Ricardo I Orsini

Ricardo I Orsini

Biografía
Nacemento	1230 ^(Gregoriano) Condado de Flandres
Morte	1303 (72/73 anos) Glarentza, Grecia ^(en)
Conde palatino de Cefalonia e Zante
década de 1250 – 1304 – John I Orsini ^(en)  →
Actividade
Ocupación	aristócrata
Outro
Título	Conde
Familia	Casa de Orsini
Cónxuxe	Margarida de Vilearduin
Fillos	John I Orsini
Pai	Mateo I Orsini Maio II. Orsini Matteo I di Cefalonia

Ricardo Orsini (en italiano: Riccardo Orsini), finado en 1303 ou 1304, foi o conde palatino de Cefalonia e Zante desde antes de 1260 até a súa morte en 1303/4, e tamén capitán xeneral de Corfú en 1286–1290, conde de Gravina en 1284–1291. Tamén serviu como bailío anxevino no Principado de Acaia desde 1297 até 1300^[1].

Traxectoria

Xeralmente asúmese que Ricardo foi fillo de Mateu Orsini, conde palatino de Cefalonia e Zante, e unha filla do sebastocrátor Xoán Comneno Ducas^[2]. Con todo, dado o longo período entre o comezo do reinado de Mateu nos primeiros anos do século XIII e a data testemuñada da morte de Ricardo, é probábel que outro personaxe fose posto entre Mateu e Ricardo, quizais o «conde Teodoro» referido nun documento de 1264 (posibelmente o fillo de Mateu e o pai de Ricardo)^[3].

Non está claro cando se converteu exactamente Ricardo en conde palatino. Non é rexistrado especificamente polo seu nome nun documento até 1264^[4]. Con todo, segundo o testemuño do cronista Marino Sanudo o Vello, aínda era un menor de idade ao redor de 1262, cando Guillerme II de Villehardouin asumiu a rexencia do condado despois do seu regreso do seu cativerio bizantino^[5]. Algúns autores datan a súa ascensión xa en 1238, a data do último documento en referencia a Mateu Orsini, a miúdo asumido como a data da súa morte^[1]. Se é así, Ricardo foi entón talvez o «Conde de Cefalonia» mencionado nun intento veneciano para formar unha alianza cos gobernantes francos de Grecia en axuda do asediado Imperio latino de Constantinopla^[6].

Xa desde a época do seu pai, o conde palatino era un vasalo do Principado de Acaia, e a través dela, despois do tratado de Viterbo, do Reino de Nápoles. Nesta capacidade Ricardo tamén ocupou o cargo de capitán xeneral de Corfú e Butrinto na costa albanesa en 1286–90^[1][4]. En 1291/92, participou con 100 cabaleiros nunha campaña para axudar ao gobernante de Epiro, Nicéforo I Comneno Ducas, contra os bizantinos que estaban a cercar Ioánnina, xunto con 400-500 cabaleiros aqueos baixo Nicolao III de Saint Omer. A cambio, Nicéforo enviou á súa filla, María, como refén a Cefalonia. Despois que os bizantinos foron repelidos, ela casou co fillo e herdeiro de Ricardo, Xoán I Orsini. Isto espertou a indignación de Nicéforo, quen non fora consultado, e que non se tranquilizou até 1295, cando a xove parella chegou a vivir á súa corte^[1][7][8].

Despois da morte do príncipe de Acaia, Florent de Hainaut, a súa viúva, a princesa Isabel de Villehardouin nomeou a Ricardo para gobernar no seu lugar como bailío e retirouse ao castelo de Kalamata^[9]. O seu goberno parece ser pacífico no que respecta aos conflitos cos gregos bizantinos de Mistrá, pero o tema de sucesión permaneceu aberto xa que Isabel só tiña unha filla, Matilde de Hainaut (nada en 1293). Por suxestión de Ricardo Orsini, a nova herdeira de Acaia comprometeuse co novo duque de Atenas, Guido II de la Roche. O seu matrimonio ocorreu en 1305^[10][11]. Ricardo mantivo o seu cargo até 1300, cando foi substituído por Nicolao III de Saint Omer, a consello do chanceler Benxamín de Kalamata. Isto comezou un período de rivalidade entre Ricardo e Benxamín. En 1303, os amigos de Ricardo na corte convenceron ao novo príncipe Filipe de Savoia para deter a Benxamín, quen foi liberado despois de pagar 20.000 hyperpyróns como rescate. Posteriormente, Benxamín gañouse a confianza do príncipe, e obrigou a Ricardo a renunciar pola mesma suma a cambio da posesión da metade dunha vila, que regresou ao dominio principesco despois da morte de Ricardo^[12].

