Մոզամբիկի բանկ

Մոզամբիկի բանկ
Տեսակ	կենտրոնական բանկ
Երկիր	Մոզամբիկ
Հիմնադրված է	1975
Տնօրեն	Alberto Francisco Cassimo?[1], Sérgio Vieira?[1], Prakash Ratilal?[1], Eneas da Conceição Comiche?[1], Adriano Maleiane?[1], Ernesto Gove?[1] և Rogério Zandamela?[1]
Պաշտոնական կայք

Մոզամբիկի բանկ (պորտ.՝ Banco de Moçambique), Մոզամբիկի կենտրոնական բանկը։ Բանկը չի գործում որպես առևտրային բանկ և կրում է երկրի դրամավարկային քաղաքականության կառավարման պատասխանատվությունը։ Կառավարչին նշանակում է Հանրապետության նախագահը։ Բանկը գտնվում է մայրաքաղաք Մապուտոյում և ունի երկու մասնաճյուղ՝ մեկը Բեյրայում և մեկը Նամպուլայում։ Մոզամբիկի բանկը ակտիվ է ֆինանսական ներառման քաղաքականության մշակման գործում և հանդիսանում է Ֆինանսական ներառման դաշինքի անդամ^[2]։

Պատմություն

Մոզամբիկի մեծ մասը մի քանի դար շարունակ եղել է պորտուգալական անդրծովյան տարածք։ 1975 թվականին անկախացումից հետո Մոզամբիկի նորաստեղծ կառավարությունը առանց փոխհատուցման ստանձնել է պորտուգալական գաղութային բանկի՝ Banco Nacional Ultramarino-ի մոզամբիկական գործունեությունը, որը հանդես էր գալիս որպես գաղութի թողարկման բանկ։ Սա դարձել է Մոզամբիկի բանկի կորիզը։

1977 թվականին կառավարությունը նաև ազգայնացրել է երկրի գրեթե բոլոր բանկերը, ներառյալ Casa Bancária de Moçambique-ը, և Banco de Crédito, Comercial e Industrial և Banco Comercial de Angola-ի մոզամբիկական գործառնությունները, և դրանք միավորել է Մոզամբիկի բանկին։ Միաժամանակ փակվել է Banco de Fomento Nacional-ի և Banco Pinto e Sotto Mayor-ի գործունեությունը։ Ստեղծվել է Banco Popular de Desenvolvirmento-ն՝ միավորելով Crédito de Moçambique-ը և Montepio de Moçambique-ը։

1992 թվականին Մոզամբիկի բանկը մասնաճյուղ է հիմնել Բեյրայում։

1995 թվականին կառավարությունը բաժանել է Մոզամբիկի Բանկի առևտրային բանկային գործառնությունները՝ վերածելով նորաստեղծ հաստատության՝ Banco Comercial de Moçambique: Կառավարությունը սեփականաշնորհել է BCM-ն 1997 թվականին, իսկ 2001 թվականին այն միավորվել է Banco Internacional de Moçambique-ին։

Մոզամբիկի բանկը (պորտուգալերեն անվանումը՝ Banco de Moçambique) Մոզամբիկի կենտրոնական բանկն է։ Այն չի տրամադրում սպառողական ծառայություններ լայն հանրությանը որպես առևտրային բանկ։ Բանկի հիմնական պարտականությունն է կառավարել ազգի դրամավարկային քաղաքականությունը և ապահովել անվտանգ և կայուն ֆինանսական համակարգ Մոզամբիկում^[3]։ Մոզամբիկի բանկը ունի արժութային թղթադրամների և մետաղադրամների թողարկման միակ լիազորությունները։ Բանկը պատասխանատու է երկրի բոլոր 22 առևտրային բանկերի վերահսկողության համար՝ իրացնելով իր լիազորությունները որպես երկրի կենտրոնական բանկ^[4]։ Մոզամբիկի սեփականաշնորհումը եղել է Աֆրիկայում խոշորագույններից մեկը։

Արժույթի միջազգային հիմնադրամը բարձր է գնահատել բանկի կողմից արժութային քաղաքականության շրջանակներում կատարված վերջին փոփոխությունները՝ որպես ֆինանսական կայունություն ապահովելու գովելի միջոց^[5]։

