O home que plantaba árbores

«O home que plantaba árbores»^[1] (en francés: L'homme qui plantait des arbres) é un conto alegórico do autor Jean Giono, publicado en 1953.^[2] Conta a historia dos esforzos dun pastor para converter un abatido val nos contrafortes dos Alpes, preto da Provenza, nun bosque ao longo da primeira metade do século XX.

Trama

A historia é narrada por un home que permanece no anonimato durante todo o relato. A historia comeza no ano 1910, cando este mozo está a levar a cabo unha excursión en solitario a través da Provenza, Francia, preto dos Alpes, gozando da natureza relativamente intacta.

O narrador queda sen auga nun val sen árbores, abatido, onde só crece lavanda silvestre e non hai rastro da civilización, excepto por un pobo abatido e desmoronado. O narrador atopa só un arroio seco, pero é salvado por un pastor de mediana idade que o leva a unha fonte que coñece.

Sente curiosidade por este home e o por que elixiu unha vida solitaria, e por iso o narrador queda con el por un tempo. O pastor, tras quedar viúvo, decidiu restaurar a paisaxe en ruínas do val el só, cultivando un bosque completo, árbore por árbore. O pastor, Elzéard Bouffier, fai buracos no chan co seu bastón e deixa caer nos buracos as landras que logrou reunir.

O narrador deixa o pastor e volve a casa; máis tarde parte a pelexar na primeira guerra mundial. En 1920, traumatizado pola guerra, o home volve. Sorpréndese ao ver árbores novas de todas as formas botando raíces no val, e novas fontes correr a través del. O narrador sorpréndese da paz e a beleza do val, e continúa visitando a Bouffier cada ano. Bouffier xa non é un pastor, porque preocupáballe que as ovellas afectasen as súas árbores novas, e converteuse nun apicultor no seu lugar.

Durante máis de catro décadas, Bouffier continúa plantando árbores, e o val convértese nunha especie de Xardín do Edén. Ao final da historia, o val é vibrante de vida. O val recibe protección oficial despois da primeira guerra mundial (as autoridades cren erroneamente que o rápido crecemento deste bosque é un fenómeno natural estraño, xa que non son conscientes das obras altruístas de Bouffier), e máis de 10.000 persoas trasládanse alí, todos eles sen saber que deben a súa felicidade a Bouffier. O narrador dille a un dos seus amigos no goberno a verdade sobre o bosque natural, e o amigo tamén axuda a protexer o bosque.

O narrador visita a Bouffier xa moi vello por última vez en 1945. Nun hospicio de Banon, en 1947, o home que plantaba árbores falece.

Veracidade

A historia é tan conmovedora que moitos lectores creron que Elzeard Bouffier foi un personaxe real e o narrador foi o propio Jean Giono, e que por tanto, a historia foi en parte autobiográfica. O autor explicou nunha carta de 1957 a un representante da cidade de Digne:

Lamento decepcionalo, pero Elzeard Bouffier é un personaxe ficticio. O obxectivo era facer ás árbores agradables, ou máis ben a plantación de árbores agradable.^[3]

A carta describía como o libro foi traducido a multitude de idiomas, distribuído de forma gratuíta, e afirmou que foi un éxito. O autor agregou que, a pesar de que non gañaba un céntimo, fora un dos textos dos cales se atopaba máis orgulloso.

Notas

1. Ficha do libro na editorial Galaxia
2. "Ficha de "El hombre que plantaba árboles" en Casa del Libro". Consultado o 8 de febreiro de 2018. 
3. Truffle: A Global History (en inglés). Reaktion Books. 2015. ISBN 9781780234823.