Ricardo foi asasinado en 1303 ou 1304 por un dos seus propios cabaleiros, un home chamado León^[13][14].

Matrimonio

Ricardo casou dúas veces: a súa primeira esposa é descoñecida, e a súa segunda foi Margarida de Villehardouin, irmá da princesa Isabel. Do seu primeiro matrimonio, tivo catro fillos: un fillo, Xoán I Orsini, e tres fillas^[1][2]. Todas as súas tres fillas casaron con membros da nobreza aquea: unha, Guillermina, casou co gran condestable Xoán Chauderon, que morreu en 1294, e despois con Nicolao III de Saint Omer; a segunda casou con Xoán de Durnay, barón de Gritzena; e a terceira casou con Enxelberto de Liederkerque, un sobriño do príncipe Florent de Hainaut, que sucedeu a Chauderon como condestábel^[15]. Do seu segundo matrimonio, Ricardo tivo unha filla, que morreu de nena^[13].

Notas

1. PLP 24307
2. Bon (1969), p. 706
3. Kiesewetter (2006), p. 352
4. Nicol (2010), p. 36
5. Kiesewetter (2006), p. 352, citing Sanudo, Istoria (ed. Hopf, Chroniques gréco-romanes) p. 116
6. Setton (1975), pp. 91, 501. Text in Norden, Das Papsttum und Byzanz pp.759-760
7. Bon (1969), p. 167
8. Nicol (2010), pp. 40, 43
9. Bon (1969), pp. 170–171
10. Bon (1969), pp. 171–172
11. Longnon (1969), p. 265
12. Bon (1969), pp. 173, 175–176
13. Bon (1969), p. 176
14. Nicol (2010), p. 53 note 82
15. Bon (1969), pp. 168, 171, 706

Véxase tamén

Bibliografía

• Bon, Antoine (1969). La Morée franque. Recherches historiques, topographiques et archéologiques sur la principauté d’Achaïe (en inglés). Paris: De Boccard. 
• Kiesewetter, Andreas (2006). "Preludio alla Quarta Crociata? Megareites di Brindisi, Maio di Cefalonia e la signoria sulle isole ionie (1185-1250)". En Gherardo Ortalli; Giorgio Ravegnani; Pater Schreiner. Quarta Crociata. Venezia - Bisanzio - Impero latino. Atti delle giornate di studio. Venezia, 4-8 mayo de 2004 (en inglés). Venice: Istituto veneto di scienze, lettere ed arti. ISBN 8888143742. 
• Longnon, Jean (1969). "The Frankish States in Greece, 1204–1311". En Wolff, Robert Lee; Hazard, Harry W. A History of the Crusades, Volume II: The Later Crusades, 1189–1311 (en inglés). University of Wisconsin Press. pp. 234–275. 
• Nicol, Donald MacGillivray (2010). The Despotate of Epiros 1267–1479: A Contribution to the History of Greece in the Middle Ages (en inglés). Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13089-9. 
• Setton, Kenneth M. (1976). The Papacy and the Levant (1204–1571), Volume I: The Thirteenth and Fourteenth Centuries (en inglés). DIANE Publishing. ISBN 0-87169-114-0. 
• Trapp, Erich; Beyer, Hans-Veit; Kaplaneres, Sokrates; Leontiadis, Ioannis (1990). "24307. Ῥιτσάρδος". Prosopographisches Lexikon der Palaiologenzeit (en alemán) 10. Vienna: Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften.