Ալեշ Շտեգեր
| Ալեշ Շտեգեր | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | մայիսի 31, 1973 (51 տարեկան) |
| Ծննդավայր | Պտույ, Սլովենիա |
| Քաղաքացիություն |  Սլովենիա և .svg){kind=small} ՀՍՖՀ |
| Կրթություն | Լյուբլյանայի համալսարան |
| Մասնագիտություն | լեզվաբան, թարգմանիչ, գրական խմբագիր, գրող, գրական քննադատ, բանաստեղծ, ակնարկագիր և խմբագիր |
| Պարգևներ և մրցանակներ | |
| Անդամություն | Բեռլինի գեղարվեստի ակադեմիա |
 Aleš Šteger Վիքիպահեստում | |
Ալեշ Շտեգեր (սլովեն.՝ Aleš Šteger, մայիսի 31, 1973, Պտույ, Սլովենիա) սլովենացի բանաստեղծ, արձակագիր, թարգմանիչ և խմբագիր[1]։ Ալեշը պատկանում է գրողների այն սերնդին, որը սկսել է հրատարակվել Հարավսլավիայի անկումից անմիջապես հետո։ Նրա առաջին բանաստեղծական ժողովածուն կոչվել է «Šahovnice ur» (1995), որը տպագրվելուց երեք շաբաթ անց սպառվեց և ցույց տվեց սլովենացի արվեստագետների և գրողների նոր սերունդը։
Շտեգերի բանաստեղծական ժողովածուներն ու վեպերըարգմանվել են ավելի քան 20 լեզուներով և տպագրվել այնպիսի ամսագրերում, ինչպիսիք են The New Yorker, Süddeutsche Zeitung, Lettre International և Boston Review:
Ամուսնացած է սոցիալական մարդաբան Մայա Պետրովիչ-Շտեգերի հետ, ունեն մեկ որդի ունեն։
Գործունեություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Ալեշ Շտեգերը սովորել է Լյուբլյանայի համալսարանի Արվեստի ֆակուլտետում՝ համեմատական գրականություն և գերմաներեն մասնագիտությամբ (ավարտել է 2003վականին)։ Նա Բելետրինա հրատարակչության համահիմնադիրն ու ծրագրերի տնօրենն է։ Հանդիսանում է պոեզիայի և գինու օրերի հիմնադիրներից մեկը և 1996-2004վականներին, ապա նաև 2014-2022վականներին դրա ծրագրերի ղեկավարը։ Միաժամանակ Շտեգերը «Վերսոպոլիս» պոեզիայի միջազգային հարթակի հիմնադիրն է։ Նրա առաջին բանաստեղծական գրքերի հրատարակումից անմիջապես հետո նրա պոեզիան հայտնի դարձավ հայրենիքից դուրս։ Դրան հաջորդեցին ճամփորդություններ, վեպեր և փորձարարական գրություններ։
Շտեգերը Բեռլինի արվեստների ակադեմիայի և Գերմանական լեզվի և գրականության ակադեմիայի անդամ է։ Շտեգերը 2021վականի Գրիֆինի անվան պոեզիայի մրցանակի դատավոր էր[2]։
Հատուկ նախագծեր և համագործակցություններ այլ արվեստագետների հետ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Շտեգերը մի քանի տարի ելույթ է ունենում ակորդեոնահար Յուրե Տորիի հետ, ում հետ նա ստեղծել է «պոետական ծես» և «պատմական կաբարե» Ալեշի պապի՝ Մատիյա Զորեցի մասին, ով մասնակցել է Երկրորդ համաշխարհային պատերազմին։ Հանդիպումը տեղի է ունեցել 2023վականի հունվարի 6-ին Լյուբլյանայի Չանկարջևի տուն արտադրությունում։
Նա համագործակցել է երաժիշտների և կոմպոզիտորների, հատկապես Վիտո Ժուրայի հետ, ում համար նա գրել է լիբրետոն der Verwandler/Alchemis t ստեղծագործության համար, որի պրեմիերան կայացել է 2019վականին Գերմանիայի Շտուտգարտ քաղաքում՝ Eclat փառատոնում։
Ալեշ Շտեգերը գրել է «Սահմաններից այն կողմ» վավերագրական գեղարվեստական ֆիլմի սցենարը (2016), որի ռեժիսորն է Փիթեր Զաքը։
