Gamergate

«Gamergate» (անգլ.՝ Gamergate), սկանդալ անգլիալեզու մամուլում, որը սկսվել է 2014 թվականի օգոստոսին այն բանից հետո, երբ շահերի բախման մեղադրանքներ են հնչել այն կանանց դեմ, որոնք գրում են խաղերի արդյունաբերության մասին։ Հետագայում թեման արագ փոխվեց համակարգչային խաղերում գենդերային կարծրատիպերի հետ կապված խնդիրների քննարկման, իսկ ավելի կոնկրետ՝ միսոգինիայի և սեքսիզմի համակարգչային խաղերի մշակույթում։ Gamergate-ի աջակիցներն ակտիվորեն թիրախավորել են ոլորտում ակտիվ կանանց,մասնավորապես մշակողներ Զոի Քուինն ու ֆեմինիստ քննադատ Անիտա Սարքիսյանը^[1][2]։

«Gamergate» անվանումը ստեղծվել է «-gate» սկանդալների այլ անվանումների համեմատությամբ և սկզբում հայտնի դարձավ #GamerGate հեշթեգի տեսքով՝ դերասան Ադամ Բոլդուինի թվիթից հետո^[3][4]։

Սկանդալի սկիզբը

Ենթադրվում է, որ Gamergate-ը սկսվել է 2014 թվականի օգոստոսի կեսերին՝ խաղի ծրագրավորող Էրոն Գոնիի բլոգի գրառմամբ ( Zoe Post» վերնագրով։ Դրանում նա պնդում էր, որ իր նախկին ընկերուհին ՝ Զոի Քուինը դավաճանել է իրեն Նաթան Գրեյսոնի հետ (անգլ.՝ Nathan Grayson, վիդեոխաղերի Kotaku կայքի լրագրողը և խաղային լրագրության մի քանի այլ ներկայացուցիչներ, իբր իր Depression Quest խաղի համար դրական արձագանքներ ստանալու համար։ Գրեյսոնը երբեք չի վերանայել Քուինի խաղերը, և նրա մասին միակ հիշատակումը Kotaku-ի հոդվածներում եղել է նախքան նրանց հարաբերությունների սկիզբը^[5][6][7]։ Չնայած դրան, խաղացողները սկսեցին օգտագործել Գոնիի հոդվածը՝ չհիմնավորված մեղադրանքներ ներկայացնելու համար, ասելով, որ Քուինը օգտագործում է սեքսը մասնագիտական առաջխաղացման համար^[8]։

Զոի Քուինը ամերիկացի անկախ խաղերի մշակող է, ապրում է Կանադայում։ Քվեսթը նրա առաջին ինքնուրույն մշակված խաղն է, որը հասանելի է անվճար Steam-ում՝ սկսած 2013 թվականի փետրվարից։ Ըստ ծրագրավորողի՝ խաղը հիմնված է կլինիկական դեպրեսիայի դեմ պայքարի իր պատմության վրա^[9]։ Depression Quest-ը ստացել է հիմնականում դրական ակնարկներ պրոֆեսիոնալ հրատարակություններից, բայց կտրուկ բացասական արձագանքներ խաղացողներից^{[10][11][12][13][14][15]}։ Էրոն Գոնիի գրառումը հրապարակումից անմիջապես հետո մեծ հետաքրքրություն է առաջացրել 4chan-ի և Reddit-ի օգտատերերի կողմից, ինչի արդյունքում Զոի Քուինի անձնական տվյալները հրապարակվել են հանրային սեփականությունում, կոտրել են նրա Tumblr բլոգը, և նա ինքը ստացել է բազմաթիվ սպառնալիքներ ( ներառյալ մահվան և բռնաբարության սպառնալիքները)։ Նրա խոսքով՝ այդ սպառնալիքների պատճառով ինքը ստիպված է եղել փոխել իր բնակության վայրը^[16]։ Այս սպառնալիքները Gamergate-ին բերեցին խոշոր լրատվականների, ֆեմինիստական կազմակերպությունների և խտրականության ձևերի նկատմամբ զգայուն մարդկանց ուշադրությանը։ Gamergate-ի կողմնակիցները նրանց նվաստացուցիչ կերպով անվանեցին « սոցիալական արդարության մարտիկներ»^[17]։

Ամերիկյան վիդեոխաղերի մամուլում Զոեի մասին հրապարակումից անմիջապես հետո խաղացողները սկսեցին ակտիվանալ՝ կտրուկ արտահայտելով իրենց բացասական դիրքորոշումը ֆեմինիզմի, ԼԳԲՏ-ի և քաղաքական կոռեկտության վերաբերյալ, նրանք սկսեցին վիրավորական կոչերով մեկնաբանություններ թողնել։ մարդկանց որոշակի խմբերի նկատմամբ ֆիզիկական բռնության համար։ Թեև նման խաղացողների թիվը համեմատաբար փոքր էր, նրանք ստեղծեցին բազմաթիվ հրապարակումներ, որոնք քննադատում էին խաղային համայնքը որպես ամբողջություն, որը մեղադրվում էր անհանդուրժողականության և միսոգինիայի միջավայր ստեղծելու մեջ^[18]։ Իրենց հերթին, շատ խաղացողներ, հատկապես նրանք, ովքեր տեղյակ չէին սկանդալի մասին նախքան այս հոդվածները տեսնելը, քննադատությունն ընկալեցին որպես հարձակում խաղային մշակույթի վրա և մեղադրեցին լրագրողներին իրենց լսարանի նկատմամբ ոչ բարոյական վարքագծի մեջ։ Հանդուրժողականության կողմնակիցները խաղացողների արձագանքն ընկալեցին որպես խաղային համայնքում անհանդուրժողականության խնդիրները չընդունելու դժկամություն։ Այս իրադարձությունները ծառայեցին որպես հիմնական հակամարտության կատալիզատոր^[18]։

