Հոգեբանական դրամա (անգլ. ՝ Psychological drama ) կամ հոգեդրամա (անգլ. ՝ psychodrama )[ 1] , դրամայի ենթաժանրը, որի շեշտը դրվում է հոգեբանական տարրերի վրա[ 2] ։ Այն հաճախ համընկնում է այլ ժանրերի հետ, ինչպիսիք են դետեկտիվը , ֆենտեզին , սև հումորը և գիտաֆանտաստիկ ժանրերը, և սերտորեն կապված է հոգեբանական սարսափ և հոգեբանական թրիլլեր ժանրերի հետ։ Հոգեբանական դրաման օգտագործում է այս ժանրերի փոխաբերությունները, որպեսզի կենտրոնանա մարդու հոգեվիճակի և հոգեբանական ազդեցությունների վրա՝ սովորաբար հասուն և լուրջ տոնով։
Հոգեբանական դրաման ուսումնասիրում է այնպիսի թեմատիկ տարրեր, ինչպիսիք են՝ լքվածությունը, անցումային տարիքի խնդիրները, ժխտումը, հաշմանդամությունը , երազների հաջորդականությունը, հոգեկան հիվանդությունները , սեռականությունը , էմոցիոնալ անկայունությունը, վարքը , հետտրավմատիկ սթրեսային խանգարումը , հոգեբանական բռնությունը , հոգեբանական արվեստը, սոցիալական հիվանդությունները և այլ լուրջ քննարկումներ, որոնք ընդգծում են ինչպես հերոսների կյանքի, այնպես էլ իրականության խնդիրները։
Հոգեբանական դրաման հայտնի է որպես 20-րդ դարասկզբի ամենաքիչ հանդիպող և հնագույն ենթաժանրերից մեկը, որի ամենավաղ օրինակներն են «Շշնջացող երգչախումբը» (1918)[ 33] [ 34] և «Ագահությունը» (1924)[ 35] [ 36] ։ 20-րդ դարի սկզբից մինչև դարի կեսերը հայտնի հոգեբանական դրամա ժանրի այլ վաղ ֆիլմերի օրինակներն են՝
1960-ականներ՝ «Լոլիտա» (1962)[ 40] , «Անձնավորություն» (1966)
1970-ականներ՝ «Թռիչք կկվի բնի վրայով» (1975)[ 41] , «Տաքսու վարորդ» (1976)[ 42] , «Էքվուս» (1977)[ 43] , «Ստալկեր» (1979)
1980-ականներ՝ «Հասարակ մարդիկ»[ 44] «Իններորդ կոնֆիգուրացիա» (երկուսն էլ 1980)[ 45] ,, «Pink Floyd - The Wall» [ 46] [ 47] , «Սոֆիի ընտրությունը» (երկուսն էլ 1982)[ 48] [ 49]
1990-ականներ՝ «Երկնային արարածներ»(1994)[ 50] [ 51] , «Ճեղքելով ալիքները» (1996), «Թրումանի շոուն» (1998)[ 52] , «Լայն փակված աչքերով» [ 53] [ 54] , «Մարտական ակումբ» (երկուսն էլ 1999)[ 55]
2000-ականներ՝ «Ռեքվիեմ երազանքի համար» (2000), «Անդարձելիություն» , «Ժամեր» (երկուսն էլ 2002)[ 56] , «Թարգմանության դժվարությունները» , «21 գրամ» «Փիղ» (երեքն էլ 2003)[ 48] [ 57] , «Բաբելոն» , «Փոքրիկ երեխաներ» (երկուսն էլ 2006)[ 48] [ 58] , «Նավթ» (2007), «Ռեստլերը» , «Նյու Յորք, Նյու Յորք» (երկուսն էլ 2008), «Զվարճալի մարդիկ»[ 59] , «Հակաքրիստոս» , «Մերին և Մաքսը» (երեքն էլ 2009)[ 60] [ 61]
2010-ականներ՝ «Սև կարապ» , «Բյութիֆուլ» (երկուսն էլ 2010), «Մելանխոլիա» , «Ամոթ» (երկուսն էլ 2011)[ 62] , Թշնամի (2013), «Մոլեգնություն» (2014)[ 48] [ 63] , «Անոմալիզա» (2015), «Ժամանում» (2016), «Մա՜յր» (2017)
2020-ականներ՝ «Հայրը» (2020)[ 64] , «Սպենսեր» (2021), «Շիկահեր» (2022)
Գրականություն՝ «Ձմեռային կանայք» (2021)[ 81] [ 82]
Նովել՝ «Սուրբ X»[ 83]
Թատերական ներկայացում՝ «Չինացի տիկինը»[ 84]
↑ «Psychodrama definition and meaning» . Collins English Dictionary . Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 7-ին .
