Risco Caído

Modelo:Xeografía físicaRisco Caído
Imaxe
Tipoxacemento arqueolóxico Editar o valor en Wikidata
Localización
División administrativaIllas Canarias, España Editar o valor en Wikidata
Mapa
 28°02′37″N 15°39′41″O / 28.043558, -15.661256
Características
Patrimonio da Humanidade  
TipoPatrimonio cultural  → Europa-América do Norte
Data2019 (43ª Sesión), Criterios de Patrimonio da Humanidade: (iii) e (v) Editar o valor en Wikidata
Identificador1578
Candidato a Patrimonio da Humanidade
Data29 de xaneiro de 2016
Data de remate7 de xullo de 2019
Identificador6081
Ben de interese cultural
Páxina webriscocaido.grancanaria.com Editar o valor en Wikidata

O Risco Caído é un sitio arqueolóxico da cultura prehispánica de Gran Canaria. Atópase situado no concello de Artenara, na illa de Gran Canaria. É ben de Interese cultural dende 2017 e Patrimonio Mundial da UNESCO dende o 7 de xullo de 2019, de forma conxunta cunha zona de 18000 ha. denominada "Paisaxe Cultural do Risco Caído e os Espazos Sacros de Montaña de Gran Canaria", que abranugue os concellos de Artenara, Tejeda, Gáldar e Agaete.[1][2][3] É o primeiro ben Patrimonio da Humanidade da illa de Gran Canaria e da provincia das Palmas e o quinto do arquipélago canario.[4]

Localización

[editar | editar a fonte]

O sitio localízase na marxe esquerda do barranco Fondo, que separa os actuais municipios de Artenara e Gáldar. A uns 100 metros de altura con respecto ó fondo do barranco nun saínte do mesmo atópanse escavadas as covas.[5]

Trátase da zona cumio da illa de Gran Canaria e nas súas proximidades localízanse outros importantes sitios arqueolóxicos aborixes como o Roque Bentayga, a “Cova dos Candís” no risco de Chapín ou a Mesa de Acusa.[6]

Descrición

[editar | editar a fonte]

O sitio consiste en 21 covas escavadas na rocha volcánica do cantil do barranco. Ditas covas tiveron uso habitacionais e agrario-gandeiro polo menos durante 600 anos, especulándose que estiveron ocupadas até principios do século XX.[7]

Almogarén ou santuario de Risco Caído

[editar | editar a fonte]

Ademais dos usos citados, a cova coñecida como C6 suponse que era un almogarén ou lugar de reunión dos Faycanes (sacerdotes <i id="mwLQ">canarii</i>). A cova ten a particularidade da súa estrutura abovedada (caso único nas illas) e contar cun orificio artificial que ó recibir a luz do amencer produce un efecto óptico peculiar sobre as imaxes impresas na parede da cova.[8] Os debuxos de triángulos (posiblemente representacións de pubes) fan supor de que se trata dun templo dedicado á fertilidade.[9] Tamén se considera que foi usado como observatorio astronómico por aborixes.

Críticas

[editar | editar a fonte]

A inclusión de Risco Caído na lista dos Patrimonios da Humanidade pola UNESCO foi criticada por certos sectores, como o matemático José Barrios que considera a falta de apoio científico para consideralo realmente un observatorio astronómico aborixe ou a sobreprotección institucional deste enclave fronte a outros en Gran Canaria, como o xacemento arqueolóxico de Cuatro Puertas,[10] o tamén xeógrafo Eustaquio Villalba, puxo en dúbida a existencia dun observatorio astronómico en Risco Caído.[10] Tanto criticando tamén que un único artigo (que consideran con "pouco base científica"), escrito polo descubridor do sitio, Julio Cuenca, foi suficiente para tal declaración internacional.[11][10]

Notas

[editar | editar a fonte]
  1. ↑ "BOC - 2017/238. Miércoles 13 de diciembre de 2017 - Anuncio 5923". Consultado o 29 de agosto de 2018. 
  2. ↑ "El yacimiento grancanario de Risco Caído, único candidato de España a Patrimonio Histórico de la Unesco". eldiario.es. 10 de marzo de 2017. Consultado o 29 de agosto de 2018. 
  3. ↑ "Risco Caído and the sacred mountains of Gran Canaria Cultural Landscape - UNESCO World Heritage Centre". Consultado o 7 de xullo de 2019. 
  4. ↑ "Risco Caído y las Montañas Sagradas de Gran Canaria ya son Patrimonio Mundial". Arquivado dende o orixinal o 15 de setembro de 2019. Consultado o 7 de xullo de 2019. 
  5. ↑ "Turismo de Artenara - Yacimiento Arqueológico de Risco Caído". Arquivado dende o orixinal o 30 de agosto de 2018. Consultado o 29 de agosto de 2018. 
  6. ↑ "Los lugares". Consultado o 29 de agosto de 2018. 
  7. ↑ "Risco Caído". Consultado o 29 de agosto de 2018. 
  8. ↑ "Risco Caído: el yacimiento más asombroso de Canarias". Arquivado dende o orixinal o 30 de agosto de 2018. Consultado o 30 de agosto de 2018. 
  9. ↑ "5 datos del misterioso y prehispánico templo canario de Risco Caído". abc. 11 de marzo de 2017. Consultado o 30 de agosto de 2018. 
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Los que rompen la unanimidad sobre Risco Caído
  11. ↑ Risco Caído, un ejemplo de historia manipulada