Գլխամասային գրասենյակը գտնվում է մայրաքաղաք Մապուտոյում և ևս երկու մասնաճյուղեր՝ Բեյրայում և Նամպուլայում^[6]։ 2018 թվականին շտաբը տեղափոխվել է նորակառույց շենք՝ 2 նկուղով և 30 հարկով և 25 900 մ ² ընդհանուր շինության մակերեսով։

Մոզամբիկը նախկին պորտուգալական գաղութ է, որը գտնվում է Հարավարևելյան Աֆրիկայում, որն անկախություն է ձեռք բերել 1975 թվականին։ Այն ունի 30 միլիոն բնակչություն և զբաղեցնում է 800 000 հողատարածք կմ ²: Այն համարվում է աշխարհի ամենաաղքատ և թերզարգացած երկրներից մեկը։

Նոր կառուցվածքային տնտեսություն

Մոզամբիկի տնտեսություն

Մոզամբիկը անկախացումից հետո վերածվել է կենտրոնական պլանային տնտեսություն ունեցող երկրի՝ սկզբնական արդյունաբերական զարգացող գաղութային հասարակությունից։ Տնտեսությունը հիմնականում կախված է ցածր արտադրողականության գյուղատնտեսությունից, մինչդեռ արտադրությունը կազմում է ՀՆԱ-ի միայն 15%-ից պակասը^[7]։ Չնայած տնտեսական պայմանները բարելավվել են վերջին տասնամյակի ընթացքում, երկիրը շարունակում է մնալ զսպված աճի հետագծի վրա՝ 2015 թվականի հումքային գների շոկից և 2016 թվականի թաքնված վարկերի ճգնաժամից հետո^[8]։ Մոզամբիկում արձանագրվել է գնաճի կտրուկ աճ, որը 2016 թվականի նոյեմբերին հասել է 26 տոկոսի։ Սակայն վերջին մի քանի տարիների ընթացքում արձանագրվել է առաջընթաց, քանի որ 2020 թվականին գնաճը 3%-ից ցածր է եղել։

Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում Մոզամբիկը լայն գրավչություն է ձեռք բերել միջազգային ներդրողների կողմից՝ հսկայական հանքային հարստության հեռանկարով, որն առաջարկվում է գազի լայնածավալ հայտնագործությունների և իր նորաստեղծ հանքարդյունաբերության ոլորտի ներուժի շնորհիվ։ Սակայն կատաղի քաղաքացիական պատերազմները և համատարած կոռուպցիան խոչընդոտել են այս բնական ռեսուրսների արդյունավետ օգտագործմանը^[9]։ Կյանքի արժեքի տատանումների և արագ փոփոխվող քաղաքական իրավիճակի պայմաններում տնտեսական կայունության պահպանումը երկրի հիմնական տնտեսական մարտահրավերներն են։ Այդ համատեքստում կայունության վերականգնումը բարելավված տնտեսական կառավարման և թափանցիկության միջոցով BOM-ի վրա դրված հիմնական պարտականությունն է։

Զարգացում

Մոզամբիկի բանկը հիմնադրվել է 1975 թվականին՝ 1974 թվականին Լուսակայի համաձայնագրով կնքված համաձայնագրով։ Վերջին տասնամյակի ընթացքում Մոզամբիկը զգալի առաջընթաց է գրանցել դրամավարկային կայունացման և տնտեսական ազատականացման ոլորտներում^[10]։ Այնուամենայնիվ, գաղութատիրության ժամանակաշրջանից ժառանգված խոչընդոտները, ինչպիսիք են ծայրահեղ աղքատությունը, թույլ ինստիտուտները և սոցիալական ծառայությունների վատ հասանելիությունը, ինչպես նաև տնտեսական աճի օգուտների բևեռացումը խոչընդոտել են առաջընթացին։ Բայց կան հակասություններ բանկի ֆինանսական և դրամավարկային քաղաքականության շուրջ, քանի որ երկիրը չի կարողացել կանխել կոռուպցիան վարկավորման շուկայում^[11]։ Բանկի՝ 2018-2020 թվականների հաջորդ եռամյա ժամանակահատվածի համար վերջերս մշակված ռազմավարական նպատակները ներկայումս ընթացքի մեջ են։ Այս ռազմավարական ծրագիրը հիմնականում կենտրոնանում է երկրում աճող սեփականաշնորհման պայմաններում բխող հանրային շահերի վրա։

