Կառլ Վեսթման

Կառլ Վեսթման
Ծնվել է	փետրվարի 20, 1866(1866-02-20)[1][2][3]
Ծննդավայր	Ուփսալա, Շվեդիա[1]
Մահացել է	հունվարի 23, 1936(1936-01-23)[1][2][3] (69 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ստոկհոլմ, Շվեդիա[1]
Կրթություն	Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտ (1889)[4] և Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա (1892)[4]
Ուշագրավ աշխատանքներ	Stockholm Court House?
Carl Westman Վիքիպահեստում

Էռնստ Կառլ Վեսթման (շվեդ.՝ Ernst Carl Westman, փետրվարի 20, 1866(1866-02-20)^[1][2][3], Ուփսալա, Շվեդիա^[1] - հունվարի 23, 1936(1936-01-23)^[1][2][3], Ստոկհոլմ, Շվեդիա^[1]), շվեդ ճարտարապետ և ինտերիերի դիզայներ։ Եղել է ազգային ռոմանտիկ ոճի վաղ որդեգրող, թեև հետագայում ստեղծագործել է 1920-ականների նեոդասական ոճով։

Կենսագրություն

Կառլ Վեսթմանը ծնվել է Ուփսալայում, 1866 թվականին։ 1885-1889 թվականներին սովորել է Թագավորական տեխնոլոգիական ինստիտուտում, այնուհետև 1889-1892 թվականներին՝ Ստոկհոլմում գտնվող Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայում։ 1893 թվականին ամուսնացել է նկարիչ Էլին Անդերսոնի հետ և տեղափոխվել Միացյալ Նահանգներ, որտեղ 1893-1895 թվականներին պրակտիկ հմտություններ է ձեռք բերել ճարտարապետ Ռ. Լ. Դաուսի հետ^[5]։

1895 թվականին վերադարձել է Ստոկհոլմ՝ աշխատելու ճարտարապետ Արոն Յոհանսոնի համար (որն այդ ժամանակ Ստոկհոլմի Խորհրդարանի նոր շենքի վրա աշխատող ճարտարապետն էր (1895-1904))։ 1897 թվականին Վեսթմանը բացել է իր սեփական ճարտարապետների բյուրոն։ 1912 թվականին նա դարձել է Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիայի անդամ, իսկ 1916 թվականին՝ Շվեդիայի թագավորական բժշկական խորհրդի գլխավոր ճարտարապետ։

Կառլ Վեսթմանը Շվեդիայում ճարտարապետության մեջ ազգային հատկանիշներին վերադառնալու ջատագովներից է եղել։ Նա առաջին շվեդ ճարտարապետներից մեկն էր, որը մշակեց նոր Հյուսիսային ազգային ռոմանտիկաական ոճը. ոճ, որը վերցնում է մշակութային և շինարարական նախադեպերը և դրանք ձուլելով անգլիական «Արվեստ և արհեստ» շարժման գաղափարներին՝ ստեղծում հստակ շվեդական ճարտարապետություն` հաճախ աղյուսով և փայտով։

Ստոկհոլմում Կառլ Վեսթմանի կառուցած Շվեդիայի ընդհանուր բժշկական ասոցիացիայի շենքը (1904-1906) առաջին հյուսիսային մոդեռն ոճի շենքն էր, որը կառուցված էր Ազգային ռոմանտիկ ոճով, ինչպես նաև Գյոթեբորգում (1910-1914) Ռյոհս թանգարանի և Ստոկհոլմի դատարանի (1911-1915) շենքերը ևս այս ոճի երկու նշանավոր օրինակներ են։ Ստոկհոլմի դատարանի շենքն առանձնահատուկ նմանություններ ունի միջնադարյան Վադստենա ամրոցի հետ և ցնցող տեսարան է ստեղծում Ստոկհոլմի կենտրոնում, չնայած շենքն իր նպատակների համար բավականին ճկուն չէ։

Ավելի ուշ, Վեսթմանն աշխատել է մասնավորապես որպես հիվանդանոցների ճարտարապետ՝ աստիճանաբար ընդունելով 1920-ականների դասական ոճը, որի նշանավոր օրինակներից են «Բեկոմբերգա» հիվանդանոցը (1927-1935) և Կարոլինսկա հիվանդանոցը (1935-1940), որի կառուցումն ավարտվեց Վեսթմանի մահից հետո։ Մինչդեռ Բեքոմբերգայում գտնվող հոգեբուժարանը խիստ սիմետրիկորեն պլանավորված էր՝ բավականին ֆունկցիոնալ ձևով խմբավորված զանգվածային շենքերով, Կարոլինսկա հիվանդանոցը ձգտում է ավելի ֆունկցիոնալ ճարտարապետության, որտեղ պակասում էր սիմետրիկ դիզայնը։

Կառլ Վեսթմանը կես դրույքով աշխատել է որպես ինտերիերի դիզայներ։ Մահացել է Ստոկհոլմում, 1936 թվականին^[6]։

Պատկերասրահ

• 
  Հին Դյուրսհոլմ
• 
  Շվեդիայի բժշկական ընկերության շենք
• 
  Բյունսովսկա վիլլա
• 
  Տուլինսկա վիլլա
• 
  Տամսկա վիլլա
• 
  Հյոգբերգա ագարակ
• 
  Կարմիր խաչի հիվանդանոց
• 
  Umedalens sjukhus հոգեբուժարան
• 
  Բեքոմբերգա հիվանդանոց

Ծանոթագրություններ

1. Arkitekter verksamma i Sverige — 2015.
2. RKDartists (նիդերլ.)
3. Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
4. Arkitekter verksamma i Sverige
5. Eva Eriksson, Den moderna stadens födelse : svensk arkitektur 1890-1920, Stockholm : Ordfront, 1990 ISBN 978-91-7324-322-3
6. Westman, ERNST CARL

Գրականություն

• Linde Bjur, Gunilla; Engström, Krister (2013). Arkitekter & fasader : Göteborg 1850-1920. Stockholm: Balkong. sid. 194-207. Libris 12154213. ISBN 9789185581542
• Palm, Bertil (1954). Arkitekten Carl Westman 1866-1936. Lund: CWK Gleerup. Libris 808867

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կառլ Վեսթման» հոդվածին։