Վարլըք վերգիսի

Վարլըք վերգիսի (թուրքերեն՝ Varlık Vergisi, «ունեցվածքի հարկ»), հարկ, որը գանձվում էր 1942 թվականին Թուրքիայում ոչ մուսուլման քաղաքացիներից՝ Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին հնարավոր մուտք գործելու դեպքում երկրի պաշտպանության համար միջոցներ հայթայթելու նպատակով: Հարկ սահմանելու հիմնական պատճառը երկրի ոչ մուսուլման քաղաքացիների փոքրամասնությանը ֆինանսական վնաս հասցնելն էր[1], նրանց երկրի տնտեսության մեջ ակնառու դիրքից զրկելը և ոչ մուսուլմանների ակտիվները մուսուլմանական բուրժուազիային փոխանցելը[2]։ Դա խտրական միջոց էր, որը ոչ մուսուլմաններին տասն անգամ ավելի բարձր հարկեր էր սահմանում և հանգեցրեց նրան, որ մուսուլմաններին զգալի քանակությամբ հարստություն և ունեցվածք է փոխանցվել[3]։

Նախապատմություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շյուքրյու Սարաջօղլուի կառավարությունը օրինագիծ է ներկայացրել նման օրենքներից մեկի մասին, որը հաստատվել է թուրքական խորհրդարանի կողմից 1942 թվականի նոյեմբերի 11-ին: Այս հարկն ուղղվել է հիմնական միջոցներին, ներառյալ հողամասերը, շենքերը, ձեռնարկությունները և արդյունաբերական ձեռնարկությունները, որոնք պատկանում են բոլոր քաղաքացիներին, բայց անհամաչափորեն ազդել են փոքրամասնությունների վրա: Հատկապես ծանր են տուժել ոչ մուսուլմանական համայնքները, ինչպիսիք են հրեաները, հույները, հայերը և լևանտացիները[4]։ Հայերը կրել են ամենածանր հարկային բեռը[5][6]։

Չնայած հարկը, ենթադրաբար, նախատեսված էր Թուրքիայի բոլոր քաղաքացիների համար, այն անհամաչափորեն ծանրաբեռնում էր ոչ մուսուլմաններին չափազանց մեծ և կամայական դրույքաչափերով[7][8][9]։ Հետևանքները ծանր էին. ոչնչացվեց մնացած ոչ մուսուլամնների առևտրական դասը, և շատ ոչ մուսուլման ընտանիքներ հայտնվեցին ֆինանսական փլուզման պայմաններում[8][10][11][12][13]։ Հարկերը հասնում էին ապշեցուցիչ չափերի՝ երբեմն գերազանցելով անհատի ողջ հարստությունը[14]: Օրենքը տարածվում էր նույնիսկ աղքատ ոչ մուսուլմանների վրա, ինչպիսիք են վարորդները, աշխատողները և մուրացկանները, մինչդեռ նրանց մուսուլման գործընկերների վրա սա չէր տարածվում[15]։ Վարլըք վերգիսին Ստամբուլում մի շարք ինքնասպանությունների է հանգեցրել էթնիկ փոքրամասնությունների ներկայացուցիչների շրջանում[16][17]։

Ֆազըլ Ահմեթ Այքաչ, ակտիվների հարկի կողմնակիցներից մեկը
Նեշեթ Օզերքան, հարկի ներդրման հակառակորդներից մեկը
Ոչ մուսուլմանները աճուրդի են հանում իրենց կահույքը՝ հարկ վճարելու համար
Բնակչության խումբ Վճարման ենթակա հարկերի գումարը[18][19][20]
Հայեր 232%
Հրեաներ 179%
Հույներ 156%
Մուսուլմաններ 4.94%

Երկրորդ համաշխարհային պատերազմի ժամանակ Թուրքիան «չեզոք» դիրքորոշում ուներ մինչև 1945 թվականի փետրվարը։ Հարկի ներդրման պաշտոնական հիմնավորումը պետական գանձարանի համալրումն էր՝ Նացիստական Գերմանիայի կամ Խորհրդային Միության հնարավոր ներխուժմանը նախապատրաստվելու շրջանակներում։ Սակայն հարկի ներդրման հիմնական դրդապատճառը թուրքական տնտեսության նկատմամբ ազգային վերահսկողության հաստատումն էր։ Նվազեցնելով փոքրամասնությունների ազդեցությունն ու վերահսկողությունը առևտրի, ֆինանսների և արդյունաբերության մեջ, կառավարությունը ձգտում էր ստեղծել նոր թուրք մուսուլմանական բուրժուազիա[21][22][23][24][25][26][27][28][29][30]։