Կառավարում

Օրենսդրական դաշտ

Մոզամբիկի Սահմանադրության 132-րդ հոդվածը օրենսդրական հիմք է տվել բանկի ստեղծմանը^[12]։

Կառավարիչ

Բանկի ղեկավարն է կառավարիչը, որին նշանակում է Հանրապետության նախագահը^[13]։ Ներկայիս կառավարիչը Ռոջերիո Զանդամելան է, որը այդ պաշտոնը զբաղեցնում է 2016 թվականից։ Մոզամբիկի նախագահ Ֆիլիպե Նյուսին նրան նշանակել է հիմնականում Արժույթի միջազգային հիմնադրամին (ԱՄՀ) մոտ երկու տասնամյակ ծառայելու իր լիազորությունների պատճառով^[14]։ Նա փոխարինել է Էռնեստո Գովին, ով այդ պաշտոնում էր 10 տարի։

Մոզամբիկական տնտեսության անկումը նախագահին դրդել է նոր նշանակում կատարել կառավարչի պաշտոնում։ Գովը միացել է կենտրոնական բանկին 1976 թվականին և տարբեր պաշտոններ է զբաղեցրել արտաքին դեպարտամենտում, արժույթի թողարկման և գանձապետական վարչությունում^[15]։ Շատերն ակնկալել են, որ բանկը հեղափոխություն կկատարի Ռոջերիո Զանդամելայի ղեկավարությամբ։ Ակնկալվել է, որ հատկապես նրա փորձը և ԱՄՀ-ի հետ կապերը դրական ազդեցություն կունենան Մոզամբիկի տնտեսության վրա^[16]։ Կառավարությունը բանկը ղեկավարելու համար նշանակել է տնօրենների խորհուրդ՝ կառավարչի ղեկավարությամբ։

Գործառույթներ

Կառավարության և օրենսդրության խորհրդատվություն

Բանկըծառայում է որպես կառավարության ֆինանսական խորհրդատու, ներառյալ դրամավարկային քաղաքականությունը և արտարժույթի պահուստները։ Այն ներկայացնում է Մոզամբիկի կառավարությունը Միջազգային արժութային գործերում։ Դրա գործունեությունը կարգավորվում է 1992 թվականի թիվ 1/92 օրենքով սահմանված կանոնադրությամբ^[17]։

Բանկը նաև խորհրդատվական դեր է կատարում դատական մարմիններին նոր բանկերի ստեղծման թույլտվություն տալու հարցում՝ միաժամանակ վստահեցնելով, որ կլինի արդար և առողջ մրցակցություն, որը ձեռնտու է հանրությանը և ոչ թե վնասաբեր հենց բանկերին^[8]։ Այն նաև կիրառում է հակախտրական օրենքները բանկային համակարգում՝ կանխելու ցանկացած համայնքային և ռասայական խտրականություն բանկային ծառայությունների մատուցման ժամանակ։ Բանկը ներկայացրել է որոշակի օրենքներ, որոնք խոչընդոտում են բանկերին՝ ընտրողաբար բացառելով ցանկացած համայնք ծառայություններից։ Երկրի կենտրոնական բանկը կարգավորում է առևտրային բանկերի տոկոսադրույքները, ձեռնարկում է անհրաժեշտ գործողություններ և ծառայում է որպես ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ բոլոր ֆինանսական հաստատությունների վերջին միջոցի վարկատու։