Gamergate-ի կողմնակիցները սկսեցին մեղադրել լրագրողներին և քննադատներին ոչ էթիկական վարքագծի մեջ և իրենց լսարանին շրջել ընդհանուր խաղային համայնքի դեմ, թեև խնդիրը արմատական ​​խաղացողների փոքր խումբն էր^[19][20]։ Խաղացողները սկսեցին նկատել, որ քննադատները գերագնահատում էին խաղերը, որոնք վերաբերում էին սոցիալական խնդիրներին և անարդարությանը տարբեր աստիճանի, մինչդեռ թերագնահատում էին AAA գներով խաղերը^[21][22][23]։ Շատ հրապարակումներ մերժել են #GamerGate-ի կողմնակիցների պնդումները՝ դրանք համարելով անհիմն^{[24][25][26][27][28]}։ Լրագրողները նկատել են, որ Gamergate-ի կողմնակիցները, փոխանակ կառուցողականորեն քննարկելու էթիկական խնդիրները խաղային համայնքում, հերքում են ցանկացած կարծիք, որը շեղվում է խաղային համայնքի ավանդական արժեքներից^{[29][30][31][32]}։ Օրինակ, 2015-ին Pew Research Center-ի հարցումը պարզել է, որ առցանց խաղերի համայնքներն ամենաթշնամականն են կանանց նկատմամբ և հարցվածների 44%-ը խոստովանել է, որ այնտեղ տղամարդկանց ավելի լավ են վերաբերվում, քան կանանց։ Սա կտրուկ հակադրվում է այլ ոչ խաղային կայքերի և հաղորդակցման հարթակների հետ, որտեղ հարցվածների ոչ ավելի, քան 14%-ը հայտնել է, որ ավելի քիչ ընկերասեր է կանանց նկատմամբ^[33]։

Լրագրողների մեկ այլ խումբ նշել է, որ Gamergate-ի կողմնակիցները ներուժ ունեին բանավեճեր բարձրացնելու խաղային լրագրության զգալի խնդիրների և դրանում կոռուպցիայի առկայության շուրջ։ Այնուամենայնիվ, քանի որ Gamergate-ն ուներ բազմաթիվ տրոլներ, որոնք վիրավորանքներ և մահվան սպառնալիքներ էին ուղարկում կին ծրագրավորողներին և կին քննադատներին, նրանք վարկաբեկեցին #GamerGate չափավորներին, ովքեր առաջարկում էին տեղեկացված և կառուցողական քննադատություն և պատրաստ էին երկխոսության։ Լրագրողները, օգտվելով ստեղծված իրավիճակից, հրաժարվեցին քննարկումների մեջ մտնել որևէ կողմնակիցների հետ՝ նրանց լռելյայն ոչ օբյեկտիվ ճանաչելով^[34][35][36]։

«Սոցիալական արդարության մարտիկներ»

«SJW» տերմինը հայտնվել է #GamerGate-ի մեկնարկից շատ առաջ^[37], բայց այն սկսեց կիրառվել մամուլում հենց դրա շնորհիվ։

Հետագա զարգացումներ

Gamergate-ի ակտիվիստների հաջորդ թիրախը հայտնի ֆեմինիստ և բլոգեր Անիտա Սարգսյանն էր, ով դատապարտում էր Զոի Քուինի դեմ ոտնձգությունների արշավը։ Նա նաև ստացել է նմանատիպ սպառնալիքներ, թեև դա սկսվել է Gamergate-ից առաջ, նրա « Տրոպներ ընդդեմ կանանց տեսախաղերում » տեսահոլովակների շարքի մեկնարկից անմիջապես առաջ, որտեղ նա քննադատում և քննարկում է տեսախաղերում կանանց հաստատված կերպարները, նրանց չափազանց սեռական օբյեկտիվացումը և նրանց ստորադասությունը՝ դեր որպես դժվարության մեջ հայտնված աղջիկներ, որոնց տղամարդ կերպարը պետք է փրկի^[38][39]։ Քրաուդֆանդինգի արշավի մեկնարկից հետո խաղային համայնքի մի մասը բացասաբար է արձագանքել նրա հայտարարություններին՝ պատճառաբանելով, որ Սարգսյանը, լինելով գեյմեր, քիչ գիտելիքներ ունի խաղերից և իրավունք չունի դրանք քննադատելու^[40]։ Դրանից անմիջապես հետո ակտիվիստուհին սկսել է բռնաբարության և ֆիզիկական վնասի բազմաթիվ սպառնալիքներ ստանալ և ստիպված է եղել լքել իր տունը։ Սարգսյանին սատարել են փողով։ Tropes Against Women in Video Games-ի քրաուդֆանդինգի արշավը հավաքեց $158,000 ակնկալվող $6,000-ի փոխարեն, իսկ սկզբնական պլանավորված 6 դրվագների փոխարեն Sarkeesian-ը թողարկեց 14^[41][42]։

Բացի դրանից զգալի թվով սպառնալիքներ ստացավ նաև Բրիաննան՝ ինդի խաղերի մշակման ստուդիայի Giant Spacekat-ի համահիմնադիրը և հայտնի նկարազարդող կինը ով ակտիվորեն աջակցում էր Զոի Քուինին Twitter-ում^[43]։ Այս իրադարձությունների արդյունքում նա որոշեց ստեղծել իրավական պաշտպանության հիմնադրամ կանանց համար, ովքեր իրենց համարում են #GamerGate-ի զոհ^[44], ինչպես նաև առաջարկեց $11,000 պարգև՝ վերոհիշյալ սպառնալիքների հեղինակներին հետապնդելու համար անհրաժեշտ տեղեկություններ տրամադրելու համար^[45]։

Սպառնալիքներ են հնչել նաև #GamerGate-ի կողմնակիցների դեմ։ Այսպես, մասնավորապես, Սթիվեն Ուիլյամսը, որը Twitter-ում և Youtube-ում ավելի հայտնի է որպես «Boogie2988», պնդում է, որ սպանության սպառնալիքներ է ստացել ինչպես իր, այնպես էլ իր կնոջ դեմ^[18]։ 2015 թվականի մայիսին Վաշինգտոնի ոստիկանությունը տեղեկություն ստացավ ռեստորանում տեղադրված ռումբի մասին, որտեղ նախատեսվում էր Gamergate-ի կողմնակիցների (ներառյալ Քրիստինա Հոֆ Սոմերսի և Միլո Յաննոպուլոսի ) հանդիպումը, որը հետագայում պարզվեց, որ կեղծ էր^[46]։

