Regra dunha gota

A regra dunha gota (do inglés "one-drop rule"), tamén denominada como "regra dunha gota de sangue"^[1] ou "regra da gota única",^[2] é un principio social e legal de clasificación racial que foi historicamente prominente nos Estados Unidos no século XX. Afirmou que calquera persoa cun único antepasado de ascendencia africana subsahariana (unha soa pinga ou gota de sangue negro)^[3][4] é considerado negro (negro ou "de cor" en termos históricos).

Este concepto codificouse na lei dalgúns estados a principios do século XX e asociouse ao principio de "negrura invisible" que se desenvolveu na longa historia de interacción racial no sur, así como o endurecemento da escravitude como caste racial. É un exemplo de hipodescendencia, a asignación automática de nenos dunha unión mixta entre diferentes grupos socioeconómicos ou étnicos ao grupo con status inferior, independentemente da proporción de ascendencia en diferentes grupos.

O concepto legal da "regra dunha gota" non existe fóra dos Estados Unidos.^[5]

Historia

Orixes

A regra de gota única era un concepto que só existía nas colonias británicas das Américas.^[6] Noutras rexións das Américas colonizadas por portugueses, casteláns ou españois e franceses, os mestizos non eran vistos como negros e creáronse varias denominacións (algunhas amplísimas) para clasificar ás persoas a partir de mestizaxes entre indios, europeos e africanos. Mesmo nalgunhas rexións dos actuais Estados Unidos, este concepto non existía, sendo o máis evidente o sur de Luisiana, incluída Nova Orleans, xa que predominaba a colonización francesa ou a gran parte do suroeste dos Estados Unidos, que estivo culturalmente dominada por un longo período de colonización castelá/española. Non obstante, nas rexións continentais de América do Norte dominadas polos británicos, este concepto colleu vigor.

Un aspecto importante é que, en Norteamérica, particularmente nos Estados Unidos, os colonos británicos superaron rapidamente aos amerindios e aos afroamericanos, a diferenza doutras rexións onde os de orixe europea eran minoría. Cando os "brancos" superaban aos "negros", o sexo interracial non era unha práctica social moi aceptada; onde os afroamericanos superaban aos de orixe europea, como en Carolina do Sur, esta mestizaxe foi máis aberta. Esta diferenza demográfica puido influír nas variacións das clasificacións raciais, mesmo nas colonias británicas. Por exemplo, a "regra dunha gota" tamén existía socialmente na colonia británica de Barbados, onde os europeos eran numerosos, pero non existían en Xamaica, tamén unha colonia británica, pero onde había moitos menos oriundos de Europa (algúns mesmo escravizados, coma os irlandeses,^[7] práctica logo repetida con galegos en Cuba),^[8] e en Xamaica os mestizos eran recoñecidos como un grupo separado dos negros.^[6]

Outro aspecto é que, nas colonias británicas, especialmente nos Estados Unidos, houbo un maior equilibrio entre o número de homes e mulleres británicos, o que facilitou a formación de familias e limitou a mestizaxe, mentres que, nas colonias ibéricas, a maioría dos colonos eran homes, o que os empuxou a un amplo proceso de mestizaxe tanto con indios nativos como con escravos africanos.^[9] Na América colonial británica houbo mestizaxe desde as primeiras décadas da colonización, pero foi moito menos intensa que nas colonias de Iberoamérica.^[6][10]

Razóns da existencia

Existen diferentes explicacións sobre a orixe da regra one-drop. Christine B. Hickman apunta a unha razón económica: mantendo os mulatos no lado escuro da cor, os homes brancos que tiñan fillos con mulleres afroamericanas ficaban liberados de calquera responsabilidade de manter os seus descendentes. Así, a "regra dunha gota" proporcionou unha vantaxe económica tanto para o "pai branco", que era liberado da responsabilidade parental (xa que o fillo non pertencía ao seu grupo), como para quen era dono da nai (que gañaba outro escravo). Este último factor puido engadir outro incentivo perverso ao abuso sexual de escravas.^[11]

Outras fontes apuntan á ideoloxía racista da "regra dunha gota",^[12] que viu a introdución do "sangue negro" como unha contaminación da liñaxe; así, calquera persoa con ascendencia africana, aínda que fose remota e invisible no aspecto, non podería considerarse branca, xa que o seu sangue estaba "contaminado". Polo tanto, o principal obxectivo da regra era garantir unha suposta "pureza racial" dos brancos americanos, prohibindo o contacto sexual entre supostamente brancos "puros" e calquera que non fose "puro", é dicir, que non tivese ascendencia exclusiva.