Առևտրային բանկերի կարգավորում

Որպես երկրի կենտրոնական բանկ՝ Մոզանբիկի բանկը կարգավորում է Մոզամբիկի բոլոր առևտրային բանկերը։ Կառավարության իշխանությունները իրենց կարգավորող գործառույթների մեծ մասը պատվիրակել են Մոզանբիկի բանկին։ Սույն կանոնակարգի հիմնական նպատակներից է ապահովել, որ երկրի բոլոր առևտրային բանկերն իրենց գործունեությունը վարեն էթիկական և անվտանգ ձևով^[18]։ Ավանդների երաշխավորման մեխանիզմը բանկի կողմից ձեռնարկված առանցքային գործողություններից մեկն էր հասարակության խնայողությունները պաշտպանելու համար^[19]։ Հետևաբար, բանկը կարող է հետևել բոլոր բանկերի ավանդային և վարկային կարգավիճակին։ Այն նաև սահմանում է միջբանկային վարկավորումը վերահսկելու պահուստի պահանջները։ Դրանք հաշվարկվում են որպես իրենց ցպահանջ ավանդների տոկոս^[18]։ Բանկը մտադիր է խթանել ներդրումները փոքր բիզնեսում` խթանելով փողի առաջարկը և մեղմացնելով մատչելի տոկոսադրույքներ ստեղծելու կանոնները^[20]։

Ի պատասխան COVID-19 համաճարակի, բանկը բոլոր առևտրային բանկերին հանձնարարել է վերանայել վարկերի պայմաններն, որպեսզի հաճախորդներին տրամադրեն ճկունություն մարման հարցում, որն ուժի մեջ է մտել2020 թվականի մարտի 23-ից մինչև դեկտեմբերի 31-ը^[21]։

Ֆինանսական և ապահովագրական համակարգի վերահսկում

Բանկը նաև Մոզամբիկում կատարում է ապահովագրական համակարգի վերահսկիչ դերը՝ վերահսկելով և կարգավորելով երկրում ապահովագրական ընկերությունները։ Միկրոֆինանսական շուկայի խթանմանն ուղղված միջոցառումները բանկի կողմից իրականացված ևս մեկ նշանակալից միջամտություն էր՝ ազգային տնտեսությունը խթանելու համար վերջին մի քանի տարիների ընթացքում^[4]։

Արտարժույթի կարգավորում

Արտարժույթի կարգավորումը բանկի մեկ այլ կարևոր գործառույթ է։ Բանկն իրականացնում է արտարժույթի առք ու վաճառքի սահմանափակումներ՝ կառավարության կողմից։ Այս կարգավորումը երկրին հնարավորություն է տալիս ավելի լավ կայունացնել ազգային տնտեսությունը՝ վերահսկելով արտարժույթի ներքին և արտաքին հոսքերը^[22]։

COVID-19 համաճարակի հետևանքով առաջացած ֆինանսական ազդեցության մեղմացում

COVID-19 համաճարակի հետևանքով բանկը որոշ կարևոր միջոցներ է ձեռնարկել երկրի վրա տնտեսական ազդեցությունները տապալելու համար։ Բանկը ներդրել է որոշակի միջոցներ արտարժույթով և ազգային արժույթով իրացվելիության բարձրացման համար, այդ թվում՝ 500 մլն ԱՄՆ դոլարի վարկային գիծ^[21]։ Բանկը 2020 թվականի ապրիլին նվազեցրել է պահուստավորման գործակիցը 13%-ից մինչև 11,5% տեղական արժույթով և 36%-ից մինչև 34,5% արտարժույթով՝ որպես անհապաղ պատասխան։

Կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվություն

Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում բանկը ավելի մեծ ուշադրություն է դարձրել կորպորատիվ սոցիալական պատասխանատվության վրա։ 2019 թվականին բանկը իրականացրել է դպրոցական ծրագիր՝ սեմինարների միջոցով երեխաներին ֆինանսների վերաբերյալ կրթելու համար։ Սեմինարների նպատակն է եղել ցույց տալ երիտասարդներին պլանավորման, խնայողության, ներդրումների և ապահովագրության կարևորությունը^[23]։ Բացի այդ, ամբողջ հանրապետությունում պլանավորվեցին և անցկացվեցին ֆինանսական գրագիտության վերաբերյալ թատերական ներկայացումներ։ Բանկը նաև կապ է հաստատել համայնքային ռադիոկայանների հետ՝ փող խնայելու կարևորության մասին տեղեկատվություն տարածելու համար^[24]։