Հարկը չի կարող վիճարկվել ոչ իրավական, ոչ վարչական միջոցներով, բացառությամբ կրկնօրինակման դեպքերի[31]։ Ոչ մուսուլմաններին 15 օր ժամանակ է տրվել իրենց ներդրումները կանխիկ վճարելու համար[32]։ Նրանք, ովքեր ի վիճակի չէին կատարել այս պարտավորությունը, միջոցներ հայթայթելու համար դիմում էին ընկերներից կամ հարազատներից փոխառություններ վերցնելուն կամ հանրային աճուրդներում անշարժ գույք վաճառելուն[33][34]։

Նրանք, ովքեր ի վիճակի չէին վճարել հարկերը, ուղարկվեցին Էրզրումի մոտ գտնվող Աշքալա քաղաք՝ աշխատանքային ճամբարներ[35][36][37][38]։ Չնայած աշխատողները աշխատավարձ էին ստանում, դրա կեսը պահվում էր իրենց պարտքերը մարելու համար[39]։ Տարեցները, չկարողանալով դիմանալ տքնաջան աշխատանքին, համագործակցում էին Աշքալայի երիտասարդ բնակիչների հետ՝ նրանց փոխարեն վճարելով իրենց ամենօրյա աշխատավարձը[40]։ Աշխատանքային ճամբարներ ուղարկված բոլոր հինգ հազար մարդիկ ոչ մուսուլմաններ էին[41], քանի որ մուսուլման հարկատուները ավելի մեղմ հետևանքների էին բախվում[42]։ Չնայած օրենքին, որը ազատում էր հիսունհինգ տարեկանից բարձր անձանց աշխատանքային պարտականությունից, նույնիսկ տարեցներն ու հիվանդ մարդիկ չեն ազատվել աշխատանքից[43]։ Այս ճամբարներում զոհվել է քսանմեկ մարդ[44], և նրանց ունեցվածքը բռնագրավվել է թուրքական կառավարության կողմից և վաճառվել թուրք մուսուլմաններին զգալիորեն իջեցված գներով, ինչը հիմք է դրել թուրքական որոշ ժամանակակից կոնգլոմերատների[45]։ Պետությունը նաև գույքը բռնագրավել է մերձավոր ազգականներից՝ ծնողներից, զոքանչներից, երեխաներից, եղբայրներից և քույրերից՝ վաճառելով այն հարկերի վճարման համար, նույնիսկ եթե անձը ներգրավված է եղել հարկադիր աշխատանքի մեջ[46]։

Օտարերկրյա անձնագրերով Թուրքիայի բնակիչները, ովքեր հարկային հայտարարագիր են ներկայացրել կամ բիզնես են ունեցել, նույնպես ստիպված են եղել հսկայական հարկ վճարել ենթադրյալ կապիտալից, թեև նրանցից ոչ մեկը չի սնանկացել և ինքնասպան չի եղել: Զուրկ որևէ փաստական ​​հիմքից՝ հարկը, ներդրվել է բացառապես իշխանությունների քմահաճույքով[47], ինչը օտարերկրյա դեսպանատներին և հյուպատոսություններին դրդել է իրենց քաղաքացիների անունից միջամտել իրավիճակին[48]: Այս ընթացքում թուրքական մամուլն  հրապարակել է փոքրամասնությունների դեմ ուղղված հոդվածներ և ռեպորտաժներ[49][50][51]։

Պաշտոնական տվյալները ցույց են տվել, որ թուրքական կառավարությունը հավաքել է 324 միլիոն թուրքական լիրա (երբ 1 ԱՄՆ դոլարը հավասար էր 1,20 թուրքական լիրայի) ոչ մուսուլմանների ակտիվների բռնագրավմամբ[7], որը 2022 թվականին գերազանցել է 4 միլիարդ դոլարը[52]։ Ըստ Ստամբուլի նահանգի Ֆինանսական տնօրեն Ֆաիկ Օքթեի Վարլըք վերգիսիի ընթացքում հավաքվել է 289,256,246 թուրքական լիրա ոչ մուսուլման փոքրամասնություններից, 34,226,764 թուրքական լիրա նորադարձներից և 25,600,409 թուրքական լիրա՝ մուսուլման[53]։