James F. David sostén que a "regra dunha gota" ten a súa orixe en crenzas racistas relacionadas cos esforzos para evitar a mestizaxe racial. En concreto, relaciónase coa idea de que a superioridade racial dos brancos veríase diminuída biolóxica e culturalmente polo contacto con "razas inferiores" e os fillos desas unións non eran aptos para seren admitidos na sociedade branca.^[13]

Outra explicación é que a "regra dunha gota" trataba de evitar a proliferación doutras categorías raciais que ían alén do "branco" ou o "negro", como sucedeu nas colonias ibéricas. A existencia de categorías raciais intermedias tería causado grandes dificultades durante a era da segregación forzosa do goberno, xa que o estado racial definía o dereito a comer nun restaurante, sentar nun autobús ou asistir á escola. Así, a "regra dunha gota" tiña como obxectivo "reducir a confusión" e eliminar a posibilidade de que os mestizos de pel clara "pasasen" como brancos, ao catalogar a calquera cunha pinga de ascendencia africana como "persoa negra".^[14]

Ota Benga exposto no zoo do Bronx en 1906

Codificación

Antes da codificación xeneralizada da "regra dunha gota" nas décadas de 1910 e 1920, a liña de cor demarcábase formalmente a través dun mosaico de estatutos de dereito común e regras que datan do século XVII. As leis que rexen o matrimonio interracial e a conduta das persoas libres de cor definían a negrura como un cuántico xenealóxico: dependendo do estado, calquera persoa con polo menos 1/4, 1/8 ou 1/16 de "sangue negro" era legalmente negra.^[6][10]

En 1910, a segregación racial ( Jim Crow ) estaba totalmente en vigor e os estados asumiron o papel de definir quen estaba suxeito a estas restricións. Un por un, os estados do sur aprobaron unha lexislación que impón a hipodescencia como requisito nominal; Virxinia foi o último estado en adoptar esta lexislación, en 1930. Casualmente o censo estadounidense eliminou a categoría "mulato" como opción despois do censo de 1920. Xa non había un termo medio, a lei de 1924 non autorizaba o status de "mestizo". Curiosamente, fixéronse unha excepción para a ascendencia india, para englobar ás familias adiñeiradas de Virxinia que afirmaban ser descendentes de Pocahontas: definiuse que "brancos" eran aqueles que tiñan 1/16 de sangue indio ou menos, pero calquera gota de sangue negra impedía o estado de ser branco.^[14]

Neses anos de implantación legal das leis raciais, e desde finais do s. XIX, en Europa e América tamén houbo unha movemento de racializar seres humanos con pretensións "científicas". Nos Estados Unidos, Madison Grant, directora da New York Zoological Society, expuxo no zoo do Bronx a Ota Benga, un pigmeo, xunto con simios e outros animais en 1906. Por instancias de Grant, un destacado racista e euxenista, o director do zoo Hornaday meteu a Ota Benga nunha gaiola cun orangután e colocou un cartel que o marcaba como "o elo perdido", o que daba a entender que os africanos eran unha especie animal intermedia entre monos e europeos. En Europa os zoos humanos presentaron africanos engaiolados e semiespidos en Londres, Berlín, Hamburgo, Anveres, Barcelona, Milán, Varsovia etc.;^[15] en Marsella e París tamén se exhibiron homes africanos en zoos entre 1906 e 1931.

Durante boa parte do século XX, a "regra dunha gota" foi adoptada por moita xente como referencia fundamental para determinar quen era e non era afroamericano, tanto normativamente como por lei.^[14]

Eficiencia

O debuxante George Herriman naceu mulato, mais escondeu ese facto e inventou que era de orixe grega para ter oportunidades profesionais.