Մարտահրավերներ և հակասություններ

Աճող գնաճ

Մոզամբիկում արձանագրվել է գնաճի կտրուկ աճ անցյալ տասնամյակի առաջին կիսամյակում՝ 15% 2015 թվականին և 26% մինչև 2016 թվականի վերջ։ Այն գերազանցում էր տարվա համար կառավարության կանխատեսումը` 5,1%։ Որպես պատասխան, բանկը 2015 թվականի փետրվարին բարձրացրել է իր հիմնական տոկոսադրույքը 100 բազիսային կետով մինչև 10,75%՝ փորձելով վերահսկել արագ աճող գնաճը^[25]։

Կոռուպցիաներ

Վերջին մի քանի տարիների ընթացքում հակասություններ են առաջացել Մոզամբիկի բանկային համակարգերի շուրջ, ներառյալ համատարած կոռուպցիան և դրա հետ կապված քաղաքական ցնցումները^[26]։ Փողերի լվացման դեմ պայքարը այն մարտահրավերներից մեկն էր, որին բախվում էր բանկը։ Դրա պատճառով բանկը խստացրել է կարգավորող մեխանիզմները։ 2019 թվականին բանկը գործարկել է բանկային վերահսկողության նոր համակարգ, որի արդյունքում հարուցվել են խոշոր իրավախախտման վարույթներ երկրի մի քանի բանկերի դեմ^[4]։ Սպասվող հակասությունների պատճառով ԱՄՀ-ն հրաժարվել է Մոզամբիկին որևէ նոր ծրագիր տրամադրել, մինչև կոռուպցիան զսպելու համար հետագա բարեփոխումների միջոցառումներ իրականացվեն^[27]։

Մոզամբիկի դատական համակարգը նույնպես բարձր կոռուպցիոն ռիսկ է պարունակում։ Դատարանի բարենպաստ որոշումների դիմաց հաճախ փոխանակվում են կաշառքներն ու անկանոն վճարումները^[28]։ Պետական գնումները ևս մեկ խիստ խոցելի ոլորտ են, քանի որ ընկերությունները ակնկալում են գնումների պաշտոնյաների նախընտրությունը և հայտնում, որ կոռուպցիայի պատճառով միջոցները հաճախ ուղղվում են ընկերություններին կամ անհատներին^[29]։ Չնայած Մոզամբիկն ունի իրավական հակակոռուպցիոն շրջանակ, սակայն պայքարում է դրա արդյունավետ իրականացման համար^[30]։

Վճարային համակարգի փլուզում

Մոզամբիկում պետական ծառայողների վճարային համակարգում 2018 թվականին բանկը ստացել է մեղքի մի մասը։ Այդ ամեն եղել է ծրագրային ապահովման մատակարարի կողմից ծառայությունը չվճարվելու պատճառով դադարեցնելու արդյունքը^[8]։

Տնտեսական ազատականացում և սեփականաշնորհում

Մոզամբիկում տնտեսական ազատականացումը և սեփականաշնորհումը բազմաթիվ բանավեճերի են ենթարկվել։ Մոզամբիկում սեփականաշնորհումը տեղի է ունեցել աննախադեպ մասշտաբով վերջին տասնամյակի ընթացքում՝ համեմատած մնացած Աֆրիկայի հետ։ Բանկի դերը հանրության և պետության շահերը պահպանելու հարցում մարտահրավեր է նետվել^[16]։ Հակառակ մասնավորեցման պետական ֆինանսների նպատակներին, կան մասնավոր հատվածի սուբսիդիաների հետ կապված խնդիրներ՝ վճարումների հետաձգման և չկատարման միջոցով, քանի որ դրանք թվում են անխտիր, չպլանավորված և խիստ անարդյունավետ^[31]։

Թեև դրվեցին լուրջ տնտեսական և քաղաքական մարտահրավերներ, ակնկալվում է, որ սեփականաշնորհման գործընթացը կարագանա առաջիկա 5-10 տարիների ընթացքում^[32]։