Գրեթե ողջ հիմնական մամուլը անցավ #GamerGate-ի հակառակորդների կողմը՝ հատկապես խստորեն Քուինի, Սարգսյանի և սկանդալի այլ մասնակիցների հասցեին հնչեցված սպառնալիքները։ Լրագրողների այն մասը, որոնց Gamergate-ի կողմնակիցները համարում են «սոցիալական արդարության մարտիկներ», կարծում են, որ քարոզարշավը ոչ այլ ինչ է, քան արտոնյալ սպիտակամորթ տղամարդկանց կողմից իրենց տեսակետները պարտադրելու միջոց ողջ խաղային համայնքին և հասնելու ֆեմինիստական ​​գաղափարների ամբողջական հեռացմանը տեսանյութից։ Դրան ի պատասխան Գայմերգեյտի աջակիցներից մի շարք կանայք և ռասայական փոքրամասնություններ գործարկել են նոր հեշթեգ որի ներքո նրանք դատապարտում էին «SJWs»-ի փորձերը՝ դրանք օգտագործելու որպես «վահան» իրենց գաղափարների քննադատության դեմ։ #GamerGate-ի հակառակորդները պնդում են, որ #notyourshield արշավին մասնակցած աքաունթները իրականում կանայք կամ փոքրամասնություններ չեն, այլ կեղծվել են 4chan օգտատերերի կողմից^[47][48]։ Մի շարք կայքեր սկսեցին զանգվածաբար ջնջել Gamergate-ի աջակիցների մեկնաբանությունները և հաշիվները^[8][49]։ Իրենց հերթին, Gamergate-ի հակառակորդները սկսեցին ավելի ու ավելի հարձակվել 4chan համայնքի վրա։ Շուտով 4chan-ի հիմնադիր Քրիստոֆեր Պուլն արգելեց բոլոր Gamergate-ի հետ կապված քննարկումները կայքում։ Արդյունքում աջակիցներն իրենց ակտիվությունը տեղափոխեցին 8chan կայք^[50][51]։ Ըստ Deadspin հրատարակչի մոտավոր հաշվարկների՝ Gamergate-ի ակտիվ աջակիցների թիվը գնահատվում է 10000 մարդ, և նրանք են #GamerGate հեշթեգի հիմնական դիստրիբյուտորները^[30]։ Մասնակիցներից շատերը ստեղծել են նաև Twitter-ի կեղծ էջեր՝ ներկայանալով որպես կեղծ մարդիկ, ովքեր աջակցում են Gamergate-ին^[52]։

Բացի այդ, սկանդալի սկզբում Gamergate-ի աջակիցները 4chan-ում կազմակերպեցին դրամահավաք արշավ՝ ի աջակցություն կազմակերպության, որը նվիրված է մեդիա ոլորտում անկախ նախաձեռնություններին (ներառյալ տեսախաղերի մշակումը) ֆեմինիստական տեսանկյունից։ TFYC-ն նախկինում բախվել էր Զոի Քուինի հետ TFYC-ի տեսախաղերի նախագծման մրցույթի վերաբերյալ նրա քննադատության պատճառով։ Ընդհանուր առմամբ, հավաքվել է մոտ 5000 դոլար, որից հետո TFYC-ի Indiegogo հաշիվը կոտրվել է, և արշավը փակվել է։ Vice-ը նշում է, որ, ըստ 4chan-ի որոշ մեկնաբանների, այս արշավը պետք է ամրապնդեր Gamergate-ի կողմնակիցների PR դիրքերը»^[53]։

Ռուսաստանում

2014 թվականի հոկտեմբերին սյունակագիր Դարիա Տատարկովան հոդված է հրապարակել Wonderzine- ում^[54], որտեղ նա դատապարտել է IGN-ի ռուսական տարբերակի ղեկավար Կոնստանտին Գովորունի « Սեռական օբյեկտիվացումը հրաշալի է» վերնագրով հոդվածը։ Ինչպես ավելի ուշ ասաց Գովորունն իր բլոգում, նյութը պետք է ցույց տա, որ խաղի հերոսուհին կարող է իրեն թույլ տալ սեքսուալ լինել, եթե ունի հարուստ ծագում և հետաքրքիր է որպես մարդ, մինչդեռ սեքսիզմը (հասկացվում է որպես բացահայտ խտրականություն՝ հիմնված սեռի վրա) պետք է արմատախիլ անել^[55]։ Գովորունի դիրքորոշումը Bayonetta 2 խաղի հերոսուհու սեքսուալության վերաբերյալ պաշտպանել է նաև Սերգեյ Գալյոնկինը, ում կարծիքով խաղերին բարոյական սկզբունքները տապալելու և կանանց նվաստացնելու մեջ մեղադրելու փորձերը ոչ թե պայքար են կանանց իրավունքների համար, այլ դասական պուրիտանական պահպանողականություն^[56]։ Դրանից հետո Govorun-ի հոդվածը հեռացվել է ռուսական IGN կայքից։ Հոդվածի շուրջ քննարկումը ներառում էր կոլեկտիվ բլոգ Kitchen Riots խաղերի մասին^[57], որի խմբագրակազմն ամբողջությամբ բաղկացած է աղջիկներից։ Նրանց դիրքորոշումը նույնպես խիստ քննադատության է ենթարկվել ֆեմինիստների կողմից^[40]։

