Էդիթ Բալանտայն

Էդիթ Բալանտայն
Դիմանկար
Ծնվել էդեկտեմբերի 10, 1922(1922-12-10) (102 տարեկան)
ԾննդավայրԿռնով
Քաղաքացիություն Չեխոսլովակիա և  Կանադա
Մասնագիտությունհակապատերազմային ակտիվիստ
ԱշխատավայրWILPF Nigeria?
Պարգևներ և
մրցանակներ

Էդիթ Մյուլլեր Բալանտայն (անգլ.՝ Edith Ballantyne, դեկտեմբերի 10, 1922(1922-12-10), Կռնով), Չեխիայի և Կանադայի քաղաքացի, որը 1969 թվականից եղել է Խաղաղության և ազատության կանանց միջազգային միության (Women's International League for Peace and Freedom, WILPF) անդամ։ Այդ ժամանակից նա դարձել է միջազգային կազմակերպության քարտուղարը, որը տեղակայված էր Ժնևում (Շվեյցարիա) և ծառայել այնտեղ քսաներեք տարի։ 1992-1998 թվականներին նա եղել է կազմակերպության միջազգային նախագահը։ 1995 թվականին արժանացել է Ինդիրա Գանդիի խաղաղության մրցանակին։

Վաղ տարիներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Էդիթ Մյուլլերը ծնվել է 1922 թվականի դեկտեմբերի 10-ին, Չեխական Սիլեզիայի Կռնով քաղաքում՝ Ռոզա և Ալոիս Մյուլլերների ընտանիքում։ Մեծացել է Չեխոսլովակիայում մինչև 1938 թվականի Սուդետների ճգնաժամը։ Ընտանիքն սկզբում փախել է Անգլիա, իսկ 1939 թվականին հասել է Կանադա, որտեղ նրանք տեղավորվել են Կանադայի խաղաղօվկիանոսյան երկաթուղային ընկերությունում Բրիտանական Կոլումբիայում գյուղատնտեսությամբ զբաղվելու համար։ Ընտանիքին աջակցելու հնարավորություն չունենալով՝ Էդիթ Մյուլլերը 1941 թվականին տեղափոխվել է Տորոնտո, որտեղ գտել է տնային ծառայողի աշխատանք։ Քանի որ նա չէր կարողանում խոսել անգլերեն, այդ լեզուն նրան սովորեցրել են Խաղաղության և ազատության կանանց միջազգային միության կամավորները, որոնք հետևում էին Բոհեմիայի փախստականներին և փորձում օգնել նրանց փոխելու կյանքը Կանադայում։ Միությանը միանալով՝ Մյուլլերը նրանց խաղաղասիրական և մարդու իրավունքների գաղափարների մեջ ոգեշնչում է գտել, սակայն խմբի հետ կապը կորցրել է, երբ 1945 թվականին տեղափոխվել է Մոնրեալ։ 1948 թվականի հուլիսին Մյուլլերն ամուսնացել է Քեմփբել Բալանտայնի հետ, որը Աշխատանքի միջազգային կազմակերպության աշխատակից էր, ապա ավելի ուշ այդ թվականին տեղափոխվել են Ժնև[1][2][3]։

