Musidora

Musidora

Biografía
Nacemento	(fr) Jeanne Roques 23 de febreiro de 1889 5.º arrondissement de Paris, Francia ^(pt)
Morte	7 de decembro de 1957 (68 anos) XIV Distrito de París, Francia
Lugar de sepultura	cemiterio de Bois-le-Roi Cemiterio de Montmartre
Residencia	París
Actividade
Campo de traballo	Dirección de cine, Actuación, literatura e xornalismo
Ocupación	actriz, xornalista, actriz de teatro, actriz de cinema, escritora, directora de cinema, guionista, produtora
Período de actividade	1909 - 1950
Obra
Arquivos en	Cinémathèque Française
Familia
Nai	Adèle Clémence Porchez
Descrito pola fonte	Women film directors : an international bio-critical dictionary ^(en) The St. James women filmmakers encyclopedia ^(en)

Jeanne Roques, nada en París o 23 de febreiro de 1889^[1] e finada na mesma cidade o 11 de decembro de 1957, foi unha actriz, directora e guionista francesa, coñecida profesionalmente como Musidora. Foi coñecida polas súas interpretacións no cinema mudo, e logrou a atención do público polos seus papeis nas series de filmes de Louis Feuillade Les Vampires como Irma Vep e Judex como Marie Verdier.

Traxectoria

Primeiros anos

Musidora naceu en París, filla do compositor e teórico do socialismo^[2] Jacques Roques (1852-1931)^[3] e da pintora feminista Adèle Clémence Porchez (1855-1928).^[4] Comezou a súa carreira nas artes a unha idade temperá, escribindo a súa primeira novela aos quince anos e actuando sobre o escenario con persoas como Colette, unha das súas amigas de toda a vida. Durante os primeiros anos do cinema francés, Musidora iniciou unha colaboración profesional co exitoso director Louis Feuillade. Debutou no cine en Les miseres de l'aiguille, dirixida por Raphael Clamor, en xaneiro de 1914. O filme destaca os problemas das mulleres urbanas na clase obreira francesa e presenta unha nova representación da muller mesmo no movemento dos traballadores de principios do século XX en Francia.^[5]

Adoptou o pseudónimo de Musidora (en grego "agasallo das musas"), pola heroína da novela de Théophile Gautier Fortunio.^[6][7] Adoptando unha actitude de muller fatal, como tamén fixo nos Estados Unidos nesa época a actriz Theda Bara,^[8] Musidora pronto atopou un punto de apoio no medio nacente das imaxes en movemento. Cos seus ollos escuros moi alborotados, maquillaxe un tanto sinistra, pel pálida e armarios exóticos, Musidora converteuse axiña nunha presenza moi popular e recoñecible ao instante do cinema europeo.^[7]

Estrelado

A partir de 1915, Musidora comezou a aparecer na serie de filmes de éxito Les Vampires, dirixida por Feuillade como Irma Vep (anagrama de vampire, "vampiro"), unha cantante de cabaret, con Édouard Mathé como o xornalista Philippe Guerande. Contrariamente ao título, Les Vampires non se refería realmente a vampiros, senón a unha sociedade secreta de bandas criminais inspirada nas fazañas da Bonnot Gang real. Vep, ademais de desempeñar un papel protagonista nos crimes dos vampiros, tamén pasaba por dous episodios baixo o control hipnótico de Moreno, un criminal rival que a convertía na súa amante e a inducía a asasinar o Grand Vampire.^[7]

A serie foi un éxito inmediato nos cines franceses e tivo en 10 entregas ata 1916. Despois desta serie, Musidora interpretou a aventureira Diana Monti (tamén coñecida como "Marie Verdier") en Judex, outra popular serie de Feuillade, filmada en 1916 aínda que a súa estrea se atrasou ata 1917. A pesar de que non pretendían ser vangardistas, Les Vampires e Judex foron eloxiados por Louis Aragon e Andre Breton na década de 1920 polos elementos de sorpresa, fantasía e ficción científica, xustaposicións inesperadas e non sequiturs visuais. Aragon et Breton escribiron en 1929 unha obra na dúa homenaxe, le Trésor des Jésuites, en que todas as personaxes teñen como nome un anagrama de Musidora (Mad Souri, Doramusi...).^[7][9][10]

Os cineastas Fritz Lang, Luis Buñuel, Georges Franju, Alain Resnais e Olivier Assayas citaron ambas as series como influentes nos seus desexos de converterse en directores.

Outras actividades

Retrato de Musidora pintado por Julio Romero de Torres (1922)

Nun momento en que moitas mulleres da industria cinematográfica quedaban relegadas á interpretación, Musidora obtivo un certo éxito como produtora e directora. Converteuse en produtora e directora de cinema baixo a tutela do seu mentor, Louis Feuillade. Entre finais da década de 1910 e principios dos anos vinte, dirixiu dez filmes, todos perdidos agás dous: Sol y sombra (1922) e La tierra de los toros (1924), ambos filmados en España. En Italia, produciu e dirixiu La Flamme Cachee, baseado no traballo da súa amiga Colette. No mesmo ano, coescribiu (con Colette) e codirixiu (con Eugenio Perego) La vagabonda, baseado na novela homónima de Colette.

Tamén foi profesora de dicción no conservatorio de Reims, en 1938. Continuou a aparecer ata 1948, en obras das que foi autora (arredor de trinta entre 1916 e 1952). Tamén publicou dúas novelas, Arabella et Arlequin (1928) e Paroxysmes (1934), e numerosas cancións, así como un poemario, Auréoles00 (1940). Segundo o seu biógrafo, Francis Lacassin, Musidora deixou moitas obras inéditas cando morreu.