Ao contrario do que moitos suxeriron, a "regra dunha gota" non fixo que todos os mestizos fosen negros, xa que os descendentes africanos foron asimilados ás 'comunidades brancas' do sur dos Estados Unidos. Tornarse branco a miúdo non requiría "enganar" á xente; algunhas comunidades de euroamericanos permitían "cruzar a liña de cores". Non eran illas de tolerancia racial, pero aceptaban certa mobilidade racial. Durante a aplicabilidade da regra, poucas persoas que viviron como brancas foron reclasificadas como negros.^[16]

Como outras normas legais, a "regra dunha gota" foi desafiada e eludida, e a forma máis común foi mediante "passing". Mestizos con pel máis clara e trazos máis europeos emigraron a outras cidades onde non se coñecían e asumiron unha nova identidade, comezando a vivir como "brancos". Moitas veces, este cambio requiría a ruptura dos lazos familiares e situaba a estas persoas en perigo constante de ser expostas e denunciadas. O estado de Virxinia estableceu unha pena dun ano de prisión para todos os que mentisen sobre a raza en documentos, porén era un risco que se corría para tentar fuxir das limitacións impostas a aqueles considerados "negros".^[16][17]

En White Like Her, Gail Lukasik conta a historia da súa nai, Alvera Frederic, nada en Nova Orleans. Alvera mestiza, pero o suficientemente xusta para "pasar por branca", e iso foi o que fixo nos anos corenta, cando se mudou a Ohio e casou cun home branco que expresaba opinións racistas. Gail Lukasik só descubriu que a súa nai fora clasificada como "negra" no censo de 1940 sendo adulta, mentres facía unha investigación xenealóxica. Lukasik dixo que nunca se decatou de que a súa nai "non era branca", pero que había "pistas": a nai evitaba estar exposta ao sol, non amosaba fotos de membros da familia e botaba maquillaxe na cara mesmo para durmir.^[18][19]

Outro caso notorio de "pasamento" foi o do debuxante George Herriman: mulato nado en Nova Orleans en 1880, mudouse a Los Ángeles, onde inventou que era de orixe grega para xustificar a súa aparición e logrou "pasar" toda a súa vida como "Branco".^[20]

Criterios de aplicabilidade legal

• 
  Meghan Markle, norteamericana que se identifica como "mestiza", en 2021 revelou o malestar de algúns membros da Familia Real británica polo seu fillo demasiado moreno.
• 
  Barack Obama, expresidente nortemericano, é fillo de nai "branca" e pai "negro"
• 
  Rice e Powell (esquerda) eran considerados "negros" nos EEUU, Bush e Rumsfeld (dereita) eran considerados "brancos".
• 
  A cantora e activista polos dereitos civís Lena Horne era considerada "negra" nos EEUU e "branca" no Brasil

O activista Walter Francis White era loiro de ollos azuis, mais era considerado un "home de cor", pois cinco dos seus 32 tetravós eran negros (e 27 eran brancos).^[21]

Para garantir a aplicabilidade da regra, os tribunais estadounidenses adoptaron tres criterios: fracción de sangue, aspecto físico e asociación. Estes criterios buscaban definir quen era negro ou non, xa que había un conxunto de leis que se aplicaban segundo a raza da persoa.^[22]

O criterio da fracción de sangue tentou darlle un suposto aspecto de obxectividade e imparcialidade á regra, xa que establecía un criterio matemático e xenealóxico (1/8 de sangue negro, por exemplo) para definir quen era negro ou non, independentemente do aspecto físico. Un exemplo legal deste criterio produciuse no caso State v. Whitmel Dempsey, no que un home estaba a disposición xudicial por levar armas, algo prohibido para os negros en Carolina do Sur. Dempsey tiña "aspecto europeo" e só un dos seus 16 bisavós tería algunha orixe negra, pero foi xulgado como negro de todos os xeitos e clasificado polo fiscal como "un home negro de aparencia branca".^[22]

O segundo criterio, o aspecto físico máis subxectivo, tentou atopar trazos físicos africanos nas persoas. No caso Flores x State, o tribunal valorou se o pelo da persoa estaba rizado ou non. En Daniel x Guy, o xuíz decidiu que as probas de ascendencia africana podían atoparse pola forma do pé da persoa. En Rhinelander x Rinhelander, un avogado indicou ao cliente que se quitase a roupa para que o xurado masculino puidese inspeccionar a cor das súas mamilas. En Estate of Monks, unha manicura declarou que "as súas palmas e uñas evidenciaron o sangue negro que tiña".^[22]

