જંગલ મહલ

જંગલ મહલ
જિલ્લો of બ્રિટીશ ભારત
1805–1833
Flag
ઇતિહાસ
• જિલ્લાની રચના	1805
• વિઘટન	1833
પહેલાં પછી વર્ધમાન જિલ્લો બીરભૂમ જિલ્લો બાંકુડા જિલ્લો મિદનાપુર જિલ્લો વર્ધમાન જિલ્લો માનભૂમ જિલ્લો

જંગલ મહેલ^[૧] બ્રિટિશ સંપત્તિઓ અને કેટલાક સ્વતંત્ર સરદારો દ્વારા રચવામાં આવેલો એક જિલ્લો હતો, જે બીરભૂમ, બાંકુરા, મિદનાપુર^[૨] અને પર્વતીય પ્રદેશ છોટા નાગપુરની વચ્ચે આવેલો હતો, જે હાલનું પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્ય છે.^[૩] આ જિલ્લો જંગલ તરાઈ તરીકે ઓળખાતા વિસ્તારમાં આવેલો હતો.^[૪]

અધિકારક્ષેત્રની અસ્પષ્ટતાને કારણે કેટલીક વહીવટી અસુવિધાઓ ઉત્પન્ન થઈ હતી. ૧૮૦૫માં, XVIII નિયમ પસાર કરવામાં આવ્યો હતો, જેના દ્વારા જંગલ મહેલ તરીકે ઓળખાતા વિસ્તારોને વર્ધમાન, બીરભૂમ, બાંકુડા અને મિદનાપુર જિલ્લાના મેજિસ્ટ્રેટના અધિકારક્ષેત્રથી અલગ કરવામાં આવ્યા હતા અને જંગલ મહેલોના મેજિસ્ટ્રેટ હેઠળ મૂકવામાં આવ્યા હતા. આ રીતે રચાયેલો જિલ્લો ૨૩ પરગણા અને મહેલોનો બનેલો હતો.

૧૮૩૩ની ધારા XIII દ્વારા જંગલ મહેલોની રચના સમાપ્ત કરવામાં આવી હતી. સેનપહારી, શેરગઢ અને વિષ્ણુપુરની જાગીરોને બર્દવાન જિલ્લામાં ફેરવવામાં આવી હતી અને બાકીની મિલકતોમાંથી માનભૂમ જિલ્લાની રચના કરવામાં આવી હતી.^[૩] પશ્ચિમ બંગાળના બાંકુડા, પુરુલિયા અને પશ્ચિમ મિદનાપુર અને ઝારગ્રામ જિલ્લાઓના વિસ્તારને આજે પણ બોલચાલની ભાષામાં "જંગલ મહેલ" તરીકે ઓળખવામાં આવે છે.

પૃથક રાજ્યની માંગ

૨૦૨૧માં, લોકસભા ભાજપના સાંસદ સૌમિત્ર ખાને પુરુલિયા, ઝારગ્રામ, બાંકુડા, બીરભૂમના કેટલાક ભાગો, પૂર્વ મેદિનીપુર, પશ્ચિમ મેદિનીપુર અને કેટલાક અન્ય વિસ્તારો સહિત જંગલ મહેલ રાજ્યની રચના કરવાની માંગ કરી હતી. તેમણે દાવો કર્યો હતો કે જંગલ મહલ વિસ્તારનો ઓછામાં ઓછો વિકાસ થયો છે અને સ્થાનિકો માટે રોજગાર અને વિકાસની માંગ ત્યારે જ પૂરી થઈ શકે છે જો તેને રાજ્યનો દરજ્જો મળે.^[૫]

જો કે, પશ્ચિમ બંગાળ રાજ્ય ભાજપ એકમે જંગલ મહલ રાજ્યનો દરજ્જો આપવાની માંગથી પોતાને દૂર રાખ્યા હતા.^[૬] તૃણમૂલ કોંગ્રેસના એક નેતાએ સૌમિત્ર ખાન સામે જંગલ મહેલને રાજ્યનો દરજ્જો આપવાની માગણી કરવા બદલ ફરિયાદ નોંધાવી હતી.^[૭]

સંદર્ભ

1. "Forest Tenures in the Jungle Mahals of South West Bengal" (PDF). મૂળ (PDF) માંથી 2014-08-10 પર સંગ્રહિત. મેળવેલ 2022-12-21. સંગ્રહિત ૨૦૧૪-૦૮-૧૦ ના રોજ વેબેક મશિન
2. ચિશ્લોમ, હ્યુજ, સંપાદક (૧૯૧૧). "Midnapore" . એન્સાયક્લોપિડિયા બ્રિટાનિકા. 18 (૧૧મી આવૃત્તિ). કેમ્બ્રિજ યુનિવર્સિટી પ્રેસ. પૃષ્ઠ 419.
3. O’Malley, L.S.S., ICS, Bankura, Bengal District Gazetteers, pp. 21-41, 1995 reprint, Government of West Bengal
4. Browne, James (1788). India tracts: containing a description of the Jungle Terry districts, their revenues, trade, and government: with a plan for the improvement of them. Also an history of the origin and progress of the Sicks
5. "Bengal BJP MP seeks separate Junglemahal state, party distances itself from demand". NewIndianExpress. મેળવેલ 3 July 2021.
6. "BJP MP seeks separate Junglemahal state, party distances itself from demand". મેળવેલ 3 July 2021.
7. "Trinamool Leader Lodges Complaint Against BJP MPs For Demanding Separate Statehood". NDTV. મેળવેલ 3 July 2021.^{[હંમેશ માટે મૃત કડી]}