Ալեշը համագործակցել է նկարիչ Դուշան Ֆիշերի (V tvari նախագիծ), լուսանկարիչ Ստոյան Քերբլերի (գիրք Ինչ տեսա Պտուջում և այլուր) և մի քանի այլ վիզուալ նկարիչների հետ։
2017վականին նա հրավիրվել է որպես բանաստեղծ՝ ստեղծելու վիզուալ գեղարվեստական ստեղծագործություն Հնդկաստանի Կոչի Մուզիրիս միջազգային բիենալեի համար։ Նրա ստեղծագործությունը՝ 14 մետր բարձրությամբ բուրգը՝ ներքին լաբիրինթոսով և աքսորի մասին բանաստեղծության ձայնային ինստալացիա՝ «Վտարանդի բանաստեղծների բուրգը», շուտով դարձավ Բիենալեի կարևոր իրադարձություններից մեկը։
Խմբագիր ևարգմանիչ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը].jpg)
Մաթիաս Գյորիցի և Ամալյա Մաչեկի հետ 2023վականին Մյունխենում խմբագրել է սլովենական ժամանակակից պոեզիայի անթոլոգիան՝ Mein Nachbar auf der Wolke։
Նա խմբագրել է Էդվարդ Կոցբեկի, Գրեգոր Ստրնիշայի, Դանե Զայցի, Տոմաժ Շալամունի և Նիկո Գրաֆենաուերի ընտրյալ բանաստեղծությունները, որոնց համար գրել է նաև ուղեկցող ընդարձակ ուսումնասիրություններ։
Յերնեջ Կատոնա Զայցի հետ միասին նա կազմել է «Բառերով» գիրքը՝ Դանեթ Զայչի բանաստեղծություններից և հատվածներից։
Տոմաժ Շալամունի վեց հետմահու գրքերի հրատարակման կապակցությամբ, որոնք հրատարակվել են Jutro (Beletrina, 2018) վերնագրով, նա հրապարակել է 70 էջանոց զրույց բանաստեղծի և ընկերոջ հետ, որը Ալեշն ու Տոմաժը պլանավորել էին որպես համատեղ նախագիծ, որը երբեք չի ավարտվել։
Որպեսարգմանիչ՝ Ալեշըարգմանում է գերմաներենից և իսպաներենից՝ ներառյալ Գոթֆրիդ Բենի (Doppelleben), Ինգեբորգ Բախմանի (Ընտրված բանաստեղծություններ), Սեսար Վալյեխոյի (Poemas humanos), Վալտեր Բենիամինի (Berliner Kindheit um 1900) և Օլգա Օրոսկոյի (Seled) գրքերը։
Գրքեր անգլերենարգմանությամբ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Վառվող լեզուներ, նոր և ընտիր բանաստեղծություններ. Բլուդաքս, 2022. (պոեզիա)
- Մարմինների գիրքը, Սպիտակ սոճու մամուլ, Բուֆֆալո, Նյու Յորք, 2022. (պոեզիա)
- Երկրի տակ երկնքի վերևում, Ուայթ Փայն փրես, Բուֆֆալո, Նյու Յորք, 2019 (պոեզիա)
- Պարզ ստվեր, Հյուսիսային Ամհերստ, 2019. (պոեզիայի մատյան)
- Բացարձակություն, Իստրոս Բուքս, Լոնդոն, 2017. (վեպ)
- Բեռլին, Քաունթերփաթ, Դենվեր. (կարճ արձակ)
- Իրերի գիրք, BOA հրատարակություն, Ռոչեստեր, 2010. (պոեզիա)
Բնօրինակ հրապարակումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բանաստեղծություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Šahovnice ur, (Շախմատային տախտակներ Ժամերի) 1995
- Kašmir, (Քաշմիր) 1997
- Protuberance, (Ելույթներ) 2002
- Knjiga reči, (Գիրք իրերի) 2005
- Knjiga teles, (Մարմինների գիրք) 2010
- Nad nebom pod zemljo, (Երկրից ներքեւ երկնքի վերևում) 2015
- Pričevanje, (Վկայություն) 2021
- Svet je vmes, (Աշխարհը գտնվում է միջև) 2022
Արձակ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Včasih je januar sredi poletja, (Երբեմն ամառվա կեսին հունվար է) ճանապարհորդական վեպ, 1997
- Բեռլին, կարճ գեղարվեստական, 2007
- Odpusti, (Բացահայտում), վեպ 2014
- Կուրենտ, երիտասարդ մեծահասակների վեպ 2015
- Neverend, վեպ, 2017
- Bogovi se nam smejijo, (Աստվածների ծիծաղը) 6 վեպ 2022.
Էսսեներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- S prsti in peto, (Մատներով և կրունկներով), 2009
- Kar sem videl na Ptuju in drugod (Ինչ տեսա Պտուջում և այլուր), Էսսեներ/Լուսանկարներ, 2021
- Gebrauchanweisung Slowenien (գրված է գերմաներեն), էսսեներ Սլովենիայի մասին 2022
- Na kraju zapisano (Գրված է տեղում նախագիծ 2012–2023), 2023
Սլովենիայի մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Սլովենիայի գրքի տոնավաճառի մրցանակ վերջին երկու տարվա դեբյուտային գրքի համար, 1996
- Վերոնիկա մրցանակ 1998 պոեզիայի «Քաշմիր» ժողովածուի համար
- Ռոժանչևայի մրցանակ Բեռլին գրքի համար 2007
- Պտուժի քաղաքապետարանի Մեծ Օլյենկան 2017
- Krilata želva մրցանակ 2018 թվականի լավագույն ճանապարհորդության համար՝ գրված կայքում
- Pretnar մրցանակ 2021
Միջազգային մրցանակներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Գրելու կրթաթոշակ Akademie Schloss Solitude-ում, Շտուտգարտ, 2001
- Աբրահամ Վուրսելի հիմնադրամի կրթաթոշակ, Նյու Յորք, 2002
- Պոեզիայի միջազգային մրցանակ «Բանաստեղծական գավազան 2006» (շնորհված է Մակեդոնիայի գրողների ասոցիացիայի կողմից)
- BTBA (Լավագույն թարգմանված գրքի մրցանակ), ԱՄՆ, 2011 «Գիրք բաների» թարգմանության համար
- AATSEL (Սլավոնական և Արևելյան Եվրոպայի լեզուների ուսուցիչների ամերիկյան ասոցիացիա) մրցանակ սլավոնական լեզուներից անգլերեն գրական ստեղծագործության լավագույն թարգմանության համար 2011
- Ֆրանսիայի Հանրապետության մշակույթի նախարարի կողմից շնորհված «chavalier de l'ordre des arts et des lettres» կոչումը.
- Բավարիայի արվեստների ակադեմիայի պոեզիայի համար Հորստ Բիենեկի միջազգային մրցանակ 2016
- Ցուգ Սփայչերի քաղաքի միջազգային մրցանակ 2022, Neverend վեպի գերմաներեն թարգմանության համար
- Գրաց քաղաքի Ալֆրեդ Կոլերիչի մրցանակ 2021, Ավստրիա, գրականությանը մատուցած ծառայությունների համար
- ITB Berlin Tourist Exchange Prize 2023 Slovenien Gebrauchsanweisung Slowenien մասին էսսեների գրքի համար (սկզբնապես գրված է գերմաներեն)
- Nuevo Siglo de Oro միջազգային պոեզիայի մրցանակ, Մեքսիկա, 2023 բանաստեղծական ստեղծագործության համար
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ «Read Central». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ ապրիլի 25-ին. Վերցված է 2011 թ․ փետրվարի 26-ին.
- ↑ «Griffin Poetry Prize - 2021 Judges», Griffin Poetry Prize
Գրականություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- Short biography
- Grigore, Rodica. Aleš Šteger, Iartă. Măști și carnavaluri. In: Revista Transilvania, no. 6–7, 2022, p. 87–91.
Արտաքին հղումներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը] | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ալեշ Շտեգեր» հոդվածին։ |
