: Its incidence, correlates and consequences" [O absentismo mental nas tendas: a súa incidencia, conrrelacións e consecuencias]. The British Psychological Society (en inglés) 23: 121–131. PMID 6722376. doi:10.1111/j.2044-8260.1984.tb00635.x. 
  5. ↑ 5,0 5,1 Carriere, J. S. A.; Cheyne, J. A.; Smilek, D. (2008). "Everyday Attention Lapses and Memory Failures: The Affective Consequences of Mindlessness" [Perdas de atención diarias e fallos de memoria: as consecuencias afectivas da falta de conciencia]. Consciousness and Cognition (en inglés) 17 (3): 835–47. PMID 17574866. doi:10.1016/j.concog.2007.04.008. 
  6. ↑ Robertson, I. H. (2003). "The absent mind attention and error" [A atención e o erro da mente ausente]. The Psychologist (en inglés) 16 (9): 476–479. 
  7. ↑ Giambra, L. M. (1995). "A laboratory method for investigating influences on switching attention to task-unrelated imagery and thought" [Un método de laboratorio para investigar as influencias sobre o cambio de atención a imaxes e pensamentos non relacionados coa tarefa]. Consciousness and Cognition (en inglés) 4 (1): 1–21. PMID 7497092. doi:10.1006/ccog.1995.1001. 
  8. ↑ Wallace, J.; Vodanovich, S.; Restino, B. (2002). "Predicting cognitive failures from boredom proneness and daytime sleepiness scores: An investigation within military and undergraduate samples" [Predición de fallos cognitivos a partir da propensión ao aburrimento e as puntuacións de somnolencia diúrna: unha investigación dentro de mostras militares e universitarias]. Personality and Individual Differences (en inglés) 34 (4): 635–644. doi:10.1016/s0191-8869(02)00050-8. 
  9. ↑ Cheyne, J.; Carriere, J.; Smilek, D. (2006). "Absent-mindedness: Lapses of conscious awareness and everyday cognitive failures" [Mente ausente: lapsos de conciencia e fallas cognitivas cotiás]. Consciousness and Cognition (en inglés) 15 (3): 578–592. PMID 16427318. doi:10.1016/j.concog.2005.11.009. 
  10. ↑ Cheyne, J.; Carriere, J.; Smilek, D. (2009). "Absent minds and absent agents: Attention lapse-induced alienation of agency". Consciousness and Cognition (en inglés) 18 (2): 481–493. PMID 19264515. doi:10.1016/j.concog.2009.01.005. 
  11. ↑ Steve, Kanter (Xaneiro 1982). "Divergent Thinking Abilities as a Function of Daydreaming Frequency" [Habilidades de pensamento diverxentes en función da frecuencia dos soños espertos]. Journal for the Education of the Gifted (en inglés) 5 (1): 12–23. ISSN 0162-3532. doi:10.1177/016235328200500103. 

Véxase tamén

[editar | editar a fonte]

Outros artigos

[editar | editar a fonte]