Մահվան կանխավարկած

Մահվան կանխավարկած, առաջ է քաշվում, երբ անձը համարվում է մահացած՝ չնայած անձի մահվան ուղղակի ապացույցի բացակայությանը, ինչպես օրինակ՝ այդ անձին վերագրվող մնացորդների (օր.՝ դիակ կամ կմախք) հայտնաբերման։ Նման ենթադրություն սովորաբար արվում է, երբ անձը երկար ժամանակ անհայտ կորել է, և որևէ ապացույցի բացակայության դեպքում, որ անձը դեռ կենդանի է, կամ ավելի կարճ ժամանակահատվածից հետո, բայց երբ անձի անհետացման հետ կապված հանգամանքները մեծապես հաստատում են համոզմունքը։ որ մարդը մահացել է (օրինակ՝ ինքնաթիռի վթար )^[1]։ Ենթադրությունը դառնում է որոշակի, եթե անձը չի գտնվել այնպիսի ժամանակաշրջանի ընթացքում, որը գերազանցել է իր կյանքի հավանական տևողությունը, ինչպես օրինակ Ամելիա Էրհարթի^[2] կամ Ջեք Պատռողի դեպքում։

Հայտարարությունը, որ մարդը մահացած է, նման է «կանխարգելիչ վճռի» այլ ձևերի, ինչպիսին է հռչակագրային վճիռը^[3]։

Փաստեր, հանգամանքներ և «հավանականությունների հավասարակշռություն»

Շատ երկրների իրավունքում,, բժշկի տված մահվան վկայականի բացակայության դեպքում, անհրաժեշտ է ստանալ դատարանի որոշում, որը հանձնարարում է անձին մահացած ճանաչել^[4]։ Եթե առկա են անուղղակի ապացույցներ, որոնք խելամիտ անձին կհանգեցնեն ենթադրելու, որ անհատը մահացել է հավանականությունների հարաբերակցությամբ, իրավասու մարմինները կարող են մահվան վկայականներ տալ առանց որևէ նման հրամանի։ Օրինակ, Տիտանիկի ուղևորներն ու անձնակազմը, որոնց չի փրկել Լարպատիա նավը, օրինականորեն մահացած են ճանաչվել Կարպատիայի՝ Նյու Յորք քաղաք ժամանելուց անմիջապես հետո։ Նյու Յորքի նահանգը մահվան վկայականներ է տվել սեպտեմբերի 11-ի հարձակումների ժամանակ զոհվածների համար ողբերգությունից մի քանի օր անց։ Նույնը սովորաբար վերաբերում է մեծ ճակատամարտից հետո անհայտ կորած զինվորներին, հատկապես, եթե թշնամին ճշգրիտ գրանցել է իր ռազմագերիների անունները^[5]։

Երկրների մեծ մասն ունի որոշակի ժամանակահատված (յոթ տարի ըստ սովորական իրավունքի), որից հետո անհատը համարվում է մահացած, եթե հակառակը ապացուցող ապացույցներ չկան։ Այնուամենայնիվ, եթե անհայտ կորած անձը նշանակալի գույքի սեփականատեր է, դատարանը կարող է հետաձգել մահվան վկայականի տրամադրումը, եթե իրական ջանքեր չեն գործադրվել անհայտ կորած անձին գտնելու համար։ Եթե համարվում է, որ մահը տեղի է ունեցել միջազգային ջրերում կամ այնպիսի վայրում, որտեղ չկա կենտրոնացված և վստահելի ոստիկանական ուժ կամ կենսական վիճակագրության գրանցման համակարգ, կարող են կիրառվել այլ օրենքներ^[1]։

Ծանոթագրություններ

1. Walker, Amy-Kathleen (2020 թ․ հոկտեմբերի 31). «Presumption of Death – the seven year rule». Missing People (բրիտանական անգլերեն). Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 24-ին.
2. «Newly discovered photo reignites Amelia Earhart conspiracy theory». theguardian.com. 2017 թ․ հուլիսի 5.
3. Bray, Samuel L. (2010). «Preventive Adjudication». University of Chicago Law Review. 77: 1275. SSRN 1483859.
4. «Հոդված 61. Մահվան պետական գրանցման համար դիմումը և անհրաժեշտ փաստաթղթերը». www.arlis.am. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 24-ին.
5. «SSA - POMS: GN 00304.050 - Presumption of Death of a Missing Person - 08/17/2023». secure.ssa.gov. Վերցված է 2023 թ․ օգոստոսի 24-ին.