Rijksmonument

Emblema Rijksmonument, presentado en 2014

Un rijksmonument (pronuncia neerlandesa: [ˈrɛiksmoːnyˌmɛnt]) é un lugar ou un edificio catalogado como monumento nacional dos Países Baixos, segundo a listaxe da Axencia Nacional do Patrimonio Cultural (Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed -RCE-), en representación do Ministerio de Educación, Cultura e Ciencia dos Países Baixos.^[1]

Historia e criterios

Para a súa designación como rijksmonument, un sitio ten que ter máis de medio século como criterio principal excluínte, á parte doutros adicionais. Ao longo do país hai arredor de 62.000 monumentos que gozan desta consideración.^[2][3]

O programa iniciouse na Haia en 1954, no seo dunha convención onde se estableceron as regras de protección de edificios en caso de conflito armado. A lexislación neerlandesa actual nesta materia é a Lei de Monumentos (Monumentenwet), de 1988.^[4]

A organización respondable da protección dos monumentos, que nun principio se denominaba Monumentenzorg ("Coidado de monumentos"), transformouse na actual Rijksdies¡nst voor het Cultureel Erfgoed ("Axencia Nacional do Patrimonio Cultural"). 

En xuño de 2009, os Xulgados da Haia decidiron que os compradores individuais de edificios catalogados como rijksmonument estivesen exentos do pagamento do imposto de transmisións, exención da que ata ese ano só dispuñan as persoas xuríduicas.^[5]

Localidades segundo o número de rijksmonumenten

O muíño De Roos, en Delft, visto desde a Igrexa Nova, tamén rijksmonument

O edificio Witte Huis, en Rotterdam

O Rijksmuseum de Ámsterdam, declarado rijksmonument en 1970

Esta é unha listaxe das principais localidades dos Países Baixos ordenadas segundo o número de edificios coa condición de rijksmonument:

#	Localidade	Edificios
1.	Ámsterdam	7562
2.	Maastricht	1695
3.	Utrecht	1510
4.	Leiden	1243
5.	Haarlem	1180
6.	A Haia	1167
7.	Middelburg	1167
8.	Dordrecht	879
9.	Schouwen-Duiveland	869
10.	Stichtse Vecht	804
11.	Leeuwarden	728
12.	Delft	696
13.	Súdwest-Fryslân	677
14.	Groninga	701
15.	Rotterdam	620
16.	Deventer	589
17.	Alkmaar	583
18.	Arnhem	574
19.	Breda	577
20.	's-Hertogenbosch	556
21.	Harlingen	529
22.	Kampen	528
23.	Zwolle	481
24.	Utrechtse Heuvelrug	471
25.	Amersfoort	457

Algúns exemplos

Moitas das atraccións turísticas dos Países Baixos están declaradas rijksmonument, como é o caso de numerosos castelos, igrexas e, fundamentalmente, os característicos muíños de vento históricos neerlandeses, como:^[6][7]

• O muíño De Roos, na cidade surholandesa de Delft.^[8] 
• O muíño De Schoolmeester, na vila norholandesa de Westzaan, única fábrica de papel do mundo con enerxía eólica.^[9] 
• De Wieker Meule, na provincia de Drenthe, construído en 1829 e coidadosamente restaurado.^[10]

Outras catalogacións de monumentos nos Países Baixos

• Monumento provincial (provinciaal monument): é un monumento protexido por designación dunha provincia, que proporciona fondos económicos para a súa conservación. Esta atribución téñena soamente as provincias de Holanda Setentrional e de Drenthe.
• Monumento municipal (gemeentelijk monument): é un monumento designado por un concello. 
• Monumento arqueolóxico.
• Panorama urbano e paisaxe protexida.

Notas

1. "Wat is een monument Arquivado 01 de decembro de 2017 en Wayback Machine.". En Monumentaal wonen (en neerlandés)
2. "Rijksmonument". En Monumenten.nl (en neerlandés)
3. "Gebouwde rijksmonumenten - aantal". En Erfgoedmonitor,nl (en neerlandés)
4. "Overgangsrecht Monumentenwet 1988 naar Omgevingswet Arquivado 01 de decembro de 2017 en Wayback Machine.". En Cultureelerfgoed.nl (en neerlandés)
5. "Financiering onderhoud en restauratie. Wat mogelijk is, hangt af van uw persoonlijke situatie en het soort monument" (Financiamento de mantemento e restauración. O que é posible depende da súa situación persoal e do tipo de monumento). En Monumenten.nl (en neerlandés)
6. Reynolds, John. Windmills & Watermills. Hugh Evelyn. Londres, 1974. Páxinas 173-174. [ISBN 0-238-78943-8] (en inglés)
7. "De Hollandsche Molen Arquivado 13 de novembro de 2017 en Wayback Machine.". En Molens.nl (en inglés e neerlandés)
8. Ficha de inscrición do edificio no Rijksmonumentenregister Arquivado 01 de decembro de 2017 en Wayback Machine. (en neerlandés)
9. Ficha de inscrición do edificio no Rijksmonumentenregister Arquivado 15 de setembro de 2019 en Wayback Machine. (en neerlandés)
10. Ficha de inscrición do edificio no Rijksmonumentenregister^{[Ligazón morta]} (en neerlandés)

Véxase tamén

Ligazóns externas

• Monumentenregister, base de datos oficial dos monumentos nacionais dos Países Baixos (en neerlandés)
• Monumenten.nl (en neerlandés)
• Axencia de Patrimonio Cultural do Reino dos Países Baixos (en inglés e neerlandés)