Oopart

Oopart é o acrónimo en inglés de Out of Place Artifact (literalmente, ‘artefacto fóra de lugar’), verba creada polo zoólogo estadounidense Ivan T. Sanderson que fai referencia a obxectos paleontolóxicos e arqueolóxicos que en aparencia se encontraron en lugares ou épocas onde se cre imposible polas súas características (complexidade tecnolóxica, referencias á civilización actual etc) sendo por iso obxectos totalmente anacrónicos.

Interpretación popular

O termo foi amplamente utilizado para intentar refutar teorías como a teoría da evolución ou a estimación científica da idade da Terra. Os ooparts tamén foron usados polos afeccionados da ufoloxía e outras pseudociencias como base para a teoría de que a humanidade foi fundada ou alterada por civilizacións extraterrestres moito máis avanzadas (creacionismo alieníxena), xa que, desde este punto de vista, algúns dos pobos antigos posuíron, precisamente por este motivo, coñecementos científicos en determinadas áreas polo menos insólitos para o seu tempo.^[1] Por outro lado, a consideración de oopart depende en gran parte dos coñecementos que se dominan dun período histórico, por iso é tan relativa como a veracidade das teorías de quen o utilizan como argumento.

Interpretación científica

Se ben é certo que as características aparentemente extraordinarias dalgúns destes obxectos aínda non posúen unha interpretación desde a arqueoloxía, paleontoloxía ou outras áreas de estudo, aínda que tamén algúns obxectos foron catalogados como ooparts para logo saír desta clasificación,^[2] en xeral a comunidade científica amósase escéptica fronte ás interpretacións que cualifican estes obxectos como "fóra de lugar". Un gran número destes foron rexeitados como produtos de fenómenos como o palimpsesto, a pareidolia, a falsificación ou simplemente a ignorancia respecto ás culturas que produciron o obxecto en cuestión.

Oopart máis populares

Artefacto	Imaxe	Descrición	Datación	Lugar de encontro	Interpretación
Ferro de Wolfsegg		Peza de ferro de forma máis ou menos cúbica	Indeterminada	Mina de ferro en Austria.	Probablemente un meteorito
Platillos de Dropa ou de Bayan Kara Ula		Platillos con inscricións supostamente alieníxenas	Paleolítico Superior	Localidade de Nimu na rexión chinesa de Sichuan, na fronteira do Tíbet	Todas as probas arredor deste caso son dubidosas, partindo da identidade dos seus descubridores.
Fonte Magna		Bol de cerámica con suposta escritura cuneiforme, sumeria e semita.	-	Bolivia	En estudo
Artefacto de Coso		Buxía encontrada dentro dun fragmento de arxila petrificada.	700.000 anos de antigüidade.	Olancha, California.	Trataríase dunha simple buxía utilizada en traballos de minería, que ficou envolta en formigón.
Esferas metálicas de Klerksdorp		Bolas de pirita acanaladas de orixe supostamente artificial.	Período Precámbrico	Ottosdal, Suráfrica	Nódulos de pirita de orixe metamórfica, e nódulos de goethita formados do desgaste da pirita.
Martelo de Kingoodie		Martelo incrustado en pedra.	Cretáceo	Kingoodie Quarry, Escocia	Cuestiónase a ausencia de oxidación, polo tanto, a autenticidade do obxecto.
Vaso de Dorchester		Vaso de prata e zinc.	100.000 anos de antigüidade	Massachusetts	Obxecto desaparecido
Pedras de Ica		Pedras de andesita con gravados que representan dinosauros, tecnoloxía moderna e supostos seres extraterrestres.	Indeterminada	Ica, Perú.	Falsificación.
Planeador de Saqqara		Suposto modelo dun avión moderno.	200 a. C.	Exipto	Un xoguete para un neno ou un cataventos con forma de falcón.
Lámpadas de Dendera		Xeroglíficos que supostamente representan bombillas modernas.	Século IV a. C.	Dendera, Exipto.	Pareidolia provocada por xeroglíficos que representan a unha serpente e unha flor de loto.
Cranios de cristal		Representacións de cranios humanos tallados en cristal.	1400-1500 a. C.	Lubaantún, no Iucatán e Belize	Falsificación[3]
Batería de Bagdad		Xerras utilizadas supostamente para xerar electricidade.	250 a. C. e 250 d. C.	Bagdad, (Iraq)	A ausencia de rastros dalgún electrólito, o baixo potencial eléctrico do sistema e a ausencia de usos prácticos para a electricidade na época cuestionan o obxecto como oopart.[4]
Mapa de Piri Reis		Mapa de orixe otomá onde se representa o continente americano.	1513	Istambul, Turquía.	En estudo.
Figuras de Acámbaro		Figuras de arxila cocida que representan dinosauros	6000 anos de antigüidade	Guanajuato, México.	Falsificación.
Xeroglíficos exipcios do século III		Xeroglíficos exipcios inscritos a miles de quilómetros de Exipto	Século III	Iruña-Veleia, Vasco.	Falsificación.

Notas

1. Un exemplo comunmente citado (a partir do traballo de Erich von Däniken) sería o (suposto) elevado nivel tecnolóxico necesario para a construción dos monumentos do Antigo Exipto, especialmente a Gran Pirámide.
2. Por exemplo, o chamado mecanismo de Anticitera, cunha tecnoloxía que se considerou durante moito tempo incongruente coa datación arqueolóxica realizada ao mesmo, condición rectificada posteriormente.
3. Precolombinos del siglo XIX, BBCMundo.
4. Los Extraños Cilindros de Bagdad:¿Pilas eléctricas o cocteleras?

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Círculo escéptico, sitio no que se trata o fenómeno dos ooparts e as experiencias paranormais desde un punto de vista científico. (en castelán)
• Anotherhistory.com Blog dedicado á historia heterodoxa. (en castelán)