↑ «Subgenre - Psychological Drama» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին .
↑ Coman, Brian (2018 թ․ հունիսի 5). «There Will Be Blood» . Film Daze (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 22-ին .
↑ «The Master – review» . the Guardian (անգլերեն). 2012 թ․ սեպտեմբերի 2. Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 22-ին .
↑ «CJAS Newsletter Archives -- In the Eyes of Hideaki Anno, Writer and Director of Evangelion» . www.cjas.org . Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին .
↑ «Movie Review Throwbacks: Requiem for a Dream |» . www.ecufilmfestival.com (բրիտանական անգլերեն). 2017 թ․ փետրվարի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2023 թ․ հունվարի 21-ին. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 8-ին .
↑ Chandler, Sarah (2021 թ․ օգոստոսի 11). «Movies Like Requiem For A Dream For Fans Of Psychological Dramas» . Looper.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 15-ին .
↑ The Whale (2022) - Darren Aronofsky | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2023 թ․ հունվարի 25-ին
↑ «Ingmar Bergman | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին .
↑ Persona (1966) - Ingmar Bergman | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին
↑ «Oscar-winning director Bernardo Bertolucci dies at 77» . AP NEWS (անգլերեն). 2021 թ․ ապրիլի 20. Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 5-ին .
↑ Lost in Translation (2003) - Sofia Coppola | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ «Alejandro González Iñárritu | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին .
↑ «Krzysztof Kieslowski | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին .
↑ Drunken Angel (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ The Drunken Angel (1948) - Akira Kurosawa | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ Ikiru (1952) - Akira Kurosawa | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ Scott, Cam. «Favouritism In The Field of Vision: Yorgos Lanthimos' The Favourite – Senses of Cinema» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 31-ին .
↑ «Tom McCarthy | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին .
↑ «Gaspar Noé | Movies and Filmography» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին .
↑ Vortex (2021) - Gaspar Noé | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին
↑ 8 (2008) - Jane Campion, Gael García Bernal, Jan Kounen, Mira Nair, Gaspar Noé, Abderrahmane Sissako, Gus Van Sant, Wim Wenders | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին
↑ I Stand Alone (1998) - Gaspar Noé | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ մարտի 18-ին
↑ «Steven Soderbergh | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին .
↑ «TSPDT - Andrei Tarkovsky» . TSPDT (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ դեկտեմբերի 27-ին .
↑ «Denis Villeneuve | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին .
↑ Maelstrom (2000) - Denis Villeneuve | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 18-ին
↑ Enemy (2013) - Denis Villeneuve | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 18-ին
↑ Arrival (2016) - Denis Villeneuve, Paul Salamoff | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ Zentropa (1991) - Lars von Trier | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 23-ին
↑ Breaking the Waves (1996) - Lars von Trier | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 23-ին
↑ «Lars von Trier | Biography, Movie Highlights and Photos» . AllMovie (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հոկտեմբերի 23-ին .
↑ The Whispering Chorus (1918) - Cecil B. DeMille | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ The Whispering Chorus (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ Greed (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ Greed (1924) - Erich von Stroheim | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ The Best Years of Our Lives (1946) - William Wyler | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին
↑ Johnny Belinda (1948) - Jean Negulesco | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին
↑ A Streetcar Named Desire (1951) - Elia Kazan | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին
↑ Lolita (1962) - Stanley Kubrick | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ One Flew Over the Cuckoo's Nest (1975) - Milos Forman | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 1-ին
↑ Taxi Driver (1976) - Martin Scorsese | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ Equus (1977) - Sidney Lumet | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին
↑ Ordinary People (1980) - Robert Redford, R. Redman | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ Reyes, Xavier Aldana (2019 թ․ դեկտեմբերի 12). Gothic Cinema . Routledge. ISBN 978-1315395364 .
↑ Pink Floyd: The Wall (1982) - Alan Parker | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ Pink Floyd The Wall (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ 48,0 48,1 48,2 48,3 Reilly, Kaitlin. «The Best Psychological Dramas For When You Need A True Mind Melt» . www.refinery29.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին .
↑ Sophie's Choice (1982) - Alan J. Pakula | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին
↑ Heavenly Creatures (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ Heavenly Creatures (1994) - Peter Jackson | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 19-ին
↑ The Truman Show (1998) - Peter Weir, Michael J. McAlister | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ Eyes Wide Shut (1999) - Stanley Kubrick | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 22-ին
↑ Eyes Wide Shut (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 22-ին
↑ Fight Club (1999) - David Fincher | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին
↑ The Hours (2002) - Stephen Daldry | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին
↑ Elephant (2003) - Gus Van Sant, Gus Van | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին
↑ Little Children (2006) - Todd Field | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին
↑ Funny People (2009) - Judd Apatow | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին
↑ «Mary and Max» . Raising Children Network (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին .
↑ «Mary and Max: rewatching classic Australian films» . the Guardian (անգլերեն). 2014 թ․ մայիսի 30. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին .
↑ Shame (2011) - Steve McQueen | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 12-ին
↑ Lee, Ashley (2014 թ․ հոկտեմբերի 10). « 'Whiplash': What the Critics Are Saying» . The Hollywood Reporter (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հուլիսի 6-ին .
↑ The Father (2020) - Florian Zeller | Synopsis, Characteristics, Moods, Themes and Related | AllMovie (անգլերեն), Վերցված է 2022 թ․ ապրիլի 16-ին
↑ «How 'BoJack Horseman' Depicts Depression More Honestly Than Any Show On TV» . Bustle (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 6-ին .
↑ 66,0 66,1 Turchiano, Danielle (2018 թ․ հունիսի 4). «The Importance of Leaning Into Dark Dramas During Dark Times in History (Column)» . Variety (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 23-ին .
↑ «50 Games Like To The Moon» . www.50gameslike.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին .
↑ Donovan, Tristan (2012 թ․ մայիսի 18). «Kan Gao: To The Moon and Back» . Eurogamer (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 4-ին .
↑ «Touching To The Moon Has Everything But Gameplay» . Wired (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 1059-1028 . Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին .
↑ «To the Moon» . Freebird Games (ամերիկյան անգլերեն). 2011 թ․ դեկտեմբերի 19. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 3-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին .
↑ «To the Moon on Steam» . store.steampowered.com (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 27-ին .
↑ « "Irrational" the VN game focusing on the struggles of living with anxiety, has received a major update1 New scenes and maps, with a brand-new ending! And much more!» . Twitter (անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 29-ին .
↑ «50 Games Like Rainswept» . www.50gameslike.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին .
↑ «50 Games Like Memories of East Coast» . www.50gameslike.com (անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 12-ին .
↑ «A Silent Voice (movie) - Anime News Network» . www.animenewsnetwork.com . Վերցված է 2021 թ․ սեպտեմբերի 1-ին .
↑ «AnimeNation Anime News Blog » Blog Archive » Ask John: What Are Some Good Psychological Anime?» . 2012 թ․ հունվարի 27. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 27-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին .
↑ «Chicago, Volume 2: Book Of Justice by Yumi Tamura, Paperback | Barnes & Noble®» . 2019 թ․ դեկտեմբերի 6. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ դեկտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 24-ին .
↑ Webb, Charles. «Sentai Filmworks Bringing Rotoscoped 'Flowers of Evil' Anime To The U.S.» . MTV News (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2022-02-05-ին. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 24-ին .
↑ «Scum's Wish [Anime Review]» . Otaku USA Magazine (ամերիկյան անգլերեն). 2018 թ․ օգոստոսի 22. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին .
↑ «Scum's Wish: A romantic drama that is decidedly unromantic» . SBS PopAsia (անգլերեն). 2017 թ․ հունիսի 13. Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին .
↑ MacIntyre, Linden (2021 թ․ օգոստոսի 10). The Winter Wives (անգլերեն). Random House of Canada. ISBN 978-0-7352-8206-3 .
↑ «Linden MacIntyre investigates deception, financial crimes and identity in psychological drama, The Winter Wives» . calgaryherald (կանադական անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ օգոստոսի 29-ին .
↑ Otterson, Joe (2022 թ․ հունվարի 24). «Hulu Orders Series Adaptation of Alexis Schaitkin Psychological Drama Novel 'Saint X' » . Variety (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2022 թ․ հունվարի 30-ին .
↑ «Review: 'The Chinese Lady' a layered intimate psychological drama at the Long Wharf» . news.yahoo.com (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 24-ին .