O terceiro criterio, da asociación, trataba de avaliar a vida social da persoa, analizando se camiñaba máis en compañía de persoas negras ou brancas (se pasaba máis tempo con xente branca, reforzaba a tese de que a persoa era branca e viceversa). Este criterio normalmente aplicábase xunto cos outros dous.^[22]

A regra na actualidade

Aplicabilidade contemporánea

Desde a década de 1980, a "regra dunha gota" non ten aplicabilidade legal nos Estados Unidos. O último caso ocorreu con Susie Guillory Phipps, que foi á súa cidade natal no rural de Louisiana para obter unha copia do seu certificado de nacemento para conseguir o seu pasaporte. Ao ler o certificado, Phipps descubriu que foi clasificada como "negra" cando era nena, aínda que vivira toda a súa vida como "branca". Phipps demandou ao estado de Luisiana por cambiar de raza de negro a branco no certificado, pero o tribunal aplicou a "regra dunha gota" e denegou a solicitude porque a bisavoa de Phipps era negra. Despois dese caso, a regra nunca máis se usou nos tribunais dos Estados Unidos.^[23][24]

Antes da década dos 80s as persoas afroamericanas foron gañando dereitos, vinculados moitas veces ao movemento polos dereitos civís. Durante o período de segregación racial a estudante Alma Stone Williams foi o primeiro estudante negro que se inscribiu nunha institución de educación superior totalmente branca no sur dos EEUU.^[25] no Black Mountain College, un colexio de artes que foi aberto en 1933, xusto cando os nazis fecharon a Bauhaus, que recolleu profesorado da escola alemá como Gropius ou Josef Albers. A institución foi tamén pioneira en incluír profesores negros como Carol Brice, Roland Hayes, Percy H. Baker, Jacob Lawrence, Gwendolyn Knigh e Mark Oakland Fax, na década de 1940. O Fondo Julius Rosenwald proporcionou salarios para profesores afroamericanos e bolsas de estudantes.^[26] O censo americano tamén se modernizou desde os 80s, aínda que é dos poucos países ou estados-nación do mundo que mantén censos raciais oficiais. Chegou a aceptar que os americanos se puidesen clasificar racialmente como queiran, e desde o ano 2000 os estadounidenses poden escoller máis dunha "raza" coa que se identifican cando responden ao censo e o número de estadounidenses que se identifican como "razas mixtas" creceu exponencialmente.^[27][28]

Segundo o sociólogo Reginald Daniel da Universidade de California en Santa Bárbara, os Estados Unidos abandonaron a ríxida estratificación de "brancos" e "negros": "Coa inmigración latina e o aumento dos matrimonios interraciais, cada vez hai máis estadounidenses que se ven multirraciais", explicou.^[29]

Os termos máis usados polos americanos que se ven como raza mixta son "mixed-race", "bi-racial" ou "multi-racial". Aínda que a proporción de xente que se identifica como mestizos no país creceu, esta identidade non adoita ser respectada polos estándares impostos pola sociedade americana. Un exemplo disto é o golfista Tiger Woods, que os medios estadounidenses chamaban constantemente como "a Grande Esperanza Negra", "o primeiro negro que gañou o afeccionado dos Estados Unidos" e "un mozo de 19 anos que é negro". Woods, de orixe tailandesa, chinesa, india, holandesa e africana, nunca se identificou como negro e loitou contra esa designación con obxeccións públicas, identificándose como "asiático" no seu censo e acuñando o seu propio termo - "cabineano / cablinasiano" ( para caucásico, negro, indio e asiático).^[10]

Nunha enquisa do 2006, despois de que se lle dixera que o pai de Obama era negro (orixinario do Zaire) e a súa nai branca (descendente de colonos europeos dos EEUU) preguntáronlles a xente censada como afroamericanos, caucásicos e os hispanos de que raza pensaban que era o senador Barack Obama. O 66% dos afroamericanos dixeron que Obama é negro, mentres que só o 9% dos hispanos e o 8% dos brancos deron a mesma resposta. O 61% dos hispanos e o 55% dos caucásicos dixeron que Obama é "bi-racial".^[30]

