Dez

(perz.) دز
rijeka
Položaj
Države Iran
NaseljaBorudžerd, Kešvar, Dezful
Fizikalne osobine
Duljina515 km
Površina porječja21.720 km2
Tok rijeke
Izvorsredišnji Zagros kod mjesta Čahar Bora u Luristanu
33°55′0″N 48°50′0″E / 33.91667°N 48.83333°E / 33.91667; 48.83333
UšćeKarun
(kod naselja Band-e Kir u Huzestanu)
31°39′13″N 48°52′28″E / 31.65361°N 48.87444°E / 31.65361; 48.87444
Slijevperzijskozaljevski
Ulijeva se urijeku Karun
PritociRud-e Marbore, Gohar-Rud, Bahtijari,
Ab-e Rudbar, Bala-Rud

Dez (perz. دز) je rijeka duljine 515 km u jugozapadnom Iranu.

Izvor rijeke nalazi se na padinama Zagrosa kod mjesta Čahar Bora u pokrajini Luristan, a ušće joj je kod naselja Band-e Kir u Huzestanu. Ulijeva se u najvodonosniju iransku rijeku Karun, a ona u Arvand-Rud odnosno Perzijski zaljev. Istjek Deza kreće se između 140 m³/s tijekom sušnih mjeseci odnosno 610 m³/s u vrijeme proljeća, dok najveća pretpostavljena granica u poplavnom petogodišnjem razdoblju iznosi 4337 m³/s odnosno 9169 m³/s za tisuću godina. Površina porječja Deza je 21.720 km², najveći pritoci su joj Rud-e Marbore, Gohar-Rud, Bahtijari, Ab-e Rudbar, Bala-Rud, a najveći gradovi kroz koje protječe Borudžerd, Kešvar i Dezful.

Brane

[uredi | uredi kôd]

Na Dezu je podignuta velika lučna brana Dez (1963.), dok su u izgradnji i Rudbar-Luristan odnosno Bahtijari (najviša svjetska brana).

  • (hrv.) Zemljovid i shematski razvedeni presjek projekata glavnih brana na porječju rijeka Dez i Karun
    (hrv.) Zemljovid i shematski razvedeni presjek projekata glavnih brana na porječju rijeka Dez i Karun

Literatura

[uredi | uredi kôd]
Enciklopedije
  • (engl.) Borjian, Habib. 29. travnja 2011. i. Geography and Hydrology. Karun River. Encyclopædia Iranica. Columbia University. New York.
  • (engl.) Gaube, Heinz. 15. prosinca 1982. Āb-e Dez. Encyclopædia Iranica. Columbia University. New York.
  • (engl.) Britannica. 2012. Dez River. Encyclopædia Britannica. Encyclopædia Britannica, Inc.. Chicago, Illinois. ISBN 9781593393106. OCLC 71783328
Studije