Nona Beamer (15 Kepakemapa 1923-11 ʻApelila 2008) he kumu, mele Hawaiʻi, moʻokalaleo, choreographer, a kumuʻike moʻomeheu Hawaiʻi kaulana. He lālā ʻo ia o ka ʻohana Beamer, kekahi ʻohana mele Hawaiʻi koʻikoʻi no ʻehā hanauna. Ua kaulana ʻo ia no kāna hana nui i ka hoʻōla hou ʻana i nā mele Hawaiʻi kahiko, ka hula kahiko, a me nā loina Hawaiʻi. Ma ke ʻano he kumu ma ke Kula ʻo Kamehameha, ua aʻo ʻo ia i nā hanauna he nui i ka moʻomeheu Hawaiʻi.
Ua hānau ʻia ʻo Winona Kapuailohiamanonokalani Desha Beamer ma Honolulu i ka lā 15 Kepakemapa 1923. He moʻopuna wahine ʻo ia na Helen Desha Beamer, kekahi mea haku mele Hawaiʻi kaulana. Ua hānai ʻia ʻo ia ma waena o ka mele Hawaiʻi, ka hula, a me nā moʻolelo kahiko. Ua aʻo ʻia ʻo ia i nā mele Hawaiʻi a me ka moʻolelo Hawaiʻi e kona tūtū wahine ʻo Helen a me kona makuahine ʻo Louise Beamer. Mai kona wā kamaliʻi, ua komo ʻo ia i ka hula a me ke mele ʻana. Ua hele ʻo ia i ke Kula ʻo Kamehameha, kahi āna i hoʻomaka ai e aʻo i ka hula i kona wā ʻōpio. I ka makahiki 1937, ua kipaku ʻia ʻo ia mai ke kula no ka kū ʻana no ka hula Hawaiʻi. I ia manawa, ua manaʻo ʻia ka hula he mea "hoʻokaumaha" a "kupua" e ka poʻe alakaʻi o ke kula. ʻO kēia hanana kekahi mea i hoʻoikaika ai iā ia e kūʻē i nā kūʻēʻē i ka moʻomeheu Hawaiʻi a e mālama i nā loina kahiko.
Ua aʻo ʻo Beamer ma ke Kula ʻo Kamehameha no 40 mau makahiki (1949-1989). I kona wā ma laila, ua hoʻokumu ʻo ia i kekahi papahana kūikawā no ka hoʻonaʻauao ʻana i nā haumāna i ka moʻomeheu Hawaiʻi.
Nā puke i kākau ʻia e Nona Beamer:
Ua hoʻokumu pū ʻo ia i ka papahana Nā Mele o Hawaiʻi no ka mālama ʻana i nā mele Hawaiʻi kahiko.
Ua kūkulu ʻo ia i kekahi hōʻiliʻili nui o nā mele Hawaiʻi kahiko a me nā moʻolelo kahiko. Ua haku pū ʻo ia i nā mele hou, e like me "Puamana" a me "Kaulana Nā Pua o Hawaiʻi". Ua kaulana ʻo ia no kāna hana i ka hoʻopaʻa ʻana i nā loina hula kahiko a me ka hoʻōla hou ʻana i nā ʻano hula i nalowale.
Ua kōkua nui ʻo Beamer i ka hoʻōla hou ʻana i ka moʻomeheu Hawaiʻi a me ka hoʻopaʻa ʻana i nā loina kahiko. Ma o kāna hana aʻo, ua hoʻoulu ʻo ia i ka makemake o nā hanauna hou e aʻo i ka ʻōlelo Hawaiʻi, ka mele Hawaiʻi, a me ka hula. Ua kōkua nui ʻo ia i ka hoʻōla hou ʻana i ke kālai hula kahiko a me ka hoʻopaʻa ʻana i nā loina kahiko o ka hula.
Ua loaʻa iā ia ka inoa "Aunty Nona" mai kāna poʻe haumāna he nui, a ua lilo ia i inoa aloha no kona kūpaʻa i ka mālama ʻana i ka moʻomeheu Hawaiʻi. Ua loaʻa iā ia nā makana hanohano he nui no kāna hana, me ka makana Na Hoku Hanohano Lifetime Achievement Award (1983) a me ka makana State of Hawaii Recognition Award no kāna hana i ka hoʻonaʻauao.
Ua hānau ʻo ia i ʻelua keikikāne, ʻo Keola Beamer lāua ʻo Kapono Beamer, nā mea mele Hawaiʻi kaulana.
Ua hala ʻo Beamer ma Lahaina, Maui i ka lā 11 ʻApelila 2008.
He ʻōmuku kēia mea. Inā hiki iā ʻoe ke ʻōlelo Hawaiʻi, e kōkua mai i ka holomua ʻana i kēia mea. |