Pianepsias

As pianepsias foi un festival da Grecia antiga na honra de Apolo, que se celebraba en Atenas o 7 do mes Pianepsión (outubro). O seu nome significa literalmente guiso de feixóns en referencia ás ofrendas sacras dadas durante este tempo e derívase das palabras gregas πύανος - pyanos: feixón e ἕψειν - hepsein: ferver'.

Un guiso de legumes preparábase nunha pota e ofrecíase a Apolo (no seu carácter de deus do sol e madurador de froitas) e as Horas como as primicias da colleita de outono.

Outra oferta nesta ocasión foi o eiresione - εἰρεσιώνη^[1] (tamén coñecido como eiresin). Esta era unha rama de oliveira ou de loureiro, atados con la de cor púrpura ou branca, ao redor do cal colgaban diversas froitas da tempada, pasteis e tarros de mel, aceite e viño. Foi concibido como unha ofrenda de agradecemento polos favores recibidos e ao mesmo tempo como unha oración polas bendicións similares e protección contra o mal no futuro. O nome derívase xeralmente de ἔριον: la en referencia ás bandas de la, pero algúns o conectan con εἰρ-/ἐρ- falar (cf. εἴρω Eu falo; ἐρῶ eu direi), ao ser considerado o eiresione como o portavoz dos suplicantes. Foi levada en procesión por un neno cuxos pais vivían ambos no templo de Apolo onde se suspendía da porta. As portas das casas particulares tamén eran adornadas. Permitíase colgar a rama durante un ano, momento en que era substituída por outro novo xa que por aquel entón suponse que perdera a súa virtude. Durante a procesión, entoábase un canto (tamén chamado eiresione) cuxo texto se conservou en Plutarco (Teseo , 22):

Eiresin leva figos e ricos pasteis, mel e aceite nun frasco para unxir aos membros; e viño puro, que pode ser bebido e ir durmir.

A semi-personificación de eiresin notarase e segundo Mannhardt, a rama da árbore representa o espírito concibido como o espírito da vexetación en xeral cuxa influencia vivificante e fructificante é, pois, exercidas sobre o millo en particular.

Os etioloxistas conectaban as ofertas coa expedición a Creta de Teseo, que, cando chega a terra en Delos prometeu unha ofrenda de agradecemento a Apolo se mataba ao Minotauro, que posteriormente tomou a forma de eiresin e pianepsia. Para explicar a orixe do guiso, díxose que os seus compañeiros ao desembarcaren na Ática recolleron os restos das súas provisións e prepararon unha comida con elas.

Notas

1. The Encyclopedia Britannica, vol.22 (1911), p.675