Չեղարկում և հետևանքներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Միջազգային ճնշումը հանգեցրել է վիճահարույց օրենքի վերացմանը 1944 թվականի մարտի 15-ին, որը պայմանավորված էր Միացյալ Թագավորության և Միացյալ Նահանգների խիստ քննադատությամբ[54]։ Այն չեղարկելուց հետո աշխատանքային ճամբարներում պահվող փոքրամասնության քաղաքացիները ազատ են արձակվել[55], և չնայած թուրքական կառավարությունը խոստացել է վերադարձնել վճարված հարկերը ոչ մուսուլմաններին, այդ խոստումը մնացել է չկատարված[56]:

Ընդդիմադիր Դեմոկրատական կուսակցությունը օգտվել է իր ոչ ժողովրդականությունից 1950 թվականի ընդհանուր ընտրություններում[5], որոնք առաջին ժողովրդավարական համընդհանուր ընտրություններն էին Թուրքիայի Հանրապետությունում՝ դրանով իսկ ապահովելով վստահ հաղթանակ Ժողովրդա-հանրապետական կուսակցության (ԺՀԿ) նկատմամբ։

Այս հարկերի շարունակական ազդեցությունը դրսևորվել է ազգային փոքրամասնությունների շրջանում ժողովրդագրական շարունակական տեղաշարժով։ Շատերը, հատկապես հույն փոքրամասնությունը, զգալով ապագայի անորոշությունը Թուրքիայում, ապաստան փնտրեցին Հունաստանում։ Նաև հակառակը, հրեական համայնքի որոշ ներկայացուցիչներ, պահպանելով ակտիվները արտերկրում, կարողացան վերադառնալ Թուրքիայում ավելի շրջահայաց կյանքի[57]։ Հարկն արագացրել է փոքր բիզնեսի փակումը կամ վաճառքը ավելի մեծ կազմակերպություններին՝ ամրապնդելով վերահսկողությունը խոշոր բիզնեսի ձեռքում[58]։ Այն նաև նպաստել է պետության կողմից Ստամբուլի փոքրամասնությունների ունեցվածքի զգալի մասի բռնագրավմանը, ինչը ոչ միայն փոխել է տնտեսությունը, այլև քաղաքային լանդշաֆտը[59]։ 1935 թվականի մարդահամարի տվյալներով ոչ մուսուլմանները կազմում էին բնակչության 1,98 %-ը։ 1945 թվականին այդ ցուցանիշը նվազել էր մինչև 1,54 %։

Բացի այդ, Վարլըք վերգիսին ընդգծել է, որ իսլամին հետևելը էական հետևանքներ ունի Թուրքիայի քաղաքացիության համար[60]։ Նրա նկատմամբ թուրքական մամուլի վերաբերմունքն ընդգծել է երկրում գործադիր իշխանության և մամուլի սերտ կապերը[61]։

1951 թվականին Ֆաիկ Օքթեն իր հուշերում խոստովանել է, որ խտրական հարկ է կիրառել ոչ մուսուլմանների դեմ։  Թուրքական մամուլը նրան դատապարտել է որպես «հայրենիքի դավաճան»՝ նման բացահայտումներ հրապարակելու համար[62]։

Մշակույթում

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Թուրք գրող Յըլմազ Կարակոյունլուի հեղինակած «Salkım Hanım'ın Taneleri» (Տիկին Սալքըմի մարգարիտներով վզնոցը) պատմական վեպը պատմում է Վարլըք վերգիսիի ժամանակ ոչ մուսուլմանների մասին պատմություններ և վկայություններ։ Նույն վեպի հիման վրա նկարահանվել է «Տիկին Սալքըմի մարգարիտներով վզնոցը» համանուն ֆիլմը։ Խորհրդարանի մի շարք անդամները, ինչպիսիք են Ահմեթ Չաքարը, վրդովված էին ցուցադրությունից[63]։