Datos do censo

Os datos do censo estadounidense mostran que a actual sociedade estadounidense rexeita a regra dunha gota. Segundo o censo de 2000, o 53,1% dos nenos nados dun pai branco e outro negro clasificáronse como "combinación de branco e negro" e só o 25% se clasificou como negro, o 11% como branco e o 9% como outros. O feito de que só o 25 por cento dos nenos nados de parellas mixtas fosen clasificados polos seus pais como negros suxire un descenso da regra dunha gota na mentalidade racial estadounidense.^[31]

Aceptación na comunidade afroamericana

A cantante Beyonce é de orixe africana e francesa.^[32] O pai de Beyonce dixo que cría que a súa cor clara axudaba á súa carreira.^[33]

Desde a imposición da "regra dunha soa gota", a comunidade afroamericana pasou a abarcar persoas de diferentes tons de pel e trazos físicos, desde persoas con trazos máis africanos até persoas con trazos máis mestizos. Algúns argumentan que esta diversidade é positiva e fortalece a comunidade afroamericana, xa que integraría a todos os non-brancos con algunha ascendencia africana, fortalecendo a unión entre os "excluídos".^[11] Non obstante, dentro da comunidade afroamericana, hai quen se opón á "regra dunha gota" xa que argumentan que a experiencia dos afroamericanos de pel máis escura é diferente daqueles con pel máis clara e trazos mixtos, e que poñer todos os da mesma categoría non ten sentido. Argumentan, por exemplo, que os medios estadounidenses están dominados por afroamericanos de pel máis clara, mentres que os negros con máis trazos africanos teñen pouca visibilidade.^{[34][35][36][37][38]}

Un estudo analítico do censo estadounidense mostrou que os estadounidenses que se identificaron como mestura de negros e brancos viven menos segregados que os que se identificaron só como negros.^[39] Outro estudo, do 2006, mostrou que os afroamericanos de pel máis clara gañan salarios máis altos que os afroamericanos de pel máis escura.^[40]

Xenética

A apresentadora americana Meghan McCain descubriu ter 1% de ancestralidade africana (do Senegal), segundo un estudo xenético. Así como ela, millóns de americanos brancos presentan algunha porcentaxe de ancestralidade africana.^[41][16]

As leis anti-mestizaxe e a "regra dunha gota" tiveron un impacto na composición xenética da poboación americana. Os xenetistas cren que practicamente todos os afroamericanos teñen sangue branco. O profesor da Universidade de Harvard Henry Louis Gates Jr. seleccionou datos de cinco sitios de probas de ADN e descubriu que o afroamericano medio tiña entre un 19% e un 29% de ascendencia caucásica. Aínda que algúns individuos mostraron o 95% de ascendencia africana, ningún dos individuos afroamericanos probados polos cinco grupos ancestrais non tiña sangue europeo, o que mostra a absorción da poboación mestiza na comunidade afroamericana.^[42]

Entre os americanos brancos, a ascendencia africana é moito menos significativa que a europea atopada entre os afroamericanos, pero non é estatisticamente insignificante. Segundo un estudo xenético de 2015 realizado pola compañía xenómica 23andMe, o 3,5% dos americanos brancos teñen un 1% ou máis de ascendencia africana, pero nos estados de Louisiana e Carolina do Sur, os brancos con ascendencia africana alcanzan o 12%, precisamente onde prevaleceu a segregación racial.^[43][44] Isto demostra que, nos estados do sur, a "regra dunha gota" non foi capaz de evitar que as persoas con descendencia africana fosen absorbidas pola poboación branca, como xa demostraron as investigacións históricas. A maioría destes brancos non saben que teñen un devanceiro de orixe africana.^[16]

Segundo o estudo xenético, practicamente todos os americanos que teñen até un 15% de ascendencia africana identifícanse como brancos e a maioría que teñen até un 28% continúan identificándose dese xeito. A partir do 28%, a maioría identifícase como negro e por riba do 50% practicamente todos se identifican así.^{[45][46][47][48]}