Meduza և Afisha հրատարակություններն իրենց նյութերում դատապարտել են տեսախաղերում սեքսիզմի խնդիրը և հակամարտությանը մասնակցող ակտիվիստների հետապնդումները^[58][59]։ Վադիմ Էլիստրատովը TJournal- ից, մի կողմից, դատապարտեց Gamergate-ի հակառակորդներին երկակի ստանդարտների համար, բայց, մյուս կողմից, նաև սեքսիզմի առկայությունը տեսախաղերում և խաղային միջավայրում լուրջ խնդիր ճանաչեց^[40]։

« Gaming » ամսագրից Պոլինա Մալախովան «Gamergate»-ի և՛ կողմնակիցներին, և՛ հակառակորդներին համարում է ագրեսիվ և կողմնակալ^[60]։ DTF խաղային կայքի ներկայացուցիչները չեզոք դիրքորոշում են պահպանել թեմայի լուսաբանման հարցում^[61][62]։ Խմբագիրներ Kanobu, Games@Mail. Ru-ն և Game World Navigator-ը զբաղեցրել են Gamergate-ի կողմնակիցների դիրքը՝ պաշտպանելով ավանդական խաղային համայնքի արժեքները և բացասաբար վերաբերվելով ֆեմինիզմի և քաղաքական կոռեկտության գաղափարներին^{[63][64][65][66][67]}։

Սոցիալական և մշակութային հետևանքներ

Դիտորդները, ընդհանուր առմամբ, բնութագրել են Gamergate սկանդալը որպես կոշտ արձագանք խաղային արդյունաբերության տասնամյակների փորձերին՝ ուղղված բացառապես արական խաղերի լսարանին, և ուշացած արձագանքը հանդիսատեսի ժողովրդագրության փոփոխությանը, մասնավորապես՝ կին խաղացողների համամասնության աճին^[30][68][69]։ Մասնավորապես, Gamergate-ի աջակիցները կողմնակալ են կին մշակողների և այն մարդկանց դեմ, ովքեր ներգրավված են սոցիալական քննադատության և տեսախաղերի վերլուծության մեջ։ Տարբեր կարծիք է հայտնում First Things հրատարակչությունից Նաթանիել Գիվենսը, որը բնութագրում է «Gamergate»-ը որպես տեսախաղերի մշակույթի մեջ առաջադեմ միջավայրի ագրեսիվ խթանման արձագանք^[69]։

Սկանդալից հետո ԱՄՆ կառավարությունը որոշեց մեծացնել քրեական պատիժները՝ հետապնդման, բռնաբարության և ֆիզիկական վնասի առցանց սպառնալիքների համար^[70][71][72]։

Այլատյացություն

Gamergate-ի կողմնակիցների հիմնական գաղափարներից մեկը ֆեմինիզմի արժեքների մերժումն էր^[73][74][75]։ Որոշ կողմնակիցներ մերժեցին այս տեսակետը, թեև նրանք ընդունում էին խաղային համայնքում միսոգինիայի խնդիրը^{[20][73][76][77]}։ Անտոնսենը, Աքսը և Կարլստրոմը, նկարագրելով Gamergate-ը իրենց հոդվածում Nordic Journal of Science and Technology Studies-ում, նշել են, որ նրա կողմնակիցները հաճախ ատելություն են արտահայտում մարդկանց որոշակի խմբերի, հատկապես կանանց նույնիսկ բարձրացնելով այնպիսի հարցեր, ինչպիսիք են խաղերի արդյունաբերությունից կանանց լիակատար վտարումը, շրջակա միջավայրը կամ նույնիսկ նրանց քաղաքացիական իրավունքների սահմանափակումը^[78]։ Ջոն Սթոունը The Guardian կայքում Gamergate-ի կողմնակիցներին նկարագրել է որպես աջ պահպանողական արժեքների կողմնակիցներ^[78]։ Նշվեց, որ մինչ Gamergate-ի կողմնակիցները ակտիվորեն մեղադրում էին որոշ ֆեմինիստ հակառակորդների՝ իրենք վիդեոխաղեր չխաղալու համար, նրանք աչք էին փակում այն ​​փաստի վրա, որ շատ պահպանողական ակադեմիկոսներ և պոպուլիստներ, որոնք խաղերի նկատմամբ հետաքրքրություն չունեին, բռնեցին իրենց կողմը^[74][79][80]։ Քրիսելլա Հերցոգն ասել է, որ բացի միասեռականությունից, Gamergate-ի կողմնակիցները նաև հաճախ են կոշտ հոմոֆոբ, ռասիստական ​​և նեոնացիստական ​​մեկնաբանություններ են անում^[81]։ Նեոնացիստական ​​հայացքներով որոշ կողմնակիցներ հետագայում միացան ալտ-աջին^[82]։

Խաղային լսարանի փոփոխություն

Gamergate-ը համարվում է նաև որպես արձագանք գեյմերի փոփոխվող մշակութային ինքնությանը, որը տեսախաղերի սկզբնական շրջանում հիմնականում բաղկացած էր երիտասարդ տղամարդկանցից, ինչը հանգեցրեց ԱՄՆ-ում «ավանդական խաղացողի» հայեցակարգի առաջացմանը, այսինքն երիտասարդ, հետերոսեքսուալ, հիմնականում սպիտակամորթ տղամարդ, և խաղերը շարունակվեցին ստեղծվել այս թիրախային լսարանի համար^[83][84]։ Ընդամենը մեկ սերունդ առաջ համակարգչային խաղերն ուղղված էին երիտասարդների համեմատաբար նեղ շրջանակին, ովքեր, ամենայն հավանականությամբ, բախվում էին ընտանիքի և դասընկերների հետ իրական կյանքում շփվելու խնդիրների հետ^[85]։ Այնուամենայնիվ, տարիների ընթացքում խաղերի աճող ժողովրդականությունը ընդլայնել է խաղացողների լսարանը՝ ներառելով նրանց, ովքեր չեն համապատասխանում «ավանդական գեյմերի» ժողովրդագրությանը^{[36][86][87][88]}։ Դրան հատկապես նպաստեց գեղարվեստական, մշակութային թեմաներով խաղերի թողարկումը, ինդի խաղերը, բջջային և պատահական խաղերը։ Օրինակ, Entertainment Software Association-ի ամենամյա հարցումը ցույց է տվել, որ կանայք 2014-ին կազմում էին բոլոր խաղացողների 48%-ը, հակառակ Gamergate-ի կողմնակիցների շրջանում տարածված կարծիքի, որ խաղերը տղամարդկանց բացառիկ տիրույթն են^[89]։ Խաղային համայնքում կանանց և սևամորթների համամասնության ավելացումը շատ «ավանդական» խաղացողների կողմից դիտվում է որպես ներխուժում իրենց «անձնական և միակ անվտանգ տարածք», հետևաբար խաղային միջավայրում այս խմբերի նկատմամբ ատելությունը, այդ պատճառով կին խաղացողներ և այլ «ոչ ավանդական» խմբերի խաղացողները խաղային համայնքում ամենախոցելի դիրքում են և հաճախակի ու անհիմն վիրավորանքներ են կրում^[85]։