Netflix-ի «The Club» սերիալը պատմում է մի հրեա կնոջ մասին, որը զոհ է դարձել հարկին և դրա հետևանքներին[64][65][66]։

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 77. ISBN 978-1848767911. "In reality, the idea was to reduce the influence of the minority non-Turkish citizens to the country's affairs."
  2. ↑ Şakir Dinçşahin, Stephen Goodwin, "Towards an Encompassing Perspective on Nationalism: The Case of Jews in Turkey during Second World War, 1939–1945"
  3. ↑ Kuru, Ahmet T.; Stepan, Alfred (2012). Democracy, Islam, and Secularism in Turkey (անգլերեն). Columbia University Press. էջ 67. ISBN 978-0-231-53025-5.
  4. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 77. ISBN 978-1848767911. "Those mainly afflicted were the Greeks, Jews, Armenians, and, to some extent, foreign-passport Levantine families."
  5. ↑ 5,0 5,1 Güven, Dilek (2005-09-06). «6–7 Eylül Olayları (1)». Türkiye. Radikal (թուրքերեն). Վերցված է 2008-10-25-ին. «Nitekim 1942 yılında yürürlüğe giren Varlık Vergisi, Ermenilerin, Rumların ve Yahudilerin ekonomideki liderliğine son vermeyi hedeflemiştir...Seçim dönemleri CHP ve DP'nin Varlık Vergisi'nin geri ödeneceği yönündeki vaatleri ise seçim propagandasından ibarettir.»
  6. ↑ Smith, Thomas W. (August 29 – September 2, 2001). Constructing A Human Rights Regime in Turkey: Dilemmas of Civic Nationalism and Civil Society (PDF). American Political Science Association Annual Conference San Francisco. էջ 4. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 2003-03-18-ին. «One of the darkest events in Turkish history was the Wealth Tax, levied discriminatory against non-Muslims in 1942, hobbling Armenians with the most punitive rates.»
  7. ↑ 7,0 7,1 «Varlik vergisi (asset tax) – one of the many black chapters of Turkish history...». Assyrian Chaldean Syriac Association. Վերցված է 14 October 2011-ին.
  8. ↑ 8,0 8,1 Kasaba, Reşat (2008). The Cambridge History of Turkey (Volume 4). Cambridge University Press. էջ 182. ISBN 978-0521620963. "But in its application it differentiated between Muslim and non-Muslim taxpayers, and levied far heavier taxes on non-Muslims, leading to the destruction of the remaining non-Muslim merchant class in Turkey."
  9. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 75. ISBN 978-0521769914. "They were almost exclusively non-Muslims. The law was thus perceived by the public as a "punitive measure" against non-Muslims."."
  10. ↑ Brink-Danan, Marcy (2011). Jewish Life in Twenty-First-Century Turkey: The Other Side of Tolerance (New Anthropologies of Europe). Indiana University Press. էջ 11. ISBN 978-0253223500. "Further, the Varlik Vergisi, an excessive tax instituted during World War II, pilfered small Jewish (and other minority) businesses to the point of bankruptcy"
  11. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 76. ISBN 978-1780760261. "Due to the law, most non-Muslim merchants sold their properties and vanished from the markets."
  12. ↑ Kasaba, Reşat (2008). The Cambridge History of Turkey (Volume 4). Cambridge University Press. էջ 182. ISBN 978-0521620963. "As a consequence of Varlık Vergisi and the labour camps, the lives and finances of many non-Muslim families were ruined."
  13. ↑ Egorova, Yulia (2013). Jews, Muslims and Mass Media: Mediating the 'Other. Routledge. էջ 43. ISBN 978-0253005267. "..., by the time that tax was abolished the major Greek, Armenian and Jewish merchant figures were shaken and dislocated."
  14. ↑ Bayir, Derya (2013). Minorities and Nationalism in Turkish Law. Routledge. ISBN 978-1409420071.
  15. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 74. ISBN 978-1780760261. "The law was also applied to the many poor non-Muslims (numbering 26,000) such as drivers, workers and even beggars, whereas their Muslim counterparts were not obliged to pay any tax."
  16. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 78. ISBN 978-1848767911. "The Varlık resulted in a number of suicides of ethnic minority citizens in Istanbul, indeed, I saw one myself. One evening while on a ferryboat I saw a man jump off the stern into the Bosphorus current."
  17. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 76. ISBN 978-0521769914. "Some people committed suicide in despair."
