V'eh Théodore Hersart de la Villemarqué (1815-1895) y chied Vretnagh dy ve lhiggit stiagh liorish Gorsedd Vretin. Ghow eh yn ennym bardagh 'Hersart Kervaker'. Chur eh “Braaraghys Bardyn ny Britaan” (Breuriez Breiz) er bun agh cha row yn eiyrtys er leeideil dys crooaght Ghorsedd.
1838: Va La Villemarqué, Auguste Brizeux as Jean-François Le Gonidec doltit myr olteynyn onnoragh jeh Cymdeithas Cymreigyddion y Fenny.
1843 (ny 1857, cha nel feanish shickyr ayn): chur La Villemarqué Breuriez-Breiz (Braaraghys ny Britaan) er bun, as y gastid echey lhiettalit fo currymyn ellynyn as çhengoaylleeaght.
1867: hie çhaghterys Bretnagh beg dys y Chohionnal Celtiagh eddyr-ashoonagh.
1899: va failt currit er çhaghterys Bretnagh va jeant seose jeh feed feallee ec Gorsedd Vretin dys cree phossan Bretnagh y yannoo (toyrt y chliwe dys Artur). Va ny goaldee jeant nyn oohee, agh cha row ad lhiggit stiagh dy slane.
1 Mean Fouyir, 1900: hie yn çhionnal co-yantyssagh ry cheilley ayns thie oastagh la Veuve Le Falc’her ayns Gwengamp. Haink er Jean Fustec (fo'n ennym bardagh “Yann ab Gwilherm”; “Lemenik” ny s'anmey) dy ve ny chied ard-druai jeh “Gorsedd ny Bretyn Beg”.
23 Sauin, 1908: va sheshaght vardagh Vretnagh fogrit magh dy oikoil fo'n enmys "Gorsedd Barzed Gourenez Breiz Izel" (Gorsedd Bardyn Lieh-innys ny Britaan).