Հանդիսատեսի փոփոխության ազդեցությունը խաղերի վրա

Այս ֆոնի վրա, հարմարվելով նոր լսարաններին, 2010 թվականից հետո թողարկված շատ խաղեր սկսեցին հրաժարվել ավանդական պատմություններից և խաղերի կարգավորումներից, ինչը դժգոհություն առաջացրեց «ավանդական» խաղացողների շրջանակի խաղացողների շրջանում, հատկապես կին կերպարներին որպես սեքսուալ ներկայացնելու մերժման վերաբերյալ։ առարկա, աղջնակը նեղության մեջ և կապված է ավելի քիչ սեռական, «ավելի իրատեսական» կանացի պատկերների ներկայացման հետ՝ կին խաղերի լսարան գրավելու համար^[90]։ «Gamergate»-ի ֆոնին ֆեմինիստ Անիտա Սարքեսյանը նկարագրեց խաղերում կանացի սովորական կարծրատիպերը՝ քննադատելով դրանք և կապելով դրանք կանանց որպես բացառապես սեռական օբյեկտներ ներկայացնելու հետ^[91][92]։ Նրա գործունեությունը ծայրաստիճան թշնամական էր և ագրեսիվ կերպով ընդունվեց Gamergate-ի կողմնակիցների կողմից, և Սարգսյանը նույնիսկ սկսեց սպառնալիքներ ստանալ որոշ խաղացողներից։ Նման միջադեպերը հանգեցրել են ավելի շատ բանավեճերի սեքսիզմի մասին, որը գոյություն ունի խաղացողների միջև^[36][87][93]։ Gamergate-ի սկանդալը ստիպել է խաղերի շատ հրատարակիչներին ավելի մեծ ուշադրություն դարձնել խաղերի լսարանի բազմազանությանը, որը դուրս է «ավանդական խաղացողներից» և ավելի ջանասիրաբար աշխատել՝ իրենց խաղերը հարմարեցնելու ավելի լայն լսարանի, ներառյալ կանանց և սեռական փոքրամասնություններին^{[94][95][96][97]}։ Օրինակ՝ 2015 թվականից հետո խաղերում նկատելիորեն ավելացել է կին կերպարների թիվը, ներառյալ գլխավոր հերոսները, որոնք չեն երևում սեքսուալ կերպարներում^{[21][90][98][99]}։

^{[100][101][102][103][104]}

^[105]

Քննադատություն

Gamergate-ին աջակցող որոշ հոդվածներ վերաբերում էին խաղային արդյունաբերության դեմ ձախ առաջադեմ հասարակության ագրեսիվ հարձակմանը այն բանի ֆոնին, որ նույնիսկ սկանդալից առաջ այն աստիճանաբար սկսում էր փոխվել հօգուտ խաղերի ավելի լայն լսարանի։ Նրանք նաև անդրադարձել են խաղային մշակույթի վրա հարձակմանը, այն վարկաբեկելու փորձերին և նույնիսկ դավադրության տեսության գոյությանը։ Overland-ի Բրենդան Քեոգն ասում է, որ Gamergate-ի հակառակորդները նպատակ չեն ունեցել վարկաբեկել հիմնական խաղացողներին՝ մարգինալացնելով նրանց, այլ ավելի շուտ ցանկացել են արմատախիլ անել ատելության մշակույթը համայնքի ներսում խաղացողների «ոչ ավանդական խմբերի» նկատմամբ և վերաբաշխել իշխանությունը խաղերի համայնքում՝ համաձայն ժողովրդագրական տվյալների։

