एस० श्रीकान्त शास्त्री

एस० श्रीकान्त शास्त्री
जन्म 5 नवम्बर 1904
नंजनगुड़, मैसूर राज्य, British India[1]
मौत 10 मई 1974(1974-05-10) (उम्र 69 वर्ष)[1]
बंगलुरु, कर्नाटक, भारत
राष्ट्रीयता भारतीय
प्रसिद्धि का कारण Sources of Karnataka History[4][5] Bharathiya Samskruti, Hoysala Vastushilpa, Proto Indic Religion[6][7]
जीवनसाथी Nagarathnamma
पुरस्कार Kannada Sahitya Parishat Award (1970), Mythic Society Diamond Jubilee Honour, Festschrift Volume - "Srikanthika"[8]
हस्ताक्षर
वेबसाइट
srikanta-sastri.org

सोंडेकोप्पा श्रीकांत शास्त्री (5 नवंबर 1904-10 मई 1974) एक भारतीय इतिहासकार, भारतविज्ञानी और बहुभाषाविद् थे।[9][10] उन्होंने अंग्रेजी, कन्नड़, तेलुगु और संस्कृत में चार दशकों में लगभग 12 पुस्तकें, दो सौ से अधिक लेख, कई मोनोग्राफ और पुस्तक समीक्षाएँ लिखीं।[11][12] उनकी प्रमुख कृतियाँ ये हैं- "कर्नाटक इतिहास के स्रोत", "भारत और बृहद भारत की भू-राजनीति", "भारतीय संस्कृति" और "होयसल वास्तु शिल्प" ( होयसल काल के मंदिर वास्तुकला का अध्ययन) ।[13][14][15] श्रीकांत शास्त्री एक बहुभाषी थे। वे ग्रीक, लैटिन, पाली, प्राकृत, संस्कृत और जर्मन सहित चौदह भाषाओं में पारंगत थे।[16][17][18] वे 1940 और 1960 के बीच मैसूरु विश्वविद्यालय के महाराजा कॉलेज में इतिहास और भारतविद्या विभाग के प्रमुख थे।[19][20] उन्हें 1970 में कन्नड़ साहित्य अकादमी पुरस्कार से सम्मानित किया गया था और बाद में 1973 में पौराणिक समाज हीरक जयंती समारोह के दौरान कर्नाटक के राज्यपाल मोहनलाल सुखाडिया द्वारा सम्मानित किया गया।[21] 1973 में उनके सम्मान समारोह में प्रतिष्ठित विद्वानों द्वारा इतिहास और भारत विज्ञान पर लेखों के साथ "श्रीकांतिका" शीर्षक से उन्हें प्रस्तुत किया गया।[22][23] सिंधु घाटी सभ्यता और हड़प्पा और मोहनजोदड़ो में नगर योजना पर उनके शोधकार्य लगातार लेखों में प्रकाशित हुए और काफी लोगों का ध्यान आकर्षित किया।[24] आर्य आक्रमण सिद्धांत पर उनके लेख, आदि शंकराचार्य का जीवनकाल , भारतीय संस्कृति पर ओस्वाल्ड स्पेंगलर का दृष्टिकोण, जैन ज्ञानमीमांसा, सिंधु घाटी सभ्यता का आदि-वैदिक धर्म और गंडभेरुंड का विकास प्रतीक चिन्ह आज भी प्रासंगिक हैं।[6][25][26][27][28][29][30][31]

