Ñakanina

Ñakanina.

Ñakanina (Hydrodynastes gigas) oĩ umi Colubridae hérava apytépe. Ñakanina oĩ opaichagua ha ijapytépe oĩ umi ipochyreikuaáva. Ko'ãva oikokuaa ýpe, yvy apére ha yvyra rakãre. Ñakanina ñambopochýrõ ñanemuñáta, ha ñanderupytýrõ, ñandesu'úta. Ha'e jepe na'ivenénoi.

Paraguáipe jajuhu Dryadophis bifossatus ha Eudrias bifossatus. Ko'ãva ipuku 2 métro rupi ha hũ pytãngy. Ovy'a yvyra ypytũguy rupi ha y rembe'ýre kururu oikoha rupi, ha upéva hembi'uite. Ipya'e, iñakuã ha ipochyrei. Ikatu ñandesu'u, jepe hãi mbykýgui sapy'ántente ombokua ñande pire. Mba'eveguasu ndojapói ñanderehe nahãimbukúigui hendy opoi hag̃ua ñandesu'u jave. Oguereko jepe hendy ryru iñapekũme ikatúva oike ñanderehe, ku ñandesu'u jave hendy onárõ upe ñandesu'u haguépe, ha ikatúva ñanembohasy. Upévare oĩ umi omoĩva ko'ã mbói umi jarara ha mbói chini apytépe. Karaiñe'ẽme ñakanina ha umi ijoguahápe oje'e "aglifa", nahãimbukúigui hendy opoi hag̃ua. Ha oimérõ jepe oguereko hendy ryru, umi hãi ndahapéi hendy opoi hag̃ua. Kuriju avei oĩ ko'ãva apytépe.

Oĩ avei Dryadophis boddaerti ovy'áva ñúre ha sapy'ante ojetopáva táva jerére hamba'e. Chironius sexacarimatus ovy'a yvyra rakãre, ha tuichave umi ambuégui.

Ñakanina estéro térã ñakanina hũ, Spilotes pullatus, Brasílpe oje'e chupe caninana, ipuku 2 métro rupi ha hũ sa'yjuvy. Ovy'a yvyra rakãre ha hembi'u guyra rupi'a, guyra'i ha anguja'i hamba'e. Pya'e ipochy, mba'eve jepe ndojapói ñanderehe. Ojekyhyje chugui ipochyreígui ha péicha jave ombovúgui ijajúra. Ha'e ndahendyryrúi, ha ñandesu'úrõ ñanekarãinte hãime.

Pseudoboa cloelia oje'e avei chupe mbusurã, ha Brasílpe mussurana, ipuku 2 métro rasa rupi, hũ tanimbu ha ijyke sa'yju. Hatã oiko. Osẽ pyharekue ha okañy arakue, upévare hasy ijuhu. Ovy'a y oĩha rupi. Nañandesu'úi ha nda'ipochýi ñainupãrõ jepe. Ha'e oiko hapicha mbóire, ho'u umi hendy mbaretevévape jepe, jarara hamba'e, ha umíva rendy mba'evete asy ndojapói hese. Ha'e omuña, ojagarra ha ho'ukuaa mbói chugui tuichavéva.[1]

Ñakanina ovy'a umi karugua rembe'ýre ha michĩmie michĩve Kurijugui. Paraguái, Arhentina ha avei Vrasilpe oĩ ñakanina, ha ojejuhu avei Volivia ha Guyana Francésape. Paraguaýpe, umi tymba saite ojererekohápe oguereko hikuái mbohapyichagua ñakanina, peteĩ sa'yjungy, hũva ha yvysa'ynungáva.

  1. Gatti, Carlos (1985) Enciclopedia Guarani - Castellano de Ciencias Naturales y Conocimientos Paraguayos. Arte Nuevo Editores. Asunción