  18. ↑ Corry Guttstadt: Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press, 2013. p. 75
  19. ↑ Andrew G. Bostom: The Legacy of Islamic Antisemitism: From Sacred Texts to Solemn History. Prometheus Books; Reprint edition, 2008. p. 124
  20. ↑ Nergis Erturk: Grammatology and Literary Modernity in Turkey. Oxford University Press, 2011. p. 141
  21. ↑ Aktar, Ayhan (2006). Varlık vergisi ve "Türkleştirme" politikaları (թուրքերեն) (8. bs. ed.). İstanbul: İletişim. ISBN 9754707790.
  22. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 75. ISBN 978-1780760261. "These quotations reveal that the real reason for the Wealth Tax was the elimination of non-Muslims from the economy."
  23. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 75. ISBN 978-1780760261. "However, the underlying reason was the elimination of minorities from the economy, and the replacement of the non-Muslim bourgeoisie by its Turkish counterpart."
  24. ↑ C. Fortna, Benjamin; Katsikas, Stefanos; Kamouzis, Dimitris; Konortas, Paraskevas (2012). State-Nationalisms in the Ottoman Empire, Greece and Turkey: Orthodox and Muslims, 1830–1945 (SOAS/Routledge Studies on the Middle East). Routledge. էջ 195. ISBN 978-0415690560. "... an attempt was being made by means of the Wealth Tax to eliminate the minorities who occupied an important place in Turkey's commercial life."
  25. ↑ Akıncılar, Nihan; Rogers, Amanda E.; Dogan, Evinc; Brindisi, Jennifer; Alexieva, Anna; Schimmang, Beatrice (2011). Young Minds Rethinking the Mediterranean. Istanbul Kultur University. էջ 23. ISBN 978-0415690560. "The first visible attempt in order to remove minorities from economic life was the implementation of 'Wealth Tax' in 1942 which was accepted in the National Assembly with the claim of balancing and distributing properties of minorities. The actual aim behind the scenes was to impoverish the non-Muslim minorities and eliminate them from the competition in the national economy. Instead, the RPP government tried to create a new wealthy Turkish Muslim bourgeoisie."
  26. ↑ Turam, Berna (2012). Secular State and Religious Society: Two Forces in Play in Turkey. Palgrave Macmillan. էջ 43. ISBN 978-0230338616. "With the introduction of the Varlik Vergisi (capital tax) in 1942, which aimed to confiscate the property and assets of non-Muslims, an attempt was made to bring the national economy also under the control of Muslim citizens."
  27. ↑ Çetinoğlu, Sait (2012). «The Mechanisms for Terrorizing Minorities: The Capital Tax and Work Battalions in Turkey during the Second World War». Mediterranean Quarterly. Vol. 23. Duke University Press. էջ 14. doi:10.1215/10474552-1587838. S2CID 154339814. "The aim was to destroy the economic and cultural base of these minorities, loot their properties and means of livelihood, and, at the same time "turkify" the economy of Turkey."
  28. ↑ Egorova, Yulia (2013). Jews, Muslims and Mass Media: Mediating the 'Other. Routledge. էջ 43. ISBN 978-0253005267. "That tax was instrumental in transferring the control of the market from the non-Muslim groups to the Muslims."
  29. ↑ Brink-Danan, Marcy (2011). Jewish Life in Twenty-First-Century Turkey: The Other Side of Tolerance (New Anthropologies of Europe). Indiana University Press. էջ 11. ISBN 978-0253223500. "Varlik Vergisi is commonly translated as "Capital Tax" or "Wealth Tax" we might, however, consider an alternate translation of varlik as "presence" which focuses attention on the devaluation- both financial and political of minority presence during this time"
  30. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 76. ISBN 978-0521769914. "... We will use it to eliminate the foreigners who control the market and hand the Turkish market over the Turks." "The foreigners to be eliminated" referred primarily to the non-Muslims citizens of Turkey."
  31. ↑ Derya Bayir (2016). Minorities and Nationalism in Turkish Law. Routledge. էջ 124. ISBN 978-1138278844.
  32. ↑ Peretz, Don (1994). The Middle East Today. Greenwood Publishing Group. էջ 179. ISBN 978-0275945756. "In addition, the non-Muslims were required to pay their taxes in cash within 15 days."