Notas

1. Iray Carone; Maria Aparecida Silva Bento (10/3/2017). Psicologia social do racismo: Estudos sobre branquitude e branqueamento no Brasil. p. 98. ISBN 978-85-326-5103-7. 
2. Simone Monteiro; Livio Sansone (1/1/2004). Etnicidade na América Latina: um debate sobre raça, saúde e direitos reprodutivos. p. 120. ISBN 978-85-7541-615-0. 
3. F. James Davis (1/10/2010). Who Is Black?: One Nation's Definition. p. 168. ISBN 0-271-04463-2. 
4. Dworkin, Shari L. The Society Pages. "Race, Sexuality, and the 'One Drop Rule': More Thoughts about Interracial Couples and Marriage"
5. "Mixed Race America – Who Is Black? One Nation's Definition". A "regra da gota única"não se aplicava a nenhum outro grupo além dos negros americanos e aparentemente, é única na medida em que é encontrada apenas nos Estados Unidos e em nenhuma outra nação do mundo. 
6. Historical Origins of the One-Drop Racial Rule in the United States
7. "O comercio de escravos irlandeses que o tempo esqueceu". Dinámica Global. 
8. "Escravos galegos en Cuba". Nós Diario. 
9. Darcy Ribeiro (2003). O Povo Brasileiro. pp. 435–. 
10. Jordan, Winthrop D. (2014). "Historical Origins of the One-Drop Racial Rule in the United States". Journal of Critical Mixed Race Studies (en inglés) 1 (1). doi:10.5070/C811013867. 
11. Hickman, Christine B. (1997). "The Devil and the One Drop Rule: Racial Categories, African Americans, and the U.S. Census". The Michigan Law Review Association,: 81–84. 
12. "Obama and mixed race in America". the Guardian (en inglés). 2008-04-01. Consultado o 2021-11-21. 
13. Snipp, C. Matthew; Liebler, Carolyn A. (2012). "The End of the “One-drop” Rule?: Hypodescent in the Early 21st century". Population Association of America 2012 Annual Meeting. Arquivado dende o orixinal o 27 de xuño de 2021. Consultado o 27 de xuño de 2021. 
14. "The "One-Drop" Rule and Racial Identification By Whites, Blacks, and Native Americans". www.virginiaplaces.org (en inglés). Consultado o 2021-11-21. 
15. "Paris Panorama". Entrée to Black Paris. Arquivado dende o orixinal o 03 de marzo de 2016. Consultado o Febreiro de 2003. 
16. Daniel J. Sharfstein. Crossing the Color Line: Racial Migration and the One-Drop Rule, 1600-1860
17. Adrian Piper, Passing for White, Passing for Black
18. Lukasik, Gail (2017-10-29). "My Mother Passed as White—Even to Me". The Daily Beast (en inglés). Consultado o 2021-11-21. 
19. "My mother spent her life passing as white. Discovering her secret changed my view of race - and myself". The Independent (en inglés). 2017-11-21. Consultado o 2021-11-21. 
20. Boxer, Sarah (7 de julho de 2007). "Herriman: Cartoonist who equalled Cervantes". The Daily Telegraph. Consultado o 2009-02-03. En 1971, con todo, o 'mundo Krazy' cambiou. Mentres investigaba un artigo sobre Herriman para o Dictionary of American Biography, o sociólogo Arthur Asa Berger conseguiu unha copia do certificado de nacemento de Herriman. Aínda que Herriman morreu caucásico, en Los Ángeles en 1944, o mesmo George Herriman, fillo de dous pais mulatos, naceu "de cor" en Nova Orleans en 1880. Se Herriman sabía que era negro, certamente non fixo alarde. Non é ningunha sorpresa. En 1880 Herriman sería considerado unha "persoa libre de cor". Pero a principios de século, cando era un debuxante incipiente, os bullpens dos xornais "estaban abertos aos inmigrantes pero non aos negros". 
21. Walter White, A Man Called White: The Autobiography of Walter White, University of Georgia Press, 1995, p. 3.
22. SWEET, Frank W. Legal History of the Color Line: The Rise And Triumph of the One-drop Rule
23. Writer, Steve Bradt Harvard Staff (2010-12-09). "‘One-drop rule’ persists". Harvard Gazette (en inglés). Consultado o 2021-11-21. 
24. Louisiana Court Sees No Shades of Gray In Woman's Request
25. "The Journal of Blacks in Higher Education" 54. JSTOR 25073557. 