Ծանոթագրություններ

1. Singal, Jesse (2014 թ․ հոկտեմբերի 20). «Gamergate Should Stop Lying to Itself». New York. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
2. Mortensen, Torill Elvira; Sihvonen, Tanja (2020), Holt, Thomas J.; Bossler, Adam M. (eds.), «Negative Emotions Set in Motion: The Continued Relevance of #GamerGate», The Palgrave Handbook of International Cybercrime and Cyberdeviance (անգլերեն), Cham: Springer International Publishing, էջեր 1353–1374, doi:10.1007/978-3-319-78440-3_75, ISBN 978-3-319-78440-3, Վերցված է 2022 թ․ սեպտեմբերի 17-ին
3. «Геймергейт: Что стало причиной крупнейшего скандала в индустрии видеоигр». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
4. «GamerGate: Part I: Sex, Lies, and Gender Games». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
5. Steele, Chandra (2014 թ․ հոկտեմբերի 21). «Everything You Never Wanted to Know About GamerGate». PC Magazine. Ziff Davis. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
6. Singal, Jesse (2014 թ․ սեպտեմբերի 20). «Gaming's summer of rage». The Boston Globe. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2021 թ․ հոկտեմբերի 18-ին.
7. O'Rourke, Patrick (2014 թ․ հոկտեմբերի 16). «GamerGate has nothing to do with ethics in journalism». Canada.com. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 23-ին.
8. Romano Aja (2014 թ․ օգոստոսի 20). «The sexist crusade to destroy game developer Zoe Quinn». The Daily Dot. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 2-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 2-ին.
9. Simon Parkin Zoe Quinn’s Depression Quest(անգլ.) // The New Yorker : magazine. — Condé Nast, 2014-09-09. — ISSN 0028-792X. Архивировано из первоисточника 28 հունիսի 2018.
10. «Why Depression Quest Matters». Արխիվացված օրիգինալից 2014-08-19. Վերցված է 2024-06-30-ին.
11. «Text adventure game Depression Quest explores mental health issues». New Atlas (անգլերեն). 2014 թ․ օգոստոսի 25. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 29-ին.
12. «Text adventure game Depression Quest explores mental health issues» (անգլերեն). newatlas.com. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ սեպտեմբերի 25-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
13. «Mostly Indescribable: Depression Quest» (անգլերեն). Rock, Paper, Shotgun. 2013 թ․ փետրվարի 14. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ սեպտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
14. «Resistance Is Futile: The New Wave of Video Games About Depression». Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
15. «Depression Quest». Metacritic. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ օգոստոսի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
16. Lee, Dave (2014 թ․ հոկտեմբերի 29). «Big firms 'must condemn GamerGate'». BBC News (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
17. Anna North (2014 թ․ օգոստոսի 29). «Why a Video Game Critic Was Forced to Flee Her Home» (անգլերեն). Op-Talk. Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 27-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
18. «GamerGate Hate Affects Both Sides, So How About We End It?». Vice (անգլերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ օգոստոսի 19-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
19. Romano, Aja The battle of Gamergate and the future of video games(անգլ.) // The Kernel : journal. — The Daily Dot, 2014. Архивировано из первоисточника 23 դեկտեմբերի 2014.
20. Malone, Noreen (2017 թ․ հուլիսի 26). «Zoë and the Trolls». New York. Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 6-ին.
21. Keogh, Brendan Hackers, gamers and cyborgs(անգլ.) // Կաղապար:Нп3 : magazine. — № 218. — С. 17—22. — ISSN 0030-7416. Архивировано из первоисточника 23 օգոստոսի 2015.
22. Suellentrop, Chris (2014 թ․ հոկտեմբերի 26). «Can Video Games Survive? The Disheartening GamerGate Campaign». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 25-ին.
23. Korfhage, Matthew (2015 թ․ օգոստոսի 12). «Gone Home and Portland's Connection to Video Games' Biggest Controversy». Willamette Week. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 18-ին.
24. Mortensen, Torill Elvira Anger, Fear, and Games: The Long Event of #GamerGate(անգլ.) // Կաղապար:Нп3 : journal. — 2016. — doi:10.1177/1555412016640408
25. VanDerWerff, Todd (2014 թ․ հոկտեմբերի 23). «#GamerGate has won a few battles. It will lose the war.—Vox». Vox. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 1-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
26. Hudson, Laura (2014 թ․ հոկտեմբերի 21). «Gamergate Goons Can Scream All They Want, But They Can't Stop Progress – Wired». Wired. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
27. Wofford, Taylor (2014 թ․ հոկտեմբերի 25). «Is GamerGate About Media Ethics or Harassing Women? Harassment, the Data Shows». Newsweek. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
28. Culver, Kathleen Bartzen (2015 թ․ հունվարի 3). «A Magical Putter and the Year in Media Ethics». Center for Journalism Ethics. University of Wisconsin–Madison. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 14-ին.
29. Plante, Chris (2014 թ․ հոկտեմբերի 30). «Gamergate is Dead». The Verge. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 7-ին.
30. Ip, Chris (2014 թ․ հոկտեմբերի 23). «How do we know what we know about #Gamergate?». Columbia Journalism Review. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին.
31. Rosenberg, Alyssa (2014 թ․ հոկտեմբերի 29). «Gamergate reopens the debate over video games as art». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 31-ին.
32. Gasser, Urs; Zittrain, Jonathan; Faris, Robert; Jones, Rebekah Heacock (2014). Internet Monitor 2014: Reflections on the Digital World: Platforms, Policy, Privacy, and Public Discourse (PDF). էջ 18. Արխիվացված (PDF) օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 26-ին. «Источник» (PDF). Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ փետրվարի 3. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
33. «Online Harassment». Pew Research Center: Internet, Science & Tech (անգլերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 22. Արխիվացված է օրիգինալից 2019 թ․ հոկտեմբերի 29-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
34. Goldman, Alex (2014 թ․ սեպտեմբերի 5). «My Attempt To Write About "Gamergate"». On the Media. WNYC. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
35. Heron, Michael James; Belford, Pauline; Goker, Ayse Sexism in the circuitry // ACM SIGCAS Computers and Society. — Association for Computing Machinery, 2014. — Т. 44. — № 4. — С. 18—29. — ISSN 0095-2737. — doi:10.1145/2695577.2695582
36. VanDerWerff Todd (2014 թ․ հոկտեմբերի 13). «#GamerGate: Here's why everybody in the video game world is fighting». Vox. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 18-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 19-ին.
