Pindo paraguái

 
Pindo paraguái

Pindo paraguái óga korapýpe.
Tekovekuaaty ñemohenda
Tavetã: Plantae
Pehẽ'a: Magnoliophyta
Jueheguasã: Liliopsida
Tekovety: Arecales
Juehepehẽ: Arecaceae
Juehepehẽguy: Arecoideae
Tribu: Cocoseae
Subtribu: Butiinae
Jueheguaty: Syagrus
Juehegua: S. romanzoffiana
Omboherokõiva
Syagrus romanzoffiana
(Cham.) Glassman 1968
[editar datos en Wikidata]

Pindo paraguái térã mbokaja akã (Syagrus romanzoffiana) ha'e yvyramáta jajuhúva Vrasil, Paraguái, Uruguái ha Argentínape.

Pindo máta ijyvatevate, ipire morotĩngy ha havara. Ijape hatã, ijapyte katu hu'ũ. Ipoty sa'yju ha nahatĩiri mamove. Hi'a sa'yju pytãngy hi'aju vove, upévare oje'e chupe avei chupe yva pytã.

Mba'erãme ojeiporu

[jehaijey | emoambue kuatia reñoiha]

Pindógui ja'ukuaa hi'a ha hu'ãngue. Hi'a jajoso angu'ápe, ñambyaruru ýpe, ñambopupu ha upéi ñambogua ja'u hag̃ua. Hu'ãngue katu ñambojy térã ñambichykuaa ja'u hag̃ua ha'eño térã tembi'u týrarõ. Hogue jaiporu óga nambyape hag̃ua, hope ñaipovãvo ojuehe. Ojejapo avei chugui tukumbo ipo'i térã ipoguasúva jajokua hag̃ua opa mba'e, térã voko jajapo hag̃ua.[1]

Pindóre oje'e yvyra karaiha, ñanemo'ãkuaáva opaichagua mba'e vaígui. Ao Ao ñanemuñárõ, jajupikuaa hese ani hag̃uátei ojehu ñandéve mba'eve. Ao Ao og̃uahẽvo iguýpe, ikangypa ha ndaikatuvéima ojo'o hapo, oity hag̃ua pe pindo máta upéi ñande'u hag̃ua.[2][3]

Páskua og̃uahẽvo, opa rupi jahecha pindo karairã oñeikuave'ẽva umi ohótavape tupáope. Péicha ojejapo tupaópe ojegueromandu'ávo Hesukristo oikérõ guare Jerusalénpe, ha umi haperãme oĩva oity joárõ guare henondépe pindo rogue hamba'e chupe oguerohorývo. Ikarai rire tupaópe, umíva ojereraha ógape ha ojerereko kurundúramo, ani hag̃uátei ojehu mba'eve ivaíva umi upépe oikóvape.

Pindo karai ojejapo hag̃ua ojeiporu umi hogue ikyrỹiva, sa'yjúva gueteri, ha umi hope upéi ojeipyaha térã oñeipovã ojejapo hag̃ua opaichagua mba'e ra'ãnga. Oĩ ojapóva kurusu ra'ãnga ha hetave mba'e.

Pindo opa rupi ojehecha ramo, ndaha'éi Paraguáipe añonte, ha opa umi rupi oje'e chupe pindónte avei, jepe hetaichagua oĩ. Ha ojehechágui iporãha, heta oĩ oñotỹva ikorapýpe térã hóga renondépe hamba’e, hóga ombojegua hag̃ua.[4]

  1. https://www.gutenberg.org/ebooks/author/46009
  2. https://arbolesdelchaco.blogspot.com/search?q=pindo
  3. https://guaranime.blogspot.com/search?q=pindo
  4. http://etnolinguistica.wdfiles.com/local--files/biblio%3Acarvalho-1987-dicionario/Carvalho_1987_DicTupiAntigo-Port_OCR.pdf