| લેખક | એન્ડ્રુ લિહ |
|---|---|
| દેશ | યુ.એસ.એ. |
| ભાષા | અંગ્રેજી |
| વિષય | વિકિપીડિયા |
| પ્રકાશક | હયપરેશન (યુએસ આવૃત્તિ) ઓરમ પ્રેસ (યુકે આવૃત્તિ) |
પ્રકાશન તારીખ | માર્ચ ૧૭, ૨૦૦૯ |
| ISBN | 978-1-4013-0371-6 |
| OCLC | 232977686 |
દશાંશ વર્ગીકરણ | 031 22 |
| LC વર્ગ | ZA4482 .L54 2009 |
વિકિપીડિયા રિવોલ્યુશન: હાઉ અ બંચ ઑફ નોબડીઝ ક્રિએટેડ ધ વર્લ્ડસ ગ્રેટેસ્ટ એન્સાયક્લોપિડિયા એ ૨૦૦૯નું વેબ મીડિયા સંશોધક અને લેખક એન્ડ્રુ લિહનું લોકપ્રિય ઇતિહાસ પુસ્તક છે.[૧][૨][૩][૪]
તેના પ્રકાશન સમયે તે વિકિપીડિયા (અંગ્રેજીમાં) વિકિપીડિયાનું "એકમાત્ર વર્ણન" હતું.[૫] તેમાં ૨૦૦૦ની શરૂઆતથી ૨૦૦૮ સુધીના સમયગાળાને આવરી લેવામાં આવ્યો છે. લોકપ્રિય ઇતિહાસ તરીકે લખાયેલા આ લખાણમાં જિમ્મી વેલ્સ, લેરી સેંગર અને વોર્ડ કનિંગહામના ટૂંકા જીવનચરિત્રોથી માંડીને વિકિપીડિયાના ઇતિહાસમાં માઈકલ અસાંજે વિવાદ અને સેજેન્થલર ઘટના જેવી કુખ્યાત ઘટનાઓની ટૂંકી વિગતોનો સમાવેશ થાય છે.
લિહ વિકિપીડિયા પર પ્રારંભિક પ્રભાવોના મહત્વનું વર્ણન કરે છે, જેમાં યુઝનેટ, હાઇપરકાર્ડ, સ્લેશડોટ અને મીટબોલવિકિનો સમાવેશ થાય છે. તેઓ જર્મન વિકિપીડિયા, ચાઇનીઝ વિકિપીડિયા અને જાપાનીઝ વિકિપીડિયા જેવા સહોદર પ્રકલ્પમાં જોવા મળતા સાંસ્કૃતિક તફાવતોનું પણ સંશોધન કરે છે. આ પુસ્તકમાં વિકિપીડિયાના મૂળ સહ-સ્થાપક લેરી સેંગર દ્વારા શરૂ કરવામાં આવેલા સિટિઝનડિયમ પ્રોજેક્ટને પણ આવરી લેવામાં આવ્યો છે.
પુસ્તકમાં વેલ્સની પ્રસ્તાવના છે, તથા સ્વયંસેવકો દ્વારા વિકિપીડિયાના ભાવિની સમસ્યાઓ અને તકોની વિગતવાર રજૂઆત કરવામાં આવી છે.[૬]
તેની સ્થાપના થઈ ત્યારથી, વિકિપીડિયામાં ઝડપથી વિકાસ થયો. વિકિપીડિયાનું અડધાથી વધુ ટ્રાફિક ગુગલથી આવે છે.[૭] લિહના જણાવ્યા અનુસાર, ૨૦૦૩ સુધીમાં,
અંગ્રેજી સંસ્કરણમાં ૧૦૦,૦૦૦ થી વધુ લેખ હતા, જે તેને વ્યાવસાયિક ઓનલાઇન જ્ઞાનકોશ સાથે સરખાવી દે છે. તે સ્પષ્ટ હતું કે વિકિપીડિયા મોટી લીગમાં જોડાયું હતું.[૨]
લિહ સમજાવે છે કે
પુરવઠો અને માંગ બંનેને કારણે વિકિપીડિયા ત્વરિત ઘટના બની ગયું. સંતુલિત અને વિશ્વસનીય સામગ્રી એ ઊંચી માંગમાં એક દુર્લભ વસ્તુ છે. ઇન્ટરનેટમાં સ્વયંસેવકોનો બહોળો પુરવઠો છે, જે જ્ઞાનનો ઊંડો સમૂહ વહેંચવા તૈયાર છે, પરંતુ તે ભૌગોલિક અને તર્કસંગત રીતે વ્યાપકપણે વિખેરાઈ જાય છે. આ બંને ઘટકોને એક સાથે જોડવા માટે ઓનલાઇન પ્રદાન કરો, અને તમારી પાસે વિકિપીડિયા છે.[૨]
સ્થાપક વેલ્સએ કહ્યું છે કે, "અમે ઇન્ટરનેટને ચૂસતા નથી." [૭] તેમ છતાં લિહે કહ્યું છે કે કેટલાક "ટીખળકર્તા" સોફોમોરિક ટુકડાઓ [૨] દાખલ કરે છે.
ધ વોલ સ્ટ્રીટ જર્નલ અનુસાર,
થોડા વર્ષ પહેલાં, અત્યાર સુધીનું સૌથી મોટું સંદર્ભ કાર્ય યોંગલ એનસાયક્લોપીડિયા તરીકે ઓળખાતું હતું. હજારો વોલ્યુમ ધરાવતા વિશાળ પ્રોજેક્ટમાં લગભગ ૨,૦૦૦ વિદ્વાનોનું જ્ઞાન એકઠું થયું હતું અને ૧૪૦૮માં ચીનમાં પ્રકાશિત થયું હતું. લગભગ ૬૦૦ વર્ષ પછી, વિકિપીડિયાએ ૨૫થી ઓછા કર્મચારીઓ અને કોઈ સત્તાવાર સંપાદક વિના તેના કદ અને વ્યાપને પાર કરી લીધું.[૭]
ધ વૉલ સ્ટ્રીટ જર્નલ એમ પણ કહે છે કે લિહનું પુસ્તક કંઈક અંશે વિકિપીડિયા જેવું જ છે.[૭]
ધ ટેલિગ્રાફે જણાવ્યું હતું કે લેખક "વિકિપીડિયાની પ્રતિભાની સ્પષ્ટ ભાવના વ્યક્ત કરે છે અને તેને જન્મ આપનારી કમ્પ્યુટિંગ સંસ્કૃતિ પર ઉપયોગી પુસ્તક પૂરું પાડે છે.[૮]