37. «Social Justice Blogging». Know Your Meme (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 10-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 29-ին.
38. Dean, Paul (2013 թ․ մայիսի 31). «Tropes vs Women in Video Games: Why It Matters». IGN. Արխիվացված օրիգինալից 2017 թ․ դեկտեմբերի 12-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
39. Singal, Jesse (2013 թ․ հունիսի 22). «Taking on games that demean women». The Boston Globe. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2013 թ․ սեպտեմբերի 19-ին.
40. «Разбор полётов: Gamergate — Офтоп на TJ». TJ. 2014 թ․ հոկտեմբերի 24. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 29-ին.
41. Cupaiuolo, Christine (2012 թ․ հունիսի 21). «Not Just Playing Games: The Benefits of Failure and the Power of a Supportive Community». Spotlight on Digital Media and Learning. John D. and Catherine T. MacArthur Foundation. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 23-ին.
42. Kyle, Catherine Bailey (2014). «Her Story, Too: Final Fantasy X, Revolutionary Girl Utena, and the Feminist Hero's Journey». In Jones, Norma; Bajac-Carter, Maja; Batchelor, Bob (eds.). Heroines of Film and Television. New York: Rowman & Littlefield. էջ 131. ISBN 978-1-4422-3149-8.
43. «GamerGate anger at women all too real for gamemaker - The Boston Globe». BostonGlobe.com (անգլերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 29-ին.
44. «GamePolitics News — GamePolitics». gamepolitics.com (անգլերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 5-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 29-ին.
45. «Woman Who Left Her Home Because Of 'Gamergate' Death Threats Is Offering A Reward For Information». Business Insider (անգլերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 4. Արխիվացված օրիգինալից 2020 թ․ ապրիլի 12-ին. Վերցված է 2020 թ․ հուլիսի 29-ին.
46. «Bomb threat clears out GamerGate gathering in Washington D.C.». Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ դեկտեմբերի 17-ին.
47. «Chat logs show how 4chan users created #GamerGate controversy». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
48. «Zoe Quinn claims 4chan was behind GamerGate the whole time». Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ դեկտեմբերի 1-ին.
49. Eördögh, Fruzsina (2014 թ․ նոյեմբերի 25). «Gamergate and the new horde of digital saboteurs». The Christian Science Monitor. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ նոյեմբերի 25-ին. Վերցված է 2014 թ․ նոյեմբերի 25-ին.
50. Massanari, Adrienne #Gamergate and The Fappening: How Reddit's algorithm, governance, and culture support toxic technocultures(անգլ.) // Կաղապար:Нп3 : journal. — 2015. — Т. 19. — № 3. — С. 329. — ISSN 1461-4448. — doi:10.1177/1461444815608807 Архивировано из первоисточника 28 հունվարի 2016.
51. Dewey, Caitlin (2015 թ․ հունվարի 13). «This is what happens when you create an online community without any rules». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 13-ին.
52. Johnston, Casey (2014 թ․ սեպտեմբերի 9). «Chat logs show how 4chan users created #GamerGate controversy». Ars Technica. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 13-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
53. «Meet the Female Gamer Mascot Born of Anti-Feminist Internet Drama». Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 29-ին.
54. «Российский сайт IGN попытался оправдать сексизм в видеоиграх». Wonderzine. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 23-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
55. «Хипста-инквизиция набегает на игры — Тот самый Врен». Тот самый Врен (ռուսերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ փետրվարի 14-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
56. «Sergey Galyonkin» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ հունիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
57. «KitchenRiots разбирается, почему «сексуальная объективация – это прекрасно»». Kitchen Riots (ռուսերեն). 2014 թ․ հոկտեմբերի 17. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ դեկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
58. «Девы в беде: Анита Саркисян четыре года боролась с сексизмом в видеоиграх, а сторонники Трампа — с ней». Meduza (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021 թ․ հոկտեմբերի 21-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
59. «Афиша Воздух: «Геймергейт» как ступень взросления игр – Архив». Афиша (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
60. Полина Малахова (2015 թ․ հունվարի 17). «Скандалы 2014 года — «Геймергейт» и другие». Игромания. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
61. Бабаев, Влад (2017 թ․ հունվարի 29). «ФБР опубликовало результаты расследования «геймергейта»». DTF. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
62. Горбачев, Денис (2017 թ․ փետրվարի 4). «Некрасивая история: скандалы в игровой индустрии». DTF. Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
63. «Как пробить дно? #FakeNews» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
64. «Автор Deus Ex и другие разработчики порассуждали о жестокости в играх» (ռուսերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
65. «Фичер: Темная сторона игровой индустрии (18+)» (ռուսերեն). Игры Mail.Ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
66. «Фичер: Чего хотят феминистки от игр?» (ռուսերեն). Игры Mail.Ru. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին.
67. http://www.nim.ru. «Начальник Kingdom Come: Deliverance поддержал геймеров». www.nim.ru (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2018 թ․ մայիսի 11-ին. Վերցված է 2018 թ․ մայիսի 10-ին. {{cite news}}: External link in |last= (օգնություն)
68. Rawlinson, Kevin (2014 թ․ սեպտեմբերի 2). «Gamers take a stand against misogyny after death threats». BBC News. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
69. Givens, Nathaniel Gamergate at the Beginning of 2015(անգլ.) // Կաղապար:Нп3 : magazine. — 2015. Архивировано из первоисточника 4 հունվարի 2015.
70. Urban, Peter (2015 թ․ հունիսի 4). «U.S. Rep. Clark wants DOJ priority on cyber-threats». MetroWest Daily News. Framingham, MA. Արխիվացված օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 13-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 4-ին.
71. «H.R.2602 -- Prioritizing Online Threat Enforcement Act of 2015». Library of Congress. 2015 թ․ հունիսի 2. Արխիվացված է օրիգինալից 2016 թ․ փետրվարի 4-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 3-ին.
72. Tsukayama, Hayley (2015 թ․ հունիսի 7). «Online abuse is a real problem. This congresswoman wants the FBI to treat it like one». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 7-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 8-ին.
73. Ringo, Allegra (2014 թ․ օգոստոսի 28). «Meet the Female Gamer Mascot Born of Anti-Feminist Internet Drama». Vice. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ հունվարի 14-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 16-ին.