  33. ↑ Peretz, Don (1994). The Middle East Today. Greenwood Publishing Group. էջ 179. ISBN 978-0275945756. "The property of individuals who could not raise their assessments was sold at public auctions,..."
  34. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջեր 74–75. ISBN 978-1780760261. "..as a result they had to sell their businesses or property to Muslim businessmen at low prices to cover the bill."
  35. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 77. ISBN 978-1848767911. "..., and those unable to pay were packed off to a camp at Askale, near Erzerum – an area cooler than Moscow in the winter – where they were put to work breaking stones."
  36. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 77. ISBN 978-1848767911. "The Askale victims were later sent south to a camp in the Tigris Valley."
  37. ↑ Peretz, Don (1994). The Middle East Today. Greenwood Publishing Group. էջ 179. ISBN 978-0275945756. "..., and if the sale failed to produce the required amount, the owners were sent to forced labor camps run by the Ministry of Public Works."
  38. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջեր 74–75. ISBN 978-1780760261. "Those unable to pay had to work off their debt in labour camps in Askale, in eastern Turkey."
  39. ↑ «KANUN: Varlık Vergisi hakkında Kanun» (PDF). Resmi Gazete (թուրքերեն). «Madde 12 - ...Bu fıkra hükmüne göre çalıştırılanlara verilecek yarısı borçlarına mahsup olunur.»
  40. ↑ Ayhan, Aktar (2011). Yorgo Hacıdimitriadis'in Aşkale-Erzurum Günlüğü (1943). İstanbul: İletişim Yayınları. "Yaşlılar, Kop geçidinde kar temizleme işinin ağırlığından dolayı Aşkaleli köylülerden bazıları ile anlaşarak kendi yerlerine gençleri çalışmaya göndermişler, bunun karşılığında da onlara günlük ödeme yapmışlardır."
  41. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 75. ISBN 978-1780760261. "Out of 40,000 tax debtors, about 5,000 were sent to these camps, and all of these were members of non-Muslim communities."
  42. ↑ Kasaba, Reşat (2008). The Cambridge History of Turkey (Volume 4). Cambridge University Press. էջ 182. ISBN 978-0521620963. "Muslims taxpayers who failed to pay in full received lighter sentences."
  43. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 77. ISBN 978-0521769914. "Although the law stipulated that people over fifty-five years old were exempt from labor service, seventy-five and eighty year old men and even sick people were dragged to the train station and deported."
  44. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 77. ISBN 978-0521769914. "Twenty-one people died in these camps."
  45. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 75. ISBN 978-1780760261. "Unfortunately, 21 people died in these camps and the government usurped their wealth and sold it to Turkish Muslims at low prices."
  46. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 79. ISBN 978-0521769914. "The law empowered the state to confiscate the property of the taxed person's closed relatives (including parents, parents-in-law, children, and siblings) and to sell it to settle the tax amount, even if the person had been forced into labor service."
  47. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 77. ISBN 978-1848767911. "No foreign-passport residents in Turkey were ruined or committed suicide. However, every foreigner who gave in a tax-return, or owned a business, was forced to pay a huge capital levy on supposed wealth. The tax was not based on any reality, but just on a whim of the Authorities."
  48. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 75. ISBN 978-1780760261. "This provoked the intervention of foreign embassies and consulates on behalf of their nationals."
  49. ↑ C. Fortna, Benjamin; Katsikas, Stefanos; Kamouzis, Dimitris; Konortas, Paraskevas (2012). State-Nationalisms in the Ottoman Empire, Greece and Turkey: Orthodox and Muslims, 1830–1945 (SOAS/Routledge Studies on the Middle East). Routledge. էջ 205. ISBN 978-0415690560. "One or two weeks after the Wealth Tax lists were displayed, the attitude of the press began to harden further. The "anti-minority" attitude of the news reporting and leading articles that appeared to the press became more pronounced. In particular, during the process of levying distress and sending taxpayers to Askale, anti-minority sentiment reached its zenith."