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շվեյցարիա ժամանելուն պես Բալանտայնը սկսել է աշխատել Առողջապահության համաշխարհային կազմակերպությունի հրապարակումների բաժնում որպես փոխտնօրեն։ Հինգ տարի անց նա թողել է պաշտոնը՝ խնամելու զույգի չորս երեխաներին։ Քսան տարի Ժնևում ապրելուց հետո նա հայտնաբերել է, որ Խաղաղության և ազատության կանանց միջազգային միության կենտրոնական գրասենյակը գտնվում էր այնտեղ և կամավոր աշխատել է այնտեղ 1968 թվականին։ Հաջորդ տարի նա դարձել է կազմակերպության գլխավոր քարտուղարը[1][2] և ընդունվել է լրիվ դրույքով աշխատանքի՝ ՄԱԿ-ի հետ փոխգործակցության բարելավման ուղղությամբ[4]։ 1970 թվականին նա մասնակցել է Նյու Դելիում կայացած WILPF-ի տասնութերորդ համագումարին, որը մեծ ազդեցություն է ունեցել ազատության և խաղաղության հավասարակշռման նրա տեսակետի վրա։ Նա խոստովանել է, որ եթե հակամարտությունը լուծելու խաղաղ միջոցները սպառված են, ապա պետք է հասկանալու միջոցներ լինեն, որ ճնշվածները կարող են դիմել բռնության, և անդամները կարող են աջակցել բռնության չկիրառմանը՝ առանց դատապարտելու շահագործվողներին, որոնք կարծում են, որ այլ տարբերակներ չկան[5]։ Հանդիպմանը հաջորդած բանավեճերը հանգեցրել են մի բանաձևի, որ պացիֆիզմի իդեալիստական ձգտումը չի կարող փոխարինել այն ճանաչմանը, որ խաղաղության վերջնական նպատակը մարդկանց թույլ տալն է հասնել իրենց ազատագրմանը և ազատ ապրելուն[6]։ 1972 թվականին նա դարձել է ՄԱԿ-ի հետ WILPF-ի աշխատանքների համակարգողը[7]։ 1975 թվականին նրա հնդկական ուղևորությանը հետևել է դիտորդական խումբը, որը շրջագայել է Մերձավոր Արևելքով, ինչը դրդել է Բալանտայնին առաջարկել, որ WILPF-ն ճնշում գործադրի հակամարտության կողմերի միջև երկխոսության շարունակման համար, բայց չեզոք մնա այնպիսի հարցերի նկատմամբ, ինչպիսիք են բռնությունը և մարդու իրավունքների խախտումները, որոնք առաջացել են, ավելի շուտ, քան առաջացրել է կոնֆլիկտ[8]։ Նա կարծում էր, որ WILPF-ի դերը երկու կողմերին էլ խրախուսելն է գտնել խաղաղ միջոցներ՝ գոյակցելու համար՝ առանց կենտրոնանալու, թե ով է մեղավոր իրավիճակի կամ առաջնայնության համար[9][10]։

1976 թվականին Բալանտայնը ընտրվել է ՄԱԿ-ի ոչ կառավարական կազմակերպությունների համաժողովի ղեկավարի պաշտոնում[11] և զբաղեցրել նրա նախագահի պաշտոնը հաջորդ վեց տարիների ընթացքում[12]։ Որպես խաղաղության ակտիվիստների խմբի առաջին ներկայացուցիչը, որ զբաղեցրել է այդ պաշտոնը, նա բացել է զինաթափման նպատակների հետապնդման դռները[11][13]։ Երբ 1980 թվականին Կոպենհագենում տեղի է ունեցել Կանանց հարցերով համաշխարհային համաժողովը, Բալանտայնը եղլե է ՀԿ-ների ֆորումի ծրագրերի մշակման նախագահ՝ ապահովելով, որ տարբեր սեմինարների քննարկումներում մեծ շեշտադրում լինի խաղաղության և զինաթափման վրա[14][15]։ Նա կազմակերպել է է երկու կազմակերպչական կոմիտե՝ մեկը Ժնևում, իսկ մյուսը՝ Նյու Յորքում[16]։ Հաջորդ տարի նա օգնել է մշակել «Եվրոպայի կանայք՝ հանուն խաղաղության» համաժողովը, որի նպատակն էր միավորել ակտիվիստներին և ֆեմինիստներին՝ ուսումնասիրելու սպառազինությունների մրցավազքը խթանող վախերը և մշակելու ծրագրեր խաղաղ բանակցությունների զարգացումների մշտադիտարկման համար[17]։ 1983 թվականին Բալանտայնը 10 հազար կանանց թվում էր, որոնք ՆԱՏՕ-ի կենտրոնակայանում հանդիպել են գեներալների հետ՝ բողոքելու Եվրոպայում նոր հրթիռների տեղակայման դեմ[18]։ Հրթիռները տեղակայվել են՝ չնայած բողոքներին, և դրանից անմիջապես հետո ԱՄՆ-ը ներխուժել է Գրենադա։ Contra պատերազմում ԱՄՆ-ի ռազմական ներգրավվածության հետ մեկտեղ Բալանտայնը 1984 թվականին Լիսաբոնում Ադոլֆո Պերես Էսկիվելի հետ նախագահել է «Կենտրոնական Ամերիկայում Նիկարագուայի և խաղաղության միջազգային կոնֆերանսը»` քննարկելու սպառազինությունների աճող մրցավազքը[19]։ Նրա մոտեցումը՝ խաղաղության հասնելու երկու հիմնական ռազմավարություններին հետևելու և այն կազմակերպություններին աջակցելու վրա, որոնք հրաժարվում էին ընդունել ավանդական ռազմավարությունները, դարձել են WILPF քաղաքականության հիմքը՝ խաղաղության ակտիվությանն աջակցելու համար երկկողմանի մոտեցում ընդունելու համար[16]։