26. Wilkins, Micah (23 de marzo de 2014). "Social Justice at BMC Before the Civil Rights Age: Desegregation, Racial Inclusion, and Racial Equality at BMC". The Journal of Black Mountain College Studies. 
27. "The End of the “One-drop” Rule?: Hypodescent in the Early 21st century". Arquivado dende o orixinal o 27 de xuño de 2021. Consultado o 27 de xuño de 2021. 
28. "United States Census Bureau" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 18 de xaneiro de 2019. Consultado o 27 de xuño de 2021. 
29. "EUA caminham para modelo brasileiro de identificação racial, diz sociólogo americano". BBC News Brasil (en portugués). 2016-01-13. Consultado o 2021-11-21. 
30. Khanna, Nikki (2011-09-16). Biracial in America: Forming and Performing Racial Identity (en inglés). Lexington Books. ISBN 978-0-7391-4576-0. 
31. Roth, Wendy D. 2005. “The End of the One-Drop Rule? Labeling of Multiracial Children in BlackIntermarriages.” Sociological Forum, 20(1):35-67.
32. EXCLUSIVE: From a long line of strong women: Beyonce's family tree reveals her great-great-great grandmother was a slave who married a wealthy white merchant in a 'love match'
33. Beyoncé's Father Says Her Music Career Was Boosted By Having 'Lighter Skin'
34. "STUDY: Light-Skin Blacks Preferred Over Dark-Skin Ones". NewsOne (en inglés). 2017-04-26. Consultado o 2021-11-21. 
35. Nast, Condé (2017-08-22). "We Need to Talk About Hollywood’s Colorism Problem". Teen Vogue (en inglés). Consultado o 2021-11-21. 
36. Gaither, Sarah E. (2018-05-14). ""I study biracial identity in America. Here’s why Meghan Markle is a big deal."". Vox (en inglés). Consultado o 2021-11-21. 
37. Khanna, Nikki (2010-02-01). "“If You're Half Black, You're Just Black”: Reflected Appraisals and the Persistence of the One-Drop Rule". The Sociological Quarterly 51 (1): 96–121. ISSN 0038-0253. doi:10.1111/j.1533-8525.2009.01162.x. 
38. "Colourism: Do light-skinned black women have it easier in showbiz?". BBC News (en inglés). 2018-06-03. Consultado o 2021-11-21. 
39. Study: Multiracial groups and social position, segregation in America
40. "From Dark to Light: Skin Color and Wages Among African-Americans"
41. https://thatgrapejuice.net/entertainment/2018/12/meghan-mccain-discovers-that-she-african-descent/ Meghan McCain Discovers That She Is Of African Descent
42. "U.S. still clings to ‘one-drop rule’". The Bay State Banner. 2017-12-27. Consultado o 2021-11-21. 
43. http://geneticliteracyproject.org/2015/01/07/claims-that-us-is-a-genetic-melting-pot-appear-overblown-if-youre-white/ Claims that US is a genetic melting pot appear overblown–if you’re white
44. https://occamsrazormag.wordpress.com/2015/01/16/genetics-white-americans-are-very-white/ Genetics: White Americans are VERY white
45. "Nasofacial skeletal divergence of admixed African-Americans away from Equatorial African morphology". Arquivado dende o orixinal o 19 de marzo de 2020. Consultado o 27 de xuño de 2021. 
46. Bryc, Katarzyna; Durand, Eric Y.; Macpherson, J. Michael; Reich, David; Mountain, Joanna L. (2015-01-08). "The Genetic Ancestry of African Americans, Latinos, and European Americans across the United States". American Journal of Human Genetics 96 (1): 37–53. ISSN 0002-9297. PMC 4289685. PMID 25529636. doi:10.1016/j.ajhg.2014.11.010. 
47. Desmond-Harris, Jenée (2014-12-22). "Here’s where "white" Americans have the highest percentage of African ancestry". Vox (en inglés). Consultado o 2021-11-21. 
48. A lot of Southern whites are a little bit black

Véxase tamén

Bibliografía

• Demétrio Magnoli (1/10/2015). Uma Gota de Sangue: história do pensamento racial. ISBN 978-85-7244-583-2.  (en portugués)

Outros artigos

• Ser humano
• Untermensch
• Raza
• Racismo
• Racialización
• Racismo ambiental
• Raza (clasificación dos seres humanos)
• Raza (censo dos Estados Unidos)
• Zoolóxico humano

Ligazóns externas

• João Fellet, Estados Unidos camiñando cara ao modelo brasileiro de identificación racial, di o sociólogo estadounidense da BBC Brasil en Washington, o 13 de xaneiro de 2016