Մուկոյոսի

Մուկոյոսի (ճապ.՝ 婿養子), մեծահասակ տղամարդ, որը վերցնում է կնոջ ազգանունը և որդեգրվում նրա ծնողների կողմից^[1]։

Պատմություն

Ըստ լեգենդի՝ ճապոնական այս ավանդույթը սկիզբ է առնում 717 թվականից, երբ լեռան աստված Հակուսանը երազ եկավ միապետ Թաիթյո Դաիսին և նրան պատմեց հարևան գյուղի տաք աղբյուրի մասին։ Միապետն իր հերթին խորհուրդ է տալիս իր սանին՝ Գարյո Խոսին նշված տեղում իջևանատուն բացել։ Գարյո Խոսին այդպես էլ վարվեց, իսկ ավելի ուշ որդեգրեց տղային, ով շարունակեց իր գործը։ Ըստ Գինեսի ռեկորդների գրքի՝ սա աշխարհում ամենահին ընտանեկան գործն է^[2][3]։

Մեծ տղամարդկանց որդեգրելու պրակտիկայի նպատակը երաշխավորված ժառանգորդ ունենալն էր, ինչպես նաև ենթադրվում էր, որ կլինի մեկը, որ կխնամի ընտանեկան գերեզմանները^[4]։ Այսպիսով, անկախ ընտանիքում մանկական մահացությունից կամ անպտղությունից՝ ավանդաբար ապահովվում էր սերունդների հաջորդականությունը և ընտանեկան գործի շարունակումը^[1]։

Ճապոնիայում արյունակցական կապի դերը բարձր չէր․ այսպիսով, եթե որդեգրող ընտանիքում ծնվում էր սեփական որդին, մուկոյոսին կարող էր նախկինի պես մնալ կարողության ժառանգորդը։ Ավելին, եթե կենսաբանական երեխան հարմար չէր, որ գլխավորի ընտանեկան ընկերությունը, նրան կարող էին զրկել ժառանգությունից և որդեգրել համապատասխան ժառանգորդի։ Առևտրականների և սամուրայների ընտանիքներում ընտանեկան կարողության ժառանգումը որդեգրած երեխաներին հասավ 25-34%-ի։ Այդուհանդերձ, նմանատիպ պրակտիկան ոչ մի բացասական արձագանք չէր գտնում հասարակության մեջ^[5]։

Բիզնեսի պահպանման համար պատմության տարբեր ժամանակաշրջաններում այնպիսի խոշոր կազմակերպությունների տերեր են որդեգրել ժառանգորդների, ինչպիսիք են Քենոնը, Կիկոմանը, Սուզուկին և Տոյոտան^[6]։ Որդեգրվածների թվում էր նաև 16-րդ դարի Ճապոնիայի միավորողը՝ Տոյոտոմի Հիդեյոսին, պետության վարչապետը 1964-1972 թվականներին Էյսակու Սատոն և այլ հայտնի անձինք։

Չնայած մուկոյոսիի պրակտիկան դիտվում է որպես հնադարյան մնացուկ՝ ժամանակակից հետազոտությունները ցույց են տալիս, որ 20-րդ դարի վերջին Ճապոնիայի գյուղական ընտանիքներում նմանատիպ որդեգրումների աճ է նկատվել^[1]։

Ծանոթագրություններ

1. John W. Traphagan, John Knight Demographic Change and the Family in Japan's Aging Society. — SUNY Press, 2003. — P. 9. — 256 p. — ISBN 9780791456491
2. Mariko Oi (2012 թ․ սեպտեմբերի 19). «Adult adoptions: Keeping Japan's family firms alive» (անգլերեն). BBC. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
3. Вячеслав Белаш (2009 թ․ դեկտեմբերի 21). «Самые старые бренды мира». Коммерсантъ. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
4. Satsuki Kawano “Who will care for me when I am dead?” Ancestors, homeless spirits, and new afterlives in low-fertility Japan(անգլ.) // Journal of the German Institute for Japanese Studies : journal. —Tokyo, 2014. — Т. 1. — № 26. — С. 55. — ISSN 1869-2729. — doi:10.1515/cj-2014-0003
5. Фрэнсис Фукуяма (2010). «Сыновья родные и приемные». Доверие. Социальные добродетели и путь к процветанию. Український діловий інформаційний каталог. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ հունիսի 1-ին. Վերցված է 2016 թ․ մայիսի 18-ին.
6. Allan Cohen, Pramodita Sharma Entrepreneurs in Every Generation: How Successful Family Businesses Develop Their Next Leaders. — Berrett-Koehler Publishers, 2016. — P. 68. — 264 p. — ISBN 9781626561670

Գրականություն

• Hanley, Susan; Wolf, Arthur (1985). Family and Population in East Asian History. Stanford University Press. ISBN 0-8047-1232-8.
• Hendry, Joy (1989). Marriage in changing Japan: community and society. C.E. Tuttle Co. ISBN 0-8048-1506-2.
• Tamura, Linda (1993). The Hood River Issei: An Oral History of Japanese Settlers in Oregon's Hood River Valley. University of Illinois Press. ISBN 0-252-06359-7.