Մոզամբիկի բանկի կառավարիչներ

Ռոջերիո Զանդամելա

• 1975-1978՝ Ալբերտո Կասիմո^[33]
• 1978-1981՝ Սերխիո Վիեյրա^[33]
• 1981-1986՝ Պրակաշ Ռատիլալ^[33]
• 1986-1991՝ Էնեաս Կոմիչ^[33]
• 1991-2006՝ Ադրիանո Մալեյանե
• 2006-2016՝ Էռնեստո Գով
• 2016՝ Ռոջերիո Զանդամելա^[34]

Ծանոթագրություններ

1. https://www.bancomoc.mz/pt/o-banco/sobre-o-banco/historia/
2. «AFI members». AFI Global. 2011 թ․ հոկտեմբերի 10. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 20-ին. Վերցված է 2012 թ․ փետրվարի 17-ին.
3. «Bank of Mozambique». Central Banking. 2015 թ․ օգոստոսի 12.
4. «Banking Laws and Regulations | Mozambique | GLI». GLI - Global Legal InsightsInternational legal business solutions.
5. «Mozambique central bank praised for monetary framework overhaul». Central Banking. 2017 թ․ հուլիսի 21.
6. «Bank of Mozambique. Bank of Mozambique 2015 cited March 20, 2020». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
7. Sousa Cruz A, Guambe D, Marrengula CP, Ubisse AF.
8. «Overview». World Bank.
9. Levy PS, Lemeshow S. Sampling of populations: methods and applications: John Wiley & Sons; 2013.
10. Landau, L. (1998). Rebuilding the Mozambique economy: assessment of a development partnership. The World Bank.
11. Hanlon J. "Bank corruption becomes site of struggle in Mozambique".
12. «Bank of Mozambique. Bank of Mozambique 2015 cited 2020 March 20, 2020». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
13. «Mozambique - Banking Systems | Privacy Shield». www.privacyshield.gov.
14. editor, Moz. «Nyusi appoints former IMF official Rogério Zandamela governor of the Central Bank of Mozambique». Mozambique. {{cite web}}: |last= has generic name (օգնություն)
15. «Mozambique replaces governor Gove with IMF official». Central Banking. 2016 թ․ սեպտեմբերի 1.
16. Castel-Branco C, Cramer C, Hailu D. Privatization and economic strategy in Mozambique.
17. «Bank of Mozambique. Bank of Mozambique 2015 cited 2020 March 20, 2020». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
18. «Regulatory Role Performed By the Central Bank». www.managementstudyguide.com.
19. Bank of Mozambique.
20. «Bank of Mozambique. Bank of Mozambique 2015 cited March 20, 2020». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
21. «Bank of Mozambique to adopt additional measures to mitigate effects of Covid-19 – Macauhub». Արխիվացված է օրիգինալից 2022 թ․ հուլիսի 1-ին. Վերցված է 2024 թ․ ապրիլի 30-ին.
22. K enton W. Exchange Controls: Investopedia 2020
23. Global Money Week.
24. «Bank of Mozambique. Bank of Mozambique 2015, March 20, 2020». Արխիվացված է օրիգինալից 2010 թ․ հունիսի 29-ին. Վերցված է 2020 թ․ մայիսի 1-ին.
25. «Mozambique slashes rates to 13.25%». Central Banking. 2019 թ․ հունիսի 20.
26. Hanlon, Joseph (2004). «Do donors promote corruption?: the case of Mozambique» (25(4):747-63). Third World Quarterly. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
27. Central Banking Newsdesk.
28. Mangaze MF, Mkandawire M. Combating judicial corruption.
29. Hanlon, Joseph (2004). «Do donors promote corruption?: the case of Mozambique» (25(4):747-63). Third World Quarterly. {{cite journal}}: Cite journal requires |journal= (օգնություն)
30. «Mozambique Corruption Report». GAN Integrity.(չաշխատող հղում)
31. Cramer C. Privatisation and adjustment in Mozambique: a'hospital pass'?
32. Bennell P. Privatization in sub-Saharan Africa: Progress and prospects during the 1990s.
33. «Governors» (PDF). 2007 թ․ նոյեմբերի 8. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2007 թ․ նոյեմբերի 8-ին.
34. «Nyusi appoints former IMF official Rogério Zandamela governor of the Central Bank of Mozambique» (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2016 թ․ սեպտեմբերի 20-ին.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մոզամբիկի բանկ» հոդվածին։