74. Stone, Jon (2014 թ․ հոկտեմբերի 13). «Gamergate's vicious right-wing swell means there can be no neutral stance». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 26-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 26-ին.
75. Brodeur, Michael Andor (2015 թ․ հունիսի 12). «Signs of backlash to Internet trolls appearing». The Boston Globe. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 16-ին.
76. Diver, Mike (2014 թ․ հոկտեմբերի 20). «GamerGate Hate Affects Both Sides, So How About We End It?». Vice. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 24-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
77. Tsukayama, Hayley (2014 թ․ հոկտեմբերի 24). «How some Gamergate supporters say the controversy could stop 'in one week'». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 28-ին.
78. Antonsen, Marie; Ask, Kristine; Karlstrøm, Henrik The many faces of engagement // Nordic Journal of Science and Technology Studies. — 2014. — Т. 2. — № 2. — С. 3—4. Архивировано из первоисточника 29 հունվարի 2015. Արխիվացված է Հունվար 29, 2015 Wayback Machine-ի միջոցով:
79. Kerzner, Liana (2014 թ․ սեպտեմբերի 29). «The Darker Side of GamerGate». MetalEater. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 3-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 30-ին.
80. Cooper, Ryan (2014 թ․ հոկտեմբերի 7). «Intel's awful capitulation to #gamergate's sexist thugs». The Week. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ հոկտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ հոկտեմբերի 9-ին.
81. Herzog, Chrisella When the Internet Breeds Hate // Կաղապար:Нп3. — 2015. Архивировано из первоисточника 26 հունիսի 2015.
82. Smith, Allan (2016 թ․ օգոստոսի 25). «A deep look inside the 'alt-right,' the movement Hillary Clinton just excoriated in a major speech». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 2016 թ․ օգոստոսի 29-ին.
83. Stuart, Keith (2014 թ․ սեպտեմբերի 3). «Gamergate: the community is eating itself but there should be room for all». The Guardian. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 16-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 14-ին.
84. Kubas-Meyer, Alec (2014 թ․ սեպտեմբերի 17). «Death of 'Gamer' Identity: How Hardcore Trolls Pwned Themselves». The Daily Beast. The Newsweek Daily Beast Company. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 19-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
85. «Girl Gamers: Why Women Are Ignored By Gaming Companies, And Why It Has To Stop». gamers.media. Արխիվացված օրիգինալից 2018 թ․ դեկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2018 թ․ ապրիլի 12-ին.
86. Martens, Todd (2014 թ․ սեպտեմբերի 6). «Hero Complex: Gamergate-related controversy reveals ugly side of gaming community». Los Angeles Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 6-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
87. Alexander, Leigh (2014 թ․ սեպտեմբերի 5). «Sexism, Lies, and Video Games: The Culture War Nobody Is Winning». Time. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 7-ին.
88. Shaw, Adrienne; Chess, Shira (2016). «Reflections on the casual games market in a post-GamerGate world.». Social, Casual and Mobile Games: The Changing Gaming Landscape. էջ 277.
89. Sinclair, Brendan (2014 թ․ ապրիլի 24). «Women increasing representation among US gamers—ESA». GamesIndustry.biz. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 10-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 8-ին.
90. Chess, Shira; Shaw, Adrienne A Conspiracy of Fishes, or, How We Learned to Stop Worrying About #GamerGate and Embrace Hegemonic Masculinity(անգլ.) // Կաղապար:Нп3 : journal. — 2015. — Т. 59. — № 1. — С. 208—220. — doi:10.1080/08838151.2014.999917
91. Rao, Aruna; Sandler, Joanne; Kelleher, David; Miller, Carol Gender at Work: Theory and Practice for 21st Century Organizations. — 2015. — ISBN 9781317437079. — «According to Anita Sarkeesian (2014), a prominent feminist critic of video games, …».
92. Reed, T.V Digitized Lives: Culture, Power, and Social Change in the Internet Era. — 2014. — ISBN 9781136689963. — «Anita Sarkeesian, a prominent feminist pop culture critic».
93. Crecente, Brian (2014 թ․ սեպտեմբերի 4). «FBI working with game developer association to combat online harassment». Polygon. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 8-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 15-ին.
94. Weiner, Joann (2014 թ․ դեկտեմբերի 31). «Janay Rice, Anita Sarkeesian, and 'Jackie': Three women who made us get mad in 2014». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 2014 թ․ դեկտեմբերի 31-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 6-ին.
95. Frank, Jenn (2015 թ․ հունվարի 5). «Entry 8: Gamergate is the most expansive real-world ARG in video game history». Slate. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 6-ին.
96. Juju Chang, Katie Yu (2015 թ․ հունվարի 14). «When Jumping into Gamergate Turns into Fearing For Your Life». Nightline. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունվարի 15-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունվարի 14-ին.
97. Morris, Chris (2015 թ․ օգոստոսի 6). «Despite industry growth, game developers worry about jobs». Fortune. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ օգոստոսի 8-ին. Վերցված է 2015 թ․ օգոստոսի 9-ին.
98. Reich, J.E. (2015 թ․ հունիսի 19). «E3 2015 Showed Strides For Female Representation in Gamer Culture». Tech Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 22-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 24-ին.
99. Kubas-Meyer, Alec (2015 թ․ հունիսի 23). «Gamergate Fail: The Rise of Ass-Kicking Women in Video Games». The Daily Beast. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 23-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 24-ին.
100. Mueller, Saira (2015 թ․ հունիսի 19). «E3 2015: Female Gamers Are Finally Getting The Badass Characters They Deserve». International Business Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 24-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 24-ին.
101. Skipper, Ben (2015 թ․ հունիսի 25). «Batman: Arkham Knight includes reference to GamerGate». International Business Times. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ հունիսի 25-ին. Վերցված է 2015 թ․ հունիսի 25-ին.
102. Plunkett, Luke (2014 թ․ օգոստոսի 28). «We Might Be Witnessing The 'Death of An Identity'». Kotaku. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
103. Johnston, Casey (2014 թ․ օգոստոսի 28). «The death of the "gamers" and the women who "killed" them». Ars Technica. Արխիվացված օրիգինալից 2014 թ․ սեպտեմբերի 20-ին. Վերցված է 2014 թ․ սեպտեմբերի 22-ին.
104. L. Rhodes (2015 թ․ ապրիլի 20). «GamerGate and the Balkanization of Videogames». Paste. Արխիվացված է օրիգինալից 2015 թ․ ապրիլի 20-ին. Վերցված է 2015 թ․ ապրիլի 21-ին.
105. Colin Campbell (2018 թ․ հուլիսի 25). «Gaming's toxic men, explained». Polygon (անգլերեն). Արխիվացված օրիգինալից 2019 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2021 թ․ հունիսի 20-ին.