सन्दर्भ

[संपादित करें]
  1. Ramaswamy, S. R. (2012). ದೀವಿಟಿಗೆಗಳು - Dīvaṭigegaḷu: vyakticitragaḷu (First ed.). Bangalore: Sāhitya Sindhu Prakāśana. pp. 184–207. ISBN 978-8186595022. OCLC 921311310.
  2. "Lexicographer, Kannada writer and critic Prof Venkatasubbiah passed away at 107". The National Bulletin (in अंग्रेज़ी). 19 April 2021. Retrieved 9 January 2022.
  3. Krishnamurti, Y. G. (1943). Independent India and a New World Order (First ed.). Lamington Road, Bombay: The Popular Book Depot. p. XVIII. Retrieved 28 March 2016.
  4. V. S., Sampathkumaracharya (2006). Life in the Hoysala age, 1000–1340 A.D. (First ed.). Mysore: Bharateeya Ithihasa Samkalana Samiti. p. 426. OCLC 423293561.
  5. Nāgarājayya, Hampa (2010). Rāṣṭrakūṭas : revisited (First ed.). Bangalore: K.S. Muddappa Smaraka Trust Krishnapuradoddi. p. 417. ISBN 9788190818353. OCLC 712021539.
  6. Possehl, Gregory L (1979). Ancient Cities of The Indus (First ed.). New Delhi: Vikas Publishing House Pvt Ltd. p. 411. ISBN 0706907817. Retrieved 25 January 2016.
  7. C. U., Manjunath (2012). ಶಾಷನಗಳು ಮತ್ತು ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಸ್ಕೃತಿ [Śāsanagaḷu mattu Karṇāṭaka saṃskr̥ti: A. D. 1150–1340] (First ed.). Kuppam: Chitrakala Prakashana. p. 280. OCLC 864790401.
  8. Srikantayya, K (1983). ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಜನಜೀವನ ಚಿತ್ರ (ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ) (Second ed.). Mysore: Geetha Book House. p. 508.
  9. T. V., Venkatachala Sastry (2000). ಮುಲುಕನಾಡು ಬ್ರಾಹ್ಮನರು [Mulakanāḍu Brāhmaṇaru: samudāya, saṃskr̥ti] (2nd ed.). Bangalore: Mulakanāḍu Mahāsaṅgha. pp. 438–440. OCLC 50112975.
  10. Rahman, M.M. (2005). Encyclopedia of historiography (1st ed.). New Delhi, India: Anmol Publications. ISBN 8126123052.
  11. "ధరిత్రిప్త్ చరిత్రగారుల్ల మహత్తరుడు (Great Historian - S. Srikanta Sastri)". News Article. No. Anantpur Ed. (Page 7). Eenadu News. Eenadu Supplement. 6 September 1991.
  12. Mahasabha, Mulukanadu (2000). ಮುಲುಕನಾಡು ಮಹನೀಯರು [Mulakanāḍu mahanīyaru] (1st ed.). Mysore: Maisūru Mulakanāḍu Sabhā. p. 215. OCLC 55679392.
  13. V. S., Sampath Kumara Acharya (2004). ಕರ್ನಾಟಕ ಸಂಗೀತ ವಿಷಯ ವಿಶ್ವಕೊಷ - Vol I (1st ed.). Mysore: Author. p. 409.
  14. K, Srikantaiah (1983). ವಿಜಯನಗರ ಕಾಲದ ಕನ್ನಡ ಸಾಹಿತ್ಯದಲ್ಲಿ ಜನಜೀವನ ಚಿತ್ರ (1st ed.). Mysore: ಗೀತಾ ಪುಸ್ತಕ ಭವನ. p. 506.
  15. Kamath, Ravindra (1991). ಹೊಯ್ಸಳ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (1st ed.). Mysore: Ankita Book Publishers. p. 400.
  16. T. V., Venkatachala Sastry (1985). ಸಾಹಿತ್ಯ ಶಿಲ್ಪಿಗಳು [Sāhitya śilpigaḷu] (1st ed.). Bangalore: Kalāsāhitya Prakāśana. pp. 36–40. OCLC 19171342.
  17. Rao, Nagaraj. H. M (2013). ಚಿತ್ರ - ಚೌಕಟ್ಟು (ವ್ಯಕ್ತಿಚಿತ್ರ ಮಾಲೆ) - "Chitra Chowkattu" (1st ed.). Mysore: Tara Prints. pp. 54–62.
  18. Sastry, Venkatachala. T. V. (2013). ಸಾಹಿತ್ಯಾನುವಾದ (ಶಾಸ್ತ್ರೀಯ - ಸಂಪುಟ ೧೦) - "Sahityanuvada". Bangalore: Sapna Book House. p. 241. ISBN 9788128022272.
  19. Nayak, G. H. (2013). "ಮಹಾರಾಜ ಕಾಲೇಜಿನಲ್ಲಿ ಪಾಠ ಹೇಳಿದ ಗುರುಗಳು". srikanta-sastri.org. Andolana Editorial Team. Andolana Newspaper. Retrieved 25 December 2015.
  20. Mythic Society Centenary Volume. Bangalore: Mythic Society. 2008. p. 252.
  21. Krishnamurthy, S. R. (1980). ಎಸ್. ಶ್ರೀಕಂಠ ಶಾಸ್ತ್ರೀ (1st ed.). Bangalore: S. R. Krishnamurthy. pp. 24–30.
  22. T. V., Mahalingam (1974). Problems in the Study of Art and Architecture (1st ed.). Mysore: University of Mysore. p. 223.
  23. "Srīkanṭhikā; Dr. S. Srikantha Sastri felicitation volume". Hollis.harvard.edu. Mysore, Geetha Book House. 1 January 1973. Retrieved 25 December 2015.
  24. S., Srikanta Sastri (1961). "Harappa Town Planning". Uttarpradesh. II (IX): 45. Retrieved 25 December 2015.
  25. S, Srikanta Sastri (1951). India - Original Home of the Aryans (1st ed.). Mumbai: Bharatiya Vidya Bhavan. p. 565.
  26. S, Srikanta Sastri (1930). "A Note on the date of Shankaracharya". Quarterly Journal of Mythic Society. 20 (4): 66. Retrieved 25 December 2015.
  27. S, Srikanta Sastri (1929). "Oswald Spengler on Indian Culture". New Era. 18 (6): 45. Retrieved 25 December 2015.
  28. S, Srikanta Sastri (1941). "Jaina Epistemology". Jaina Vidya. 12 (6): 51. Retrieved 25 December 2015.
  29. S, Srikanta Sastri (1931). "Evolution of the Gandabherunda". Quarterly Journal of Mythic Society. 26 (16): 226. Retrieved 25 December 2015.
  30. T. V. Venkatachala Sastry, C. R. Leela Subramanyam (1972). A Bibliography of Karnataka Studies (1st ed.). Mysore: Prasārānga : University of Mysore. p. 79. OCLC 2805144.{{cite book}}: CS1 maint: publisher location (link)
  31. "Remembering a Visionary". Deccan Herald. 2004. Retrieved 25 December 2015.