  50. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 72. ISBN 978-0521769914. "The newspapers depicted individual black marketers or suspected "usurers" as "parasites of the Turkish people"; those explicitly named were always non-Muslims."
  51. ↑ Guttstadt, Corry (2013). Turkey, the Jews, and the Holocaust. Cambridge University Press. էջ 72. ISBN 978-0521769914. "Although the smear campaign was directed against non-Muslim minorities in general, it was mostly Jews who were specifically targeted by articles and caricatures, which employed stereotypical anti-Semitic tropes.
  52. ↑ [1] Result based results provided from linked Inflation Calculator after adjusting for the rate of exchange provided (TL324,000,000 = $240,000,000.)
  53. ↑ Valansi, Karel (2018). The Crescent Moon and the Magen David: Turkish-Israeli Relations Through the Lens of the Turkish Public. Hamilton Books. էջ 129. ISBN 978-0761870081.
  54. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 76. ISBN 978-1780760261. "The Wealth Tax was withdrawn in March 1944, under the pressure of criticism from Britain and the United States"
  55. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 76. ISBN 978-1780760261. "Minority citizens still in the camps were sent back to their homes."
  56. ↑ Akıncılar, Nihan; Rogers, Amanda E.; Dogan, Evinc; Brindisi, Jennifer; Alexieva, Anna; Schimmang, Beatrice (2011). Young Minds Rethinking the Mediterranean. Istanbul Kultur University. էջ 23. ISBN 978-0415690560. "Although the RPP government promised to give back the paid taxes to non-Muslims, it did not happen."
  57. ↑ Nowill, Sidney E. P. (2011). Constantinople and Istanbul: 72 Years of Life in Turkey. Matador. էջ 77. ISBN 978-1848767911. "The Varlık Vergisi brought about a permanent demographic change within the minority population. Many (especially the Greek minority) felt that there was no future for them in Turkey, and they left their ancestral homes and became refugees in Greece. On the other hand, some, especially within the Jewish community had managed to secrete assets abroad and they were able to re-start a reduced and hesitant life in Turkey, being careful to abstain from displaying any sign of affluence."
  58. ↑ Vanderlippe, John M. (2006). The Politics of Turkish Democracy: Ismet Inonu And the Formation of the Multi-Party System, 1938–1950. State University of New York Press. էջեր 85–86. ISBN 978-0791464366.
  59. ↑ Mills, Amy (2010). Streets of Memory: Landscape, Tolerance, and National Identity in Istanbul. University of Georgia Press. էջ 54. ISBN 978-0820335742. "The tax resulted in state confiscation of much minority property in Istanbul, Turkifying not only the city's economy but also its landscape".
  60. ↑ Ince, Basak (2012). Citizenship and Identity in Turkey: From Atatürk's Republic to the Present Day. I.B. Tauris. էջ 76. ISBN 978-1780760261. "The Wealth Tax once more demonstrated that being Muslim constituted a significant part of the definition of citizenship in Turkey."
  61. ↑ ANGELETOPOULOS, GEORGE. THE TURKISH CAPITAL TAX (VARLIK VERGISI): AN EVALUATION (PDF). էջ 365. "The Capital Tax in the way it was dealt with by the Turkish Press exemplifies exactly the close relations between these two Powers, the Executive and the Press, in World War II Turkey."
  62. ↑ Bali, Rifat (2012). Model Citizens of the State: The Jews of Turkey during the Multi-Party Period. Fairleigh Dickinson University Press. էջ 30. ISBN 978-1611475364.
  63. ↑ «MHP's Cakar blames Karakoyunlu for being, a 'Traitor'». Turkish Daily News. Ankara. 28 November 2001. «This scene insults Turkish officers and they try to show our officers as a indecent people. As Turkish nationalists, it is not possible for us to accept it,»
  64. ↑ «Türkiye Yahudileri, Kulüp dizisini nasıl buldu?». BBC News Türkçe (թուրքերեն). Վերցված է 2021-11-12-ին.
  65. ↑ «Netflix 'The Club' connects mainstream Turkey to Jewish heritage». Al Jazeera. 19 November 2021. Վերցված է 20 November 2021-ին.
  66. ↑ «Murder, intrigue and showbiz in Istanbul: 'The Club' fascinates viewers». TRT World (անգլերեն). Վերցված է 2022-01-15-ին.