Բալանտայնը 1985 թվականին կրկին զբաղեցրել է Նայրոբիում կայանալիք Կանանց համաշխարհային համաժողովի ՀԿ-ների ֆորումի պլանավորման հանձնաժողովի նախագահի պաշտոնը՝ «Խաղաղության վրանը»՝ գաղափար, որն առաջ էր քաշել Բալանտայնը, տեղադրվել է Նայրոբիի համալսարանի սիզամարգերում և դարձել համաժողովի առանցքային կետը։ Վրանում անցկացվում էին ամենօրյա նիստեր, որտեղ կանայք քննարկում էին պատերազմի ազդեցությունը կանանց և երեխաների վրա[20][21][22]։ 1992 թվականին Բալանտայնը դարձել է WILPF-ի միջազգային նախագահը և եղել այդ պաշտոնում հաջորդ վեց տարիների ընթացքում[1][23]։ 1995 թվականին նա արժանացել է Գանդիի խաղաղության մրցանակին[24]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Cassigneul, 2014
  2. ↑ 2,0 2,1 Ruby, 2012
  3. ↑ Foster, 1989, էջեր 155–156
  4. ↑ Foster, 1989, էջ 156
  5. ↑ Foster, 1989, էջեր 61–63
  6. ↑ Foster, 1989, էջ 64
  7. ↑ Foster, 1989, էջ 104
  8. ↑ Foster, 1989, էջեր 79–80
  9. ↑ Foster, 1989, էջ 82
  10. ↑ Confortini, 2012, էջ 106
  11. ↑ 11,0 11,1 Foster, 1989, էջեր 77–78
  12. ↑ Foster, 1989, էջ 159
  13. ↑ Winslow, 1995, էջ 145
  14. ↑ Foster, 1989, էջ 79
  15. ↑ Winslow, 1995, էջեր 144–145
  16. ↑ 16,0 16,1 Confortini, 2012, էջ 124
  17. ↑ Foster, 1989, էջեր 84–85
  18. ↑ Foster, 1989, էջ 92
  19. ↑ Foster, 1989, էջ 93
  20. ↑ Foster, 1989, էջեր 95–97
  21. ↑ Winslow, 1995, էջ 147
  22. ↑ Confortini, 2012, էջեր 126–128
  23. ↑ Ford, 2015
  24. ↑ Mathai, John, էջ 83

Գրականություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  • Cassigneul, B., ed. (2014 թ․ մարտի 27). «Edith Ballantyne». WILPF France (French). Paris, France: International Women's League for Peace and Freedom. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ օգոստոսի 6-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 6-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  • Confortini, Catia Cecilia (2012). Intelligent Compassion: Feminist Critical Methodology in the Women's International League for Peace and Freedom. New York City, New York: Oxford University Press USA. ISBN 978-0-19-984523-1.
  • Foster, Catherine (1989). Women for all Seasons: The Story of the Women's International League for Peace and Freedom. Athens, Georgia: University of Georgia Press. ISBN 0-8203-1147-2.
  • Ford, Liz (2015 թ․ ապրիլի 27). «Centenary stand: female activists head for The Hague to set a new peace agenda». The Guardian (անգլերեն). London, England. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 10-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 7-ին.
  • Mathai, Mundackal Paulose; John, M. S.; Joseph, Siby K. (2002). Meditations on Gandhi: A Ravindra Varma Festschrift. New Delhi, India: Concept Publishing Company. ISBN 978-81-7022-961-2.
  • Ruby, Felicity (2012 թ․ դեկտեմբերի 11). «Happy Birthday Edith Ballantyne». WILPF (անգլերեն). Geneva, Switzerland: Women's International League for Peace and Freedom. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ օգոստոսի 6-ին.
  • Winslow, Anne (1995). Women, politics, and the United Nations (1st ed.). Westport, Connecticut: Greenwood Press. ISBN 0-313-29522-0.

Արտաքին հղումներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]