Últimos anos

Tumba de Musidora no cemiterio de Bois-le-Roi

Despois de esvaecerse a súa carreira como actriz, centrouse en escribir e producir. O seu último filme foi unha homenaxe ao seu mentor Feuillade titulado La Magique Image en 1950, que dirixiu e protagonizou. A partir de 1944, ano do seu divorcio, traballou con Henri Langlois na Cinémathèque française; algúns asistentes déronse conta de que a muller maior do vestíbulo podería protagonizar o filme que estaban a ver.

Musidora morreu en París en 1957 e foi enterrada xunto os seus pais no cemiterio de Bois-le-Roi.^[11]

Vida persoal

Musidora casou co doutor Clément Marot o 20 de abril de 1927. A unión durou quince anos e tiveron un fillo, Clément Marot Jr. (1928-2010). A parella divorciouse en 1944.

Filmografía

Musidora como Irma Vep en Les Vampires (1915)

• Les misères de l'aiguille (1914)
• Severo Torelli (1914)
• The Vampires (1915)
• Judex (1916)
• The Jackals (1917)
• The Vagabond (1918)
• Mademoiselle Chiffon (1919)
• Pour don Carlos (1920) escrito, codirixido e protagonizado por Musidora.
• Vincenta (1920) escrito, dirixido e protagonizado por Musidora.
• Sol y sombra (1922) coescrito, codirixido e protagonizado por Musidora.
• Le berceau de dieu (1926)

Notas

1. Acte de naissance n° 490 (vue 23/31) avec mentions marginales du mariage, du divorce et du décès. Archives en ligne de la Ville de Paris, état-civil du 5e arrondissement, registre des naissances de 1889.
2. Notice Roques (Jacques). Dictionnaire national des contemporains, 1906, tome 5, p. 224.
3. Le théâtre. Coulisses. Paris-Midi, 9 de marzo de 1931, p. 5, dispoñible en Gallica.
4. La presse potinière. Le monde. Nécrologie. La Presse, 5 de xaneiro de 1929, p. 2.
5. MUNDIM, Luiz Felipe C. (xullo-decembro de 2019). "The miseries of the needle of the cooperative Cinéma du Peuple: a feminist movie in the early cinema". academia.edu. 
6. Encyclopedia Britannica
7. D'Hugues, páx. 106
8. Vincendeau, Ginette (2000). Stars and Stardom in French Cinema. Londres: Bloomsbury Publishing. p. 25. ISBN 1441130268.
9. Télérama Musidora bien plus qu'une vamp, Anne Dessuant 18/11/2013 (Consultado o 19/11/2014)
10. Le cinéma des surréalistes, L'AGE D'HOMME, 2004
11. landrucimetieres.fr

Véxase tamén

Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría:  Musidora

Bibliografía

• Les amis de Musidora (decembro de 2016). De Jeanne Roques à Musidora 1. Bois-le-Roi: Éditions Les Amis de Musidora. ISBN 978-2-9559-6560-3. 
• Les amis de Musidora (xullo de 2018). Musidora, Colette, Feuillade, le cinéma et la Grande Guerre 2. Bois-le-Roi: Éditions Les Amis de Musidora. ISBN 978-2-9559-6561-0. 
• Les amis de Musidora (marzo de 2019). Musidora, pionnière et reine du cinéma (1916-1926), Colette, Pierre Benoît, Jaime de Lasuen, Antonio Canero, Pour Don Carlos, Sol y Sombra, La Tierra de los toros 3. Bois-le-Roi: Éditions Les Amis de Musidora. ISBN 978-2-9559-6562-7. 
• Vicki, Callahan (2001). "Screening Musidora. Inscribing Indeterminacy in Film History". Camera Obscura (en inglés) (Duke University Press) 16 (3): 58–81. doi:10.1215/02705346-16-3_48-59. 
• Vicki, Callahan (2005). Zones Of Anxiety. Movement, Musidora, And The Crime Serials Of Louis Feuillade. Contemporary Approaches to Film and Television Series (en inglés). Détroit (Michigan): Wayne State University Press. pp. XI–190. ISBN 978-0-81432-855-2. 
• Cazals, Patrick (1978). Musidora, la dixième muse. Paris: Henri Veyrier. p. 231. ISBN 2-85199-185-X. 
• Annette, Förster (2017). Women in the Silent Cinema. Histories of Fame and Fate. Framing Film (en inglés). Amsterdam: Amsterdam University Press. p. 572. ISBN 978-9-0896-4719-1. 
• Giraudet, Françoise (2012). Musidora. Un certain regard. Rennes: Françoise Giraudet. p. 129. ISBN 978-2-9535156-3-3. 
• d'Hugues, Philippe; Marmin, Michel; Mitry, Jean; Richard, Jacques (1986). Le Cinéma français - le muet. Éditions Atlas. p. 175. ISBN 2-7312-0462-1. 
• Francis Lacassin, Musidora, Anthologie du cinéma, supplément à L'Avant-Scène du Cinéma n° 108, novembro de 1970
• de la Mare, Fontaine; Chocron, Daniel (2019). Moi Musidora, reine du cinéma. París: La Lucarne des écrivains. p. 253. ISBN 978-2-37673-023-1. 
• Tierchant, Hélène (2014). Musidora, la première vamp. Les influentes. París: Éditions Télémaque. p. 253. ISBN 978-2-7533-0187-0. 

Ligazóns externas

• Musidora Arquivado 03 de agosto de 2019 en Wayback Machine. at the Women Film Pioneers Project
• Spirited Women in History en Wayback Machine (archived 30 de agosto de 